อี้จิง โจวอี้ อี้จ้วน
易经 อี้จิง
经/จิง คือหนังสือ ตำรา บันทึก
易/อี้
โดยทั่วไปมีสองความหมายคือ หนึ่งตำราว่าด้วยการทำนายดวงชะตาและอนาคต และสองคือผู้เชี่ยวชาญด้านนี้
ความหมายแต่ดั้งเดิม มากจากอักษรภาพตัวกิ้งก่า ที่สมัยโบราณเชื่อกันว่าเปลี่ยนสีได้เป็นสิบแบบต่อวัน จึงเป็นแุปมาอุปไมยให้เป็นตำราว่าด้วยการเปลี่ยนแปลง
ส่วนความเข้าใจคนบางกลุ่มที่เชื่อว่าครึ่งบนของอักษรที่คือพระอาทิตย์และครึ่งล่างคือพระจันทร์เพื่อให้ตีความว่าการเปลี่ยนแปลงนั้น ไม่ตรงกับหลักภาษาศาสตร์
周易 โจวอี้ หมายถึงตำราอี้ที่เขียนขึ้นในสมัยราชวงศ์โจว เพื่อให้ไม่สับสนกับตำราอี้ที่ถูกเขียนขึ้นในยุคก่อนหน้า
...
十翼 สิบปีก หมายถึงตำราดั้งเดิมทั้งสิบบท คำว่า 翼 คือปีกของนก หมายถืงการช่วยเหลือ เพื่ออุปมาอุปไมยว่านักไม่สามารถบินได้หากไม่มีปีก บ่งบอกถึงความสำคัญของสิบบท 十翼 ในการทำความเข้าใจตำราโจวอี้
易传 อี้จ้วน
传/จ้วน หมายถึงคำอธิบายคำสอน
อี้จ้วนจึงหมายถึงตำราใดที่อธิบายหรือสอนเรื่องอี้ ซึ่งสูญหายไปเป็นจำนวนมากในยุคสงคราม มาสมัยฮั่นเหลือตำรา สิบปีก ถือได้ว่าเป็นอี้จ้วนที่หลงเหลือและถูกเก็บรักษาไว้โดยสมบูรณ์ สมัยปัจจุบันการเรียกตำราอี้จ้วน จึงหมายถึงตำราสิบปีกโดยปริยาย
丝 /ซือ ใช้เรียกไหมและกู่สำหรับการทอผ้า โดยเอาเส้นไหมถักไปมาผ่านเส้นแนวตั้ง (经/จิง) และร้อยผ่านเส้นแนวนอนที่ทำเป็นปม (结/เจี๋ย) ให้ได้เป็นผืนผ้า บันทึกโบราณใช้ม้วนไม่ไผ่ร้อยด้วยเชือกไหมในลักษณะคล้ายกัน จิงจึงกลายเป็นคำเรียกหนังสือที่ทำจากม้วนไม้ไผ่ ต่อมามีการนำหนังวัวฟอก 韦/เหวย ทำเป็นเชือกผูกแทนเพราะมีความทนทานกว่า เป็นที่มาของคำว่า 书/หนังสือ และ 册/เล่ม
典/เตี๋ยน หรือคัมภีร์ มาจากสัญลักษณ์การเก็บหนังสือสำคัญไว้บนชั้นเพื่อป้องกันความชื้น เตี๋ยนจึงไม่ใช่หนังสือทั่วไป
สมัยฮั่นตำราโจวอี้/周易 ถูกนิยมเรียกว่าตำราอี้จิง/易经 และยังคงนิยมถึงปัจจุบัน เพราะสื่อถึงตำราแห่งการเปลี่ยนแปลงได้ชัดเจนกว่า ส่วนตำรา อี้จ้วน /易传 จะหมายถึงตำราสิบปีกที่ขงจื่อเป็นผู้เขียนคำอธิบายไว้
สมัยฮั่นรวมตำราสองชุดเข้าด้วยกัน เรียกว่า 周易古经 (คัมภีร์แห่งการเปลี่ยนแปลง) แบ่งออกเป็น 12บท สองบทแรกว่าด้วยข่วยทั้ง 64 ที่มาจากตำราโจวอี้(ราว5พันตัวอักษร) และอีกสิบบทหลังมาจากอี้จ้วนที่เป็นคำอธิบายของขงจื่อ(ราว2หมื่นตัว) ตำราอี้จิงปัจจุบันจะตีความผ่านต้นฉบับของตำราชุดนี้เป็นหลัก ที่มีตัวอักษรรวมกันราว 2.5 หมื่นตัว
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
