6 ก.ย. เวลา 13:30 • สุขภาพ

LSD คืนชีพ จากยาเสพติดสู่ความหวังครั้งใหม่ของผู้ป่วยโรควิตกกังวล

ในฐานะเภสัชกรที่ได้เห็นวิวัฒนาการของยาและการรักษาโรคทางจิตเวชมาตลอดหลายปี ผมพบว่าเรากำลังยืนอยู่บนจุดเปลี่ยนที่น่าตื่นเต้นและท้าทายอย่างยิ่ง
มันคือการหวนคืนกลับมาของสารกลุ่มหนึ่งที่เคยถูกสังคมผลักไสและตีตราว่าเป็น ยาเสพติดอันตรายจนต้องหายไปจากแวดวงการแพทย์นานกว่าครึ่งศตวรรษ สารกลุ่มนั้นคือ "ไซคาเดลิก" (Psychedelics) หรือสารหลอนประสาท ซึ่งวันนี้กำลังจะกลับมาทวงคืนสถานะในฐานะ "ยา" ที่อาจมีความหวังครั้งใหม่ให้กับผู้ป่วยที่ต้องทนทุกข์ทรมานจากภาวะทางจิตใจที่รักษายาก และหนึ่งในดาวเด่นที่กำลังส่องแสงจ้าที่สุดในขณะนี้คือสารที่มีชื่อว่า LSD
หลายคนอาจจะรู้จักชื่อ LSD จากเรื่องเล่าในยุคบุปผาชนหรือจากข่าวการจับกุมยาเสพติด แต่ล่าสุดนี้วงการแพทย์ทั่วโลกต้องหันมามองสารชนิดนี้ในมุมมองใหม่โดยสิ้นเชิง หลังจากมีการตีพิมพ์ผลงานวิจัยทางคลินิกครั้งสำคัญลงในวารสารการแพทย์ Journal of the American Medical Association (JAMA)
การศึกษาชิ้นนี้ได้มอบหลักฐานที่หนักแน่นและน่าทึ่งว่า การให้ยา LSD เพียงครั้งเดียวภายใต้การดูแลของผู้เชี่ยวชาญ สามารถช่วยบรรเทาอาการของ "โรควิตกกังวลทั่วไป" (Generalized Anxiety Disorder) ได้อย่างมีนัยสำคัญ และที่น่าประหลาดใจที่สุดคือ ฤทธิ์ในการรักษานั้นสามารถคงอยู่ได้ยาวนานต่อเนื่องถึงสามเดือน
นี่ไม่ใช่เพียงแค่การค้นพบยาตัวใหม่ แต่มันคือการท้าทายกรอบความคิดเดิมๆ เกี่ยวกับการรักษาโรคทางจิตเวช และอาจกำลังจะเปิดประตูสู่ยุคใหม่ของการเยียวยาจิตใจอย่างแท้จริง
เรื่องราวเบื้องหลังการค้นพบครั้งนี้คือความพยายามอย่างยาวนานของบริษัทวิจัยชื่อ MindMed ที่กล้าจะหยิบยกสารที่เคยเป็นสิ่งต้องห้ามกลับขึ้นมาสู่โต๊ะทดลองทางวิทยาศาสตร์อีกครั้ง
พวกเขาได้ออกแบบการศึกษาทางคลินิกอย่างรัดกุมในผู้ป่วยโรควิตกกังวลเกือบ 200 คน ซึ่งแต่ละคนต้องใช้ชีวิตอยู่กับความกังวลที่ควบคุมไม่ได้ในแทบทุกๆ เรื่อง ผู้ป่วยเหล่านี้ถูกแบ่งออกเป็นกลุ่มๆ เพื่อรับยา LSD ในขนาดที่แตกต่างกันไป และมีกลุ่มที่ได้รับยาหลอกเพื่อใช้เป็นตัวเปรียบเทียบ
ผลลัพธ์ที่ได้นั้นชัดเจนเกินคาด เมื่อเวลาผ่านไปสี่สัปดาห์ กลุ่มที่ได้รับยา LSD ในขนาดสูงสุดมีคะแนนความวิตกกังวลลดลงอย่างเห็นได้ชัด แต่สิ่งที่ทำให้การค้นพบนี้มีความสำคัญอย่างยิ่งยวดคือผลลัพธ์ในระยะยาว เมื่อทีมวิจัยติดตามอาการของผู้ป่วยต่อไปจนครบสิบสองสัปดาห์ พวกเขาก็พบว่าผลการรักษาอันน่าทึ่งนั้นยังคงอยู่ ผู้ป่วยส่วนใหญ่ยังคงมีอาการที่ดีขึ้น และเกือบครึ่งหนึ่งถูกประเมินว่าอยู่ในภาวะ "โรคสงบ" ซึ่งเป็นเป้าหมายสูงสุดของการรักษาเลยทีเดียว
ความพิเศษของการศึกษาครั้งนี้ไม่ได้มีเพียงแค่ผลลัพธ์ที่น่าประทับใจ แต่ยังรวมถึงวิธีการศึกษาที่แตกต่างออกไป ที่ผ่านมา การวิจัยสารกลุ่มไซคาเดลิกมักจะมาในรูปแบบของการใช้ยาควบคู่ไปกับการทำจิตบำบัดอย่างเข้มข้นเป็นเวลาหลายชั่วโมง ซึ่งทำให้ยากที่จะบอกได้ว่าผลการรักษาที่เกิดขึ้นนั้นมาจากฤทธิ์ของตัวยาเอง หรือมาจากกระบวนการบำบัดทางจิตใจกันแน่
แต่ในการทดลองครั้งนี้ นักวิจัยได้ตัดสินใจที่จะศึกษาผลของยา LSD แบบเดี่ยวๆ เพื่อที่จะได้เข้าใจถึงศักยภาพของ "ตัวยา" อย่างแท้จริง ซึ่งผลลัพธ์ที่ออกมาก็ได้แสดงให้เห็นว่า LSD นั้นมีฤทธิ์ในการเยียวยาที่ทรงพลังในตัวของมันเอง
แน่นอนว่าการเดินทางครั้งนี้ยังคงมีอุปสรรคและความท้าทายอยู่บ้าง ข้อจำกัดที่สำคัญที่สุดของการวิจัยสารที่ออกฤทธิ์ต่อจิตประสาทอย่างรุนแรงเช่นนี้ คือการ รักษาความลับของการทดลอง เพราะผู้ป่วยส่วนใหญ่มักจะรู้ตัวได้ทันทีว่าตนเองได้รับยาจริงหรือยาหลอก ซึ่งอาจส่งผลต่อความคาดหวังและอคติในการประเมินผลได้
อย่างไรก็ตาม ความสำเร็จของการศึกษาในครั้งนี้ก็ได้กลายเป็นแรงผลักดันสำคัญให้เกิด "ยุคฟื้นฟูศิลปวิทยาการไซคาเดลิก" (Psychedelic Renaissance) ขึ้นในวงการแพทย์ทั่วโลก เราได้เห็นการวิจัยอย่างจริงจังในสารชนิดอื่นๆ เช่น Psilocybin ที่ได้จากเห็ดขี้ควายเพื่อรักษาภาวะซึมเศร้า หรือ MDMA (ยาอี) เพื่อรักษาโรค PTSD ซึ่งสารเหล่านี้ต่างก็ได้รับสถานะ "Breakthrough Therapy" จากองค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา (FDA) เพื่อเร่งกระบวนการพัฒนาและอนุมัติให้เร็วขึ้น
สำหรับผมแล้ว การกลับมาของ LSD ในฐานะยาในครั้งนี้ คือเครื่องเตือนใจที่สำคัญว่าในโลกของวิทยาศาสตร์ เราไม่ควรมีอคติและไม่ควรปิดกั้นความเป็นไปได้ใดๆ สารที่เคยถูกมองว่าเป็นอันตรายในบริบทหนึ่ง อาจจะซ่อนศักยภาพในการเยียวยาที่ยิ่งใหญ่เอาไว้ในอีกบริบทหนึ่ง หากเราเข้าหามันด้วยความรู้ ความเข้าใจ และความรับผิดชอบอย่างสูงสุด
แหล่งอ้างอิง:
1. Edwards, I. (2025, September 5). LSD may ease anxiety symptoms for months, study finds. Medical Xpress. Retrieved from https://medicalxpress.com/news/2025-09-lsd-ease-anxiety-symptoms-months.html
2. Robison, R., et al. (2025). Single Treatment With MM120 (Lysergide) in Generalized Anxiety Disorder. JAMA. DOI: 10.1001/jama.2025.13481
โฆษณา