19 ก.ย. เวลา 07:59 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

🤖 จาก “ทาส” สู่ “ผู้สร้าง”= กำเนิดใหม่ของ “แผนกไอที” ในฐานะ “Human Tech”

(ทำไมการ “ตามใจลูกค้า” ทุกอย่างอาจทำลายผลิตภัณฑ์ และบทบาทใหม่ที่ฝ่ายเทคโนโลยีต้องเปลี่ยนจากการเป็น “ผู้รับคำสั่ง” สู่ “พันธมิตรเชิงกลยุทธ์”)
💥 กับดักของ “ผู้รับใช้ที่ซื่อสัตย์”
“ทำทุกอย่าง serve ทุกอย่าง = ‘ทาส’ ไม่ใช่ ‘ผู้สร้าง’”
* นี่คือความจริงที่เจ็บปวดในแผนกไอทีของหลายองค์กร คำสวยหรูอย่าง Customer-centric มักถูกตีความผิดๆ ว่าไอทีต้องทำตามทุก Requirement ที่ฝ่ายธุรกิจโยนมา ผลลัพธ์คือผลิตภัณฑ์ที่เต็มไปด้วยฟีเจอร์ไม่สอดคล้องกัน ไร้วิสัยทัศน์ ใช้งานยาก และขาดจิตวิญญาณ เป็นต้น
* ลองนึกภาพเช้าวันจันทร์ที่ทีมไอทีเปิดอีเมล Requirement ยาว 3 หน้า แต่ละข้อคือคำสั่งจากฝ่ายต่างๆ โดยไม่มีใครถามว่า “ทำไม?” หรือ “เพื่ออะไร?” ทุกคำสั่งถูกรวมกันโดยไร้การจัดลำดับความสำคัญ และไม่เชื่อมโยงกับกลยุทธ์องค์กร ผลที่ได้คือผลิตภัณฑ์ที่กลายเป็น “ของยำ” ใช้งานยาก ทีมเหนื่อย และองค์กรเสียโอกาสเชิงกลยุทธ์
ปัญหานี้ไม่ใช่เพราะเครื่องมือหรือระบบไม่ดีพอ แต่เป็นเพราะ “วิธีคิด” ที่ยังมองฝ่ายเทคโนโลยีเป็นเพียงเครื่องมือ ไม่ใช่พันธมิตรเชิงกลยุทธ์
====
🤒 อาการป่วยของ “ไอทีผู้รับใช้”
1. ผลิตภัณฑ์ไร้วิญญาณ — ผลิตภัณฑ์ที่ถูกสร้างขึ้นตาม Checklist ไม่มีเรื่องราวหรือวิสัยทัศน์ที่ชัดเจน อาจทำงานได้ แต่ผู้ใช้ไม่รักและพร้อมจะเปลี่ยนไปใช้อีกเจ้าได้ทุกเมื่อ
2. วัฒนธรรมหมดไฟ — ทีมงานถูกใช้เป็นเครื่องจักรผลิตฟีเจอร์ โดยไม่ได้รับโอกาสในการตั้งคำถามหรือออกแบบร่วม คำสั่งใหม่ๆ ที่มักขัดแย้งกันทำให้ทีมหมดกำลังใจ และก้าวเข้าสู่ Burnout
3. สูญเสียโอกาสเชิงกลยุทธ์ — แม้ทีมไอทีจะเข้าใจเทคโนโลยีดีที่สุด แต่กลับไม่มีที่นั่งในโต๊ะประชุมใหญ่ โอกาสสำคัญ เช่น การใช้ Data, Cloud หรือ AI เพื่อสร้างโมเดลธุรกิจใหม่ จึงไม่เคยถูกหยิบขึ้นมาพิจารณาอย่างจริงจัง
====
💡 “Human Tech” คืออะไร?
