24 ก.ย. เวลา 05:01 • สุขภาพ

Ursodeoxycholic acid (UDCA): บทบาทในการละลายและป้องกันนิ่วในถุงน้ำดี

Ursodeoxycholic acid (UDCA) หรือ ursodiol มีฤทธิ์ลดการอิ่มตัวของคอเลสเตอรอลในน้ำดี (bile cholesterol saturation) ส่งผลให้นิ่วคอเลสเตอรอลมีขนาดเล็กลงอย่างช้า ๆ และอาจละลายได้ โดยเฉพาะในกรณีที่เป็นนิ่วชนิดไม่มีแคลเซียมปน (non-calcified cholesterol stones) ขนาดเล็ก และถุงน้ำดียังคงทำงานได้ดี (functioning gallbladder)
UDCA อาจพิจารณาใช้ในผู้ป่วยที่ยังไม่พร้อมเข้ารับการผ่าตัด หรือมีภาวะเสี่ยงสูงต่อการผ่าตัดถุงน้ำดี นอกจากนี้ ยังมีบทบาทในการป้องกันการเกิดนิ่วใหม่ ในช่วงที่มีการลดน้ำหนักอย่างรวดเร็ว เช่น หลังการผ่าตัดลดขนาดกระเพาะ หรือในโปรแกรมลดน้ำหนักแบบเข้มข้น ตามหลักฐานทางคลินิกที่มีอยู่ในปัจจุบัน
ขนาดยาที่แนะนำ
- สำหรับละลายนิ่ว : 8–10 mg/kg/วัน แบ่งรับประทานวันละ 2-3 ครั้ง
- สำหรับป้องกันนิ่วช่วงลดน้ำหนักเร็ว : 600 mg/วัน (300 mg วันละ 2 ครั้ง) ตามเอกสารกำกับยาที่รับรองโดย FDA
ประสิทธิภาพของการรักษา ขึ้นกับขนาดและชนิดของนิ่ว โดยในกลุ่มผู้ป่วยที่ได้รับการคัดกรองทั่วไปอัตราการละลายนิ่วสำเร็จอยู่ที่ประมาณ 30% แต่ในผู้ที่มีนิ่วขนาด ≤5 มม. อาจสูงถึง ~81%
ข้อจำกัดของการใช้ยา
UDCA ไม่ใช่ยาระงับอาการปวดเฉียบพลัน และไม่เหมาะสมในกรณีดังต่อไปนี้
- นิ่วชนิด calcified หรือ pigment stone
- นิ่วในท่อน้ำดีร่วมกับการอุดตัน
- ภาวะแทรกซ้อนเฉียบพลัน เช่น ถุงน้ำดีอักเสบเฉียบพลัน
ในสถานการณ์เหล่านี้ การรักษามาตรฐานควรพิจารณาการผ่าตัดหรือการส่องกล้องเป็นหลัก
โฆษณา