ลองอ่านข้อเขียนนี้ดูค่ะ
เสาเข็มของ Deep State:
เมื่อระบบอุปถัมภ์–อำนาจนิยม–อภิสิทธิ์ชน คือรากลึกที่ต้องถอน
.
Deep State ไม่ได้อยู่ได้เพราะ “โครงสร้าง” เท่านั้น
.
เวลาพูดถึง Deep State คนมักนึกถึงโครงสร้างอำนาจที่มองไม่เห็น — กองทัพ ศาล ระบบราชการ หรือเครือข่ายอำมาตย์
.
แต่ความจริงแล้ว สิ่งที่ทำให้มันยืนอยู่ได้ยาวนาน คือ “เสาเข็มทางคุณค่า” ที่ฝังอยู่ใต้ดิน
.
ถ้า Deep State คือ “ตัวบ้าน” ที่เราเห็น เสาเข็มก็คือ “ระบบคุณค่า” ที่ค้ำยันอยู่ลึก ๆ ต่อให้ทุบบ้านทิ้ง หากเสาเข็มยังอยู่ บ้านแบบเดิมก็สร้างใหม่ได้เสมอ
.
ในกรณีไทย เสาเข็มเหล่านี้มี 3 ต้นใหญ่
.
เสาเข็มต้นที่ 1 :
ระบบอุปถัมภ์ (Patron–Client)
• ความมั่นคงของชีวิตผูกกับ “ผู้ใหญ่/ผู้มีบารมี” มากกว่ากติกา
• การได้ใกล้อำนาจคือทุนทางสังคมสำคัญ
• เครือข่ายอุปถัมภ์กลายเป็นโซ่แห่งความภักดี ที่ Deep State ใช้ผูกมัดผู้คน
.
👉 คนจำนวนมากจึง “เลือกนาย” แทนที่จะ “เลือกระบบ”
.
เสาเข็มต้นที่ 2 :
อำนาจนิยม (Authoritarianism)
• ความเชื่อว่า “ผู้นำเข้มแข็ง” ดีกว่าการถกเถียงแบบเสรี
• ความสงบถูกยกสูงกว่าความเป็นธรรม
• สังคมจำนวนหนึ่งยอมรับการแทรกแซงของกองทัพ ศาล องค์กรอิสระ โดยอ้าง “ความสงบเรียบร้อย”
.
👉 ทำให้ Deep State กลับมาได้เสมอ เมื่อใดก็ตามที่อ้างเรื่องความมั่นคง
.
เสาเข็มต้นที่ 3 :
อภิสิทธิ์ชน (Elite Privilege)
• ความเชื่อว่าคนบางกลุ่มควรได้สิทธิมากกว่าคนอื่น
• แนวคิด “ความเท่าเทียม” ไม่เคยหยั่งรากในสังคมไทย
• เปิดทางให้การผูกขาดอำนาจ–ทรัพยากรดำรงอยู่
.
👉 ลูกหลานตระกูลใหญ่ได้สิทธิพิเศษ ขณะที่คนทั่วไปถูกกันออกจากโอกาส
.
~ Deep State = ตัวบ้าน + เสาเข็มคุณค่า
.
เพราะเสาเข็มทางคุณค่านี้
Deep State จึงไม่ได้คงอยู่เพราะ “พลังอำนาจ” เท่านั้น แต่ยัง “ถูกยอมรับทางวัฒนธรรม” ด้วย
.
นี่คือเหตุผลว่าทำไมความพยายามปฏิรูปไทยจึงไปไม่สุด — เราทุบตัวบ้าน แต่ไม่ถอนเสาเข็ม
.
Roadmap เชิงคุณค่า:
จาก Deep State → Principled State
.
การปฏิรูปไทยจะสำเร็จ ไม่ใช่แค่รื้อโครงสร้าง แต่ต้อง “เปลี่ยนระบบคุณค่า”
.
• อุปถัมภ์นิยม → Rule-based Fairness
ความมั่นคงไม่ได้มาจากผู้ใหญ่ แต่จากกติกาที่ทุกคนเล่นได้
.
• อำนาจนิยม → Responsible Leadership
ความสงบต้องไปคู่กับความเป็นธรรม ภายใต้ผู้นำที่ตรวจสอบได้
.
• อภิสิทธิ์ชน → Equal Dignity
ทุกคนมีศักดิ์ศรีและโอกาสเท่าเทียม ไม่ขึ้นกับชาติกำเนิด
.
จากชีวิตจริง
• จาก “หางานด้วยเส้นสาย” → “ได้งานด้วยความสามารถ”
• จาก “กลัววุ่นวายเลยยอมให้ผู้นำเด็ดขาด” → “เลือกผู้นำที่รับผิดชอบได้”
• จาก “อภิสิทธิ์ลูกหลานตระกูลใหญ่” → “ลูกชาวบ้านสอบแข่งขันได้โอกาสเท่าเทียม”
.
สรุป: ถอนเสาเข็มเก่า สร้างเสาเข็มใหม่
.
คำถามสำคัญจึงไม่ใช่แค่ว่า “จะรื้อโครงสร้าง Deep State อย่างไร”
.
แต่คือ “จะถอนเสาเข็มทางคุณค่า” ของมันอย่างไร
.
ถ้าเรายังเชื่อในระบบอุปถัมภ์ อำนาจนิยม และอภิสิทธิ์ชน บ้านเก่าจะถูกสร้างใหม่ซ้ำแล้วซ้ำเล่า
.
แต่ถ้าเราสร้างเสาเข็มใหม่บน หลักการ–ความรับผิดชอบ–ศักดิ์ศรีที่เท่าเทียม บ้านใหม่ที่ชื่อว่า Principled State จะตั้งมั่นได้จริง
FB : ดร. สุวิทย์ เมษินทรีย์ Dr. Suvit Maesincee
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