Human Tech คือการนิยามบทบาทใหม่ของฝ่ายไอทีให้เป็นพันธมิตรเชิงกลยุทธ์ โดยต้องผสาน 3 มิติหลักเข้าด้วยกัน
* Technical Excellence → สร้างระบบที่มั่นคง ปลอดภัย และขยายตัวได้
* Business Acumen → เข้าใจเป้าหมายธุรกิจ ตลาด และผลลัพธ์ที่ต้องการ
* Human Empathy → เข้าถึงผู้ใช้อย่างลึกซึ้ง แม้ผู้ใช้เองจะไม่สามารถอธิบายความต้องการได้ชัดเจน
แนวคิดนี้สอดคล้องกับ Human-Centered Design ของ IDEO ที่พิสูจน์แล้วว่า “นวัตกรรมที่ยั่งยืนที่สุดเริ่มจากความเข้าใจมนุษย์ ก่อนใช้เทคโนโลยีเป็นเครื่องมือแก้ปัญหา”
====
🧭 4 ก้าวสู่ Human Tech
1. จากผู้รับ Requirement → ผู้ร่วมค้นหาปัญหา
ดึงทีมไอทีเข้ามาตั้งแต่ต้นกระบวนการ Product Discovery ให้ร่วมฟังเสียงลูกค้าและตั้งโจทย์ว่า Why ก่อน What เพื่อสร้างสิ่งที่ตอบโจทย์จริง
2. สร้าง Product Trio → ไม่ใช่ Silo
รวม Product, Design และ Engineering ทำงานร่วมกันตั้งแต่วันแรก Adobe ใช้โมเดลนี้พลิกจากการขายซอฟต์แวร์แบบกล่อง สู่ Subscription Service ที่มีรายได้ต่อเนื่องมหาศาล
3. วัดผลด้วย Outcome → ไม่ใช่ Output
Microsoft เปลี่ยนจากการวัด “จำนวนฟีเจอร์” มาเป็น “ผลลัพธ์ธุรกิจ” เช่น Engagement และ Retention ของผู้ใช้ Office 365 ทำให้ทีมไอทีมีบทบาทขับเคลื่อนกลยุทธ์ธุรกิจอย่างแท้จริง
4. ลงทุนในทักษะรอบด้าน
ธนาคารกสิกรไทย (KBank) ลงทุนใน Workforce Transformation อบรมทีม IT ให้เข้าใจ Data, Business และ Customer Experience จนสามารถสร้าง K PLUS และขึ้นมาเป็นผู้นำ Digital Banking ในไทย
====
🔍 3P ของ Human Tech?
เพื่อประเมินว่าทีมไอทีกำลังก้าวสู่ Human Tech หรือไม่ ลองถามตัวเองด้วย “3P”
* People — ทีมไอทีถูกปฏิบัติเป็น “คู่คิด” หรือยังเป็นเพียง “ผู้รับจ้าง”?
* Problem — Requirement เริ่มจากการค้นหาปัญหาจริง หรือเป็นเพียงคำสั่งที่โยนมา?
* Purpose — ฟีเจอร์ที่สร้างมีเป้าหมายเชิงกลยุทธ์ชัดเจน หรือเป็นเพียงการทำให้ครบเช็กลิสต์?
====
📊 ตัวอย่างผลลัพธ์จริงจากองค์กรที่ก้าวสู่ Human Tech
* Adobe — หลังใช้โมเดล Product Trio และ Human-Centered Design Customer Retention เพิ่มขึ้นกว่า 20% ธุรกิจเปลี่ยนจากการขายซอฟต์แวร์เป็นบริการรายเดือนที่ยั่งยืน
* Microsoft — จากการโฟกัส Outcome ทีม IT ช่วยเพิ่ม Engagement ของ Office 365 และลด churn ลงได้จริง
* KBank — การลงทุนใน Workforce Transformation ทำให้ K PLUS โตจากไม่กี่ล้านสู่กว่า 18 ล้านผู้ใช้งานในเวลาไม่กี่ปี
====
✨ โอกาสหรือวิกฤต…อยู่ที่วิธีคิด
ความคาดหวังต่อฝ่ายเทคโนโลยีสูงกว่าที่เคยเป็นมา องค์กรที่ยังติดกับโมเดล “ผู้รับคำสั่ง” จะเผชิญวิกฤต ทั้ง Burnout ผลิตภัณฑ์ที่ไม่ตอบโจทย์ และการพลาดโอกาสสำคัญ
ในทางกลับกัน องค์กรที่กล้าเปลี่ยนบทบาททีมไอทีสู่การเป็น Human Tech จะได้ทีมที่สร้างผลิตภัณฑ์ที่ลูกค้ารัก ทีมที่มีพลังและความหมาย และทำให้เทคโนโลยีกลายเป็นหัวใจของกลยุทธ์ระยะยาว
คำถามที่ผู้บริหารควรถามคือ “เรากำลังสร้างทีมไอที…หรือกำลังสร้างทีมที่ทำให้ธุรกิจไปต่อได้จริง?”
#วันละเรื่องสองเรื่อง
#HumanTech
#DigitalTransformation
#Leadership
#ProductManagement
#ITCulture
#CustomerCentricity
#วัฒนธรรมองค์กร
โฆษณา