26 ก.ย. เวลา 17:20 • ประวัติศาสตร์

สนธิสัญญาไตรภาคี: พันธมิตรอักษะที่เปลี่ยนโฉมสงครามโลกครั้งที่สอง

วันที่ 27 กันยายน ค.ศ. 1940 นับเป็นอีกหนึ่งจุดเปลี่ยนสำคัญของสงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อประเทศเยอรมนี อิตาลี และญี่ปุ่น ได้ลงนามใน “สนธิสัญญาไตรภาคี” (Tripartite Pact) ที่กรุงเบอร์ลิน ประเทศเยอรมนี สนธิสัญญานี้ไม่เพียงเป็นการแสดงเจตนารมณ์ในการร่วมมือทางทหาร หากแต่ยังเป็นการยืนยันถึงการก่อตั้ง “ฝ่ายอักษะ” (Axis Powers) อย่างเป็นทางการ ซึ่งจะส่งผลต่อสมดุลอำนาจและทิศทางของสงครามโลกในเวลาต่อมา
ที่มาของการลงนาม
ก่อนหน้าการลงนาม เยอรมนีและอิตาลีได้สร้างพันธมิตรทางทหารผ่าน “สนธิสัญญาเหล็ก” (Pact of Steel) เมื่อปี ค.ศ. 1939 ขณะที่ญี่ปุ่นกำลังทำสงครามกับจีนตั้งแต่ ค.ศ. 1937 และมีความขัดแย้งกับสหรัฐอเมริกาและชาติตะวันตกในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ทั้งสามประเทศต่างมีเป้าหมายร่วมกัน คือ การขยายอำนาจและอิทธิพลในภูมิภาคของตน เยอรมนีและอิตาลีมุ่งครองยุโรป ขณะที่ญี่ปุ่นต้องการครอบครองเอเชีย
เนื้อหาของสนธิสัญญา
สนธิสัญญาไตรภาคีกำหนดให้ประเทศคู่สัญญาให้ความช่วยเหลือกันในกรณีที่ถูกโจมตีโดยประเทศที่ไม่ได้เข้าร่วมสงครามในขณะนั้น ซึ่งหมายถึงสหรัฐอเมริกาโดยตรง นอกจากนี้ยังมีการระบุขอบเขตอิทธิพลชัดเจน คือ
• เยอรมนีและอิตาลีจะมีอำนาจนำในยุโรป
• ญี่ปุ่นจะมีอำนาจนำในเอเชียตะวันออก
การตกลงดังกล่าวแสดงถึงการแบ่งโลกออกเป็น “เขตอิทธิพล” ซึ่งสะท้อนถึงความทะเยอทะยานและลัทธิจักรวรรดินิยมของฝ่ายอักษะ
ผลกระทบต่อสงครามโลกครั้งที่สอง
การลงนามสนธิสัญญาไตรภาคีทำให้ฝ่ายสัมพันธมิตร โดยเฉพาะสหรัฐอเมริกาและสหภาพโซเวียต ต้องจับตามองอย่างใกล้ชิด แม้สหรัฐยังไม่ได้เข้าสู่สงครามในช่วงนั้น แต่สนธิสัญญานี้ได้ตอกย้ำถึงความเป็นภัยคุกคามของฝ่ายอักษะ และเป็นหนึ่งในปัจจัยที่นำไปสู่การขยายกำลังทางทหารของอเมริกา
ในทางปฏิบัติ สนธิสัญญานี้ยังช่วยสร้างความชอบธรรมให้ญี่ปุ่นในการขยายอำนาจเข้าสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้และมหาสมุทรแปซิฟิก ซึ่งในที่สุดก็นำไปสู่เหตุการณ์โจมตีเพิร์ลฮาร์เบอร์ในเดือนธันวาคม ค.ศ. 1941 และทำให้สหรัฐอเมริกาเข้าสู่สงครามเต็มตัว
ความหมายทางประวัติศาสตร์
แม้ท้ายที่สุดฝ่ายอักษะจะพ่ายแพ้ในสงคราม แต่สนธิสัญญาไตรภาคีเป็นหลักฐานสำคัญที่สะท้อนถึงความร่วมมือของสามชาติมหาอำนาจในยุคนั้น การลงนามครั้งนี้ไม่เพียงเป็นการสร้างพันธมิตรทางการทหาร หากยังสะท้อนถึงความพยายามของมหาอำนาจในการแบ่งปันโลกตามผลประโยชน์ของตน
📌 สรุป
“สนธิสัญญาไตรภาคี” ที่เยอรมนี อิตาลี และญี่ปุ่นลงนามเมื่อวันที่ 27 กันยายน ค.ศ. 1940 ถือเป็นหมุดหมายสำคัญที่ทำให้ฝ่ายอักษะมีความเป็นเอกภาพทางการเมืองและการทหารมากขึ้น สนธิสัญญานี้ได้เร่งให้สงครามโลกครั้งที่สองขยายวงกว้าง และนำไปสู่การเผชิญหน้าระหว่างอักษะและสัมพันธมิตร ซึ่งกลายเป็นความขัดแย้งครั้งใหญ่ที่สุดในประวัติศาสตร์มนุษยชาติ
โฆษณา