👶 ต้นตอที่แท้จริงของ ‘ผื่นภูมิแพ้’ ในเด็ก: อาจเริ่มต้นขึ้นตั้งแต่ในครรภ์
คุณพ่อคุณแม่มือใหม่หลายคนคงเคยเจอปัญหา ‘ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง’ (Eczema) ที่ขึ้นตามตัวลูกน้อยใช่ไหมครับ? เรามักจะคิดว่ามันเกิดจากสบู่, ผงซักฟอก หรือผ้าอ้อม... แต่ถ้าผมจะบอกว่า ต้นตอที่แท้จริงของมันอาจจะเริ่มต้นขึ้นนานกว่านั้น ตั้งแต่ตอนที่ลูกยังอยู่ในท้อง และอาจเกี่ยวข้องกับ ‘ความเครียด’ ของคุณแม่โดยตรงเลยล่ะครับ
🔬 เซลล์ภูมิคุ้มกันที่ถูกปลุกให้ตื่นตัว
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Eczema) เป็นภาวะอักเสบของผิวหนังที่ไม่ได้เกิดจากการแพ้โดยตรง แต่มีความเกี่ยวข้องกับเซลล์ภูมิคุ้มกันที่เรียกว่า แมสต์เซลล์ (mast cells) ซึ่งเป็นเซลล์ชนิดเดียวกับที่หลั่งสารฮีสตามีน (histamine) ที่ทำให้เกิดอาการคันและบวมแดง
งานวิจัยชิ้นใหม่ได้แสดงให้เห็นว่า แมสต์เซลล์เหล่านี้อาจถูก "ตั้งโปรแกรม" ให้ไวต่อสิ่งกระตุ้นมากเกินไปตั้งแต่ทารกยังอยู่ในครรภ์
🐁 การทดลองที่เผยความจริงในครรภ์
ทีมนักวิจัยนำโดย นิโคลัส โกเดนซิโอ (Nicolas Gaudenzio) จากสถาบันวิจัยโรคติดเชื้อและการอักเสบแห่งตูลูส (Toulouse Institute for Infectious and Inflammatory Diseases) ในฝรั่งเศส ได้ทำการทดลองในหนูทดลอง
พวกเขาทำให้แม่หนูที่กำลังตั้งท้องเกิดความเครียด และพบว่าระดับฮอร์โมนความเครียดของแม่หนูได้พุ่งสูงขึ้นทั้งในกระแสเลือดและในน้ำคร่ำ จากนั้นเมื่อลูกหนูคลอดออกมา นักวิจัยได้ทดลองนำสิ่งระคายเคืองที่ไม่รุนแรงไปสัมผัสผิวของพวกมัน
ผลการศึกษาพบว่า ลูกหนูที่เกิดจากแม่ที่เครียดเกือบทั้งหมดเกิดผื่นแพ้รุนแรง ในขณะที่ลูกหนูจากแม่ที่ไม่เครียดมีเพียงอาการระคายเคืองเล็กน้อยเท่านั้น
🧬 เมื่อความเครียดของแม่...ส่งผลถึงลูก
เมื่อวิเคราะห์ในระดับเซลล์ นักวิจัยพบว่า:
• ผิวไวขึ้น: เซลล์ประสาทรับความรู้สึกที่ผิวหนังของลูกหนูจากแม่ที่เครียดมีการแสดงออกของยีนที่เกี่ยวกับความเจ็บปวดและการคันแตกต่างไปจากปกติ
• ภูมิคุ้มกันพร้อมบวก: แมสต์เซลล์ในผิวหนังของลูกหนูเหล่านี้ อยู่ในสภาพที่ "เตรียมพร้อม" ที่จะปล่อยสารฮีสตามีนออกมาโจมตีสิ่งแปลกปลอมทันที
พูดง่ายๆ ก็คือ ความเครียดของแม่ได้ส่งสัญญาณไป "ตั้งโปรแกรม" ให้ทั้งระบบประสาทและระบบภูมิคุ้มกันที่ผิวหนังของลูกมีความไวเกินปกตินั่นเอง
❤️ นี่ไม่ใช่ความผิดของแม่ แต่คือข้อความถึงคนรอบข้าง
อย่างไรก็ตาม โกเดนซิโอได้ย้ำอย่างหนักแน่นว่า “ประเด็นของงานวิจัยนี้ไม่ได้ต้องการทำให้คุณแม่รู้สึกผิด แต่บางทีนี่อาจเป็นข้อความที่ส่งไปถึงคู่ชีวิตและคนรอบข้างของผู้หญิงตั้งครรภ์มากกว่า”
แม้การทดลองนี้จะทำในหนูทดลอง แต่ก็เป็นหลักฐานชิ้นสำคัญที่ชี้ให้เห็นว่าการดูแลสุขภาพจิตใจของหญิงตั้งครรภ์นั้นมีความสำคัญอย่างยิ่งยวดต่อสุขภาพของลูกน้อย
🏡 เรื่องนี้เกี่ยวข้องกับเราอย่างไร?
ผื่นภูมิแพ้ผิวหนังเป็นหนึ่งในปัญหาที่พบบ่อยที่สุดในเด็กทารกไทย และในสังคมปัจจุบันที่เต็มไปด้วยความกดดัน หญิงตั้งครรภ์จำนวนมากต้องเผชิญกับความเครียดทั้งจากการทำงานและชีวิตส่วนตัว
การค้นพบนี้จึงเป็นเครื่องย้ำเตือนที่ทรงพลังสำหรับสังคมไทย ว่าการดูแลเอาใจใส่สภาพจิตใจของคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์ ไม่ใช่แค่เรื่องของความรู้สึก แต่เป็นเรื่องที่มีผลกระทบทางชีววิทยาโดยตรงต่อสุขภาพของเด็กรุ่นต่อไป และเป็นหน้าที่ของทุกคนในครอบครัวและคนรอบข้างที่จะต้องช่วยกันสร้างสภาพแวดล้อมที่อบอุ่นและปลอดภัยให้กับพวกเธอ
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ต้นตอในครรภ์: งานวิจัยใหม่ในหนูทดลองชี้ว่า ต้นตอของ ผื่นภูมิแพ้ผิวหนัง (Eczema) ในเด็ก อาจเริ่มต้นได้ตั้งแต่ในครรภ์
✅ ความเครียดของแม่: ความเครียดของแม่ระหว่างตั้งครรภ์ สามารถส่งฮอร์โมนความเครียดผ่านไปยังทารก และไป "ตั้งโปรแกรม" ให้เซลล์ภูมิคุ้มกันในผิวหนังของทารกมีความไวต่อการระคายเคืองมากกว่าปกติ
✅ ไม่ใช่ความผิดของแม่: นักวิจัยย้ำว่านี่ ไม่ใช่ความผิดของคุณแม่ แต่เป็นข้อความถึงคนรอบข้างและสังคมให้ช่วยกันดูแลสภาพจิตใจของหญิงตั้งครรภ์
✅ ต้องวิจัยต่อในคน: แม้ผลลัพธ์จะน่าสนใจ แต่ยังเป็นเพียงการทดลองในหนู และยังต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมในมนุษย์ต่อไป
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
คุณคิดว่าสังคมของเราให้ความสำคัญกับการดูแลสุขภาพจิตของหญิงตั้งครรภ์เพียงพอแล้วหรือยังครับ? และเราจะช่วยกันสร้างสภาพแวดล้อมที่ดีให้กับพวกเธอได้อย่างไรบ้าง?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 🤰 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้คนรอบข้างได้เข้าใจและใส่ใจคุณแม่ที่กำลังตั้งครรภ์มากขึ้นนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Serhan, N., et al. (2025). Maternal stress triggers early-life eczema through fetal mast cell programming. Nature. https://doi.org/g9ztb8
💖 มาช่วยกันขับเคลื่อน "Witly" กันครับ!
ชีวิตของเราเริ่มต้นขึ้นในครรภ์ และวิทยาศาสตร์กำลังเผยให้เห็นว่าช่วงเวลา 9 เดือนนั้นมีความสำคัญต่อสุขภาพตลอดชีวิตของเราอย่างน่าทึ่ง...
เป้าหมายของ Witly ก็เช่นกัน คือการทำหน้าที่เป็น "ผู้ดูแล" ที่จะคัดสรรข้อมูลวิทยาศาสตร์ที่สำคัญเกี่ยวกับการพัฒนาการและสุขภาพ แล้วนำมาเรียบเรียงเป็นความรู้ที่เข้าใจง่ายสำหรับทุกคนในครอบครัว
ทุกการสนับสนุนผ่าน "ค่ากาแฟ" ของคุณ คือพลังที่ช่วยให้เราสามารถทำภารกิจที่ต้องใช้ความละเอียดอ่อนนี้ต่อไปได้ครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
