🦠 "ญาติ" โบราณของเราที่ยังมีชีวิต: พบจุลินทรีย์อายุ 100,000 ปี ผู้เชี่ยวชาญด้านการ "ซ่อมตัวเอง"
คุณเคยดูหนังที่นักวิทยาศาสตร์ไปปลุกสิ่งมีชีวิตดึกดำบรรพ์ที่ถูกแช่แข็งไว้นานนับหมื่นปีไหมครับ? เรื่องราวเหล่านั้นอาจไม่ได้ไกลตัวอย่างที่คิด... เพราะล่าสุด มีทีมนักวิทยาศาสตร์ที่ค้นพบจุลินทรีย์ที่ยังมีชีวิตอยู่จริงๆ หลังจากถูกแช่แข็งไว้ใต้ชั้นดินเยือกแข็งของไซบีเรียนานกว่า 100,000 ปี!
❄️ การตามหาสิ่งมีชีวิตที่ไม่ยอมตาย
ทีมนักวิจัยนำโดย คาเรน ลอยด์ (Karen Lloyd) จากมหาวิทยาลัยเซาเทิร์นแคลิฟอร์เนีย (University of Southern California) ได้เดินทางไปยังคาบสมุทรชุกชี (Chukchi peninsula) ที่ไซบีเรีย และเจาะแกนดินเยือกแข็ง (permafrost) ลึกลงไป 22 เมตร
พวกเขาต้องการค้นหาจุลินทรีย์ในชั้นดินที่แข็งตัวไปเมื่อ 100,000 ถึง 120,000 ปีก่อน โดยให้เหตุผลว่าหากมีสิ่งมีชีวิตใดที่ยังคงอยู่ในนั้น มันก็จะต้องมีอายุเก่าแก่พอๆ กับสภาพแวดล้อมรอบตัวมัน
🔬 เทคนิคอัจฉริยะที่แยก "เป็น" ออกจาก "ตาย"
แต่คำถามสำคัญคือ จะรู้ได้อย่างไรว่าจุลินทรีย์ที่พบนั้นยังมีชีวิตอยู่หรือเป็นเพียงซากเซลล์ที่ตายแล้ว? ทีมวิจัยได้ใช้วิธีทางพันธุกรรมที่ชาญฉลาดอย่างยิ่ง
พวกเขาได้สกัด DNA ทั้งหมดออกมาและถอดรหัสพันธุกรรม จากนั้นจึงเติมเอนไซม์ชนิดพิเศษที่สามารถ “ซ่อมแซม” DNA ที่เสื่อมสภาพได้เข้าไป แล้วจึงถอดรหัสพันธุกรรมอีกครั้ง
ผลการศึกษาพบว่า จีโนมส่วนใหญ่สมบูรณ์ขึ้นมากหลังการซ่อมแซม ซึ่งหมายความว่ามันมาจากเซลล์ที่ตายแล้ว แต่มีจีโนมของจุลินทรีย์ 6 สปีชีส์ที่ไม่เปลี่ยนแปลงเลย ซึ่งบ่งชี้ว่า DNA ของพวกมันยังคงสมบูรณ์และถูกดูแลรักษาเป็นอย่างดีโดยเซลล์ที่ “ยังมีชีวิตอยู่”
🤯 ผู้รอดชีวิตคือ "ญาติ" ของเราเอง
และสิ่งที่น่าทึ่งที่สุดก็คือ จุลินทรีย์ทั้ง 6 สปีชีส์ที่รอดชีวิตมาได้นั้น ล้วนเป็นสมาชิกของกลุ่มที่เรียกว่า Promethearchaeota หรือที่รู้จักกันในชื่อ Asgard archaea
เจ้าสิ่งมีชีวิตกลุ่มนี้คือญาติที่ใกล้ชิดที่สุดของ ยูแคริโอต (eukaryotes) ซึ่งเป็นโดเมนของสิ่งมีชีวิตซับซ้อนทั้งหมด ไม่ว่าจะเป็นพืช, สัตว์, เชื้อรา และรวมถึง “มนุษย์” อย่างเราด้วย!
🧬 ความลับของการอยู่รอด
ที่น่าประหลาดใจไปกว่านั้นคือ จุลินทรีย์ที่มีอายุยืนยาวเหล่านี้ไม่ได้มียีนพิเศษที่แตกต่างไปจากญาติๆ ของมันที่อยู่ในสภาพแวดล้อมปกติเลย นักวิจัยจึงสันนิษฐานว่าความลับของการอยู่รอดของพวกมันคือกลยุทธ์การ “ซ่อมแซมชิ้นส่วนต่างๆ ของเซลล์อย่างช้าๆ โดยไม่มีการแบ่งตัว” ซึ่งเป็นวิธีที่ใช้พลังงานน้อยมากและเหมาะกับการเอาชีวิตรอดในสภาวะสุดขั้ว
อย่างไรก็ตาม นักวิทยาศาสตร์ก็ยังย้ำว่าการอยู่รอดในสภาพแช่แข็งนั้นอาจแตกต่างจากการอยู่รอดในสภาพแวดล้อมอื่น
🏡 นี่คือเรื่องของชีวิต และเราได้บทเรียนอะไร?
การค้นพบ “ญาติทวด” ของเราที่รอดชีวิตมาได้นานกว่าแสนปี นี้คือเครื่องย้ำเตือนถึงความมหัศจรรย์และความทนทานของสิ่งมีชีวิต และยังมีความสำคัญอย่างยิ่งต่อวงการ ดาราชีววิทยา (Astrobiology) เพราะมันแสดงให้เห็นว่าชีวิตสามารถอยู่ในสภาวะ "จำศีล" ที่ใช้พลังงานต่ำมากได้เป็นเวลานาน ซึ่งเป็นรูปแบบของชีวิตที่เราอาจจะค้นพบบนดาวเคราะห์ดวงอื่น เช่น ใต้พื้นผิวน้ำแข็งของดาวอังคารหรือดวงจันทร์ยูโรปา
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ มีชีวิตอยู่จริง: นักวิทยาศาสตร์ค้นพบจุลินทรีย์ที่ ยังมีชีวิตอยู่ หลังจากถูกแช่แข็งในดินเยือกแข็งของไซบีเรียนานกว่า 100,000 ปี
✅ เทคนิคสุดล้ำ: พวกเขาใช้วิธีทางพันธุกรรมที่ชาญฉลาดในการแยก DNA ของเซลล์ที่ยังมีชีวิตออกจากเซลล์ที่ตายแล้ว
✅ คือญาติของเรา: ที่น่าทึ่งคือ ผู้รอดชีวิตทั้งหมดคือ Asgard archaea ซึ่งเป็นญาติที่ใกล้ชิดที่สุดของสิ่งมีชีวิตซับซ้อนทั้งหมด รวมถึงมนุษย์
✅ กลยุทธ์การอยู่รอด: ความลับอาจไม่ใช่ยีนพิเศษ แต่เป็นกลยุทธ์การ "ซ่อมแซมตัวเอง" อย่างช้าๆ โดยแทบไม่ใช้พลังงาน
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การค้นพบนี้ทำให้คุณคิดว่าขีดจำกัดของ ‘สิ่งมีชีวิต’ นั้นน่าทึ่งแค่ไหนครับ? แล้วคุณเชื่อไหมว่าอาจมีสิ่งมีชีวิตซ่อนอยู่ในที่ที่เราคาดไม่ถึงอีก?
มาแบ่งปันจินตนาการกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าทึ่ง 🦠 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมไขปริศนาแห่งชีวิตนี้ด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Liang, R., et al. (2025). Traits enabling persistence of living Promethearchaeota in marine sediments frozen for over 100 kyr. Biorxiv. https://doi.org/p328
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ชีวิตเต็มไปด้วยเรื่องราวการ "อยู่รอด" ที่น่าทึ่ง ซึ่งซ่อนอยู่ใน DNA ของสิ่งมีชีวิตทั่วโลก...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "นักชีววิทยา" ที่จะถอดรหัสเรื่องราวทางวิทยาศาสตร์ที่ซับซ้อน แล้วนำมาเรียบเรียงเป็นบทเรียนแห่ง "การอยู่รอด" และ "ความหวัง"
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้เราสามารถทำภารกิจที่สำคัญนี้ต่อไปได้ครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
