ดื่มนม–แคลเซียม–ธาตุเหล็ก ทำให้ยา doxycycline ดูดซึมลดลงจริงไหม?
ทำไมแคลเซียมหรือธาตุเหล็กถึงรบกวนการดูดซึมยา Doxycycline?
ยา Doxycycline เป็นยาปฏิชีวนะในกลุ่มเตตราไซคลีน ซึ่งมีคุณสมบัติเฉพาะคือสามารถจับตัวกับแร่ธาตุบางชนิด เช่น แคลเซียม (Ca²⁺), แมกนีเซียม (Mg²⁺), เหล็ก (Fe³⁺), หรืออะลูมิเนียม (Al³⁺)
เมื่อเรากินยานี้พร้อมกับอาหารหรือผลิตภัณฑ์ที่มีแร่ธาตุเหล่านี้ เช่น นม อาหารเสริม หรือยาลดกรดบางชนิด แร่ธาตุจะไปจับกับตัวยา ทำให้เกิดสารประกอบที่ร่างกายดูดซึมได้ยาก ส่งผลให้ยาซึมเข้าสู่กระแสเลือดได้น้อยลง และอาจทำให้ฤทธิ์ของยาลดลง
สรุปง่าย ๆ คือ : ถ้ากิน doxycycline พร้อมกับนมหรืออาหารเสริมที่มีแคลเซียมหรือธาตุเหล็ก จะทำให้ร่างกายดูดซึมยาได้น้อยลง และยาอาจได้ผลไม่เต็มที่
🕒 กิน Doxycycline อย่างไร ให้ยาได้ผลเต็มที่ ?
การกินยา Doxycycline ควรระวังไม่ให้ไปเจอกับแร่ธาตุบางชนิดที่อาจรบกวนการดูดซึมของยา เช่น แคลเซียม เหล็ก แมกนีเซียม สังกะสี เพราะจะทำให้ยาถูกดูดซึมได้น้อยลงและออกฤทธิ์ไม่เต็มที่
✅ ควรเว้นระยะห่างจากสิ่งเหล่านี้
🥛 นม โยเกิร์ต ชีส เครื่องดื่มเสริมแคลเซียม
- เว้นอย่างน้อย 2 ชั่วโมง ก่อนหรือหลังการกินยา
- หากเลี่ยงไม่ได้ อนุโลมให้จิบนมเพียงเล็กน้อย เพื่อลดคลื่นไส้ แต่ไม่ควรกินพร้อมกับอาหารหลักที่มีนมเป็นส่วนประกอบ
💊 อาหารเสริมแคลเซียม ยาลดกรดที่มี Mg หรือ Al
- แนะนำเว้นไว้ 2–3 ชั่วโมง เพื่อให้ได้ผลของยาดีที่สุด
🩸 ธาตุเหล็ก (รวมถึงวิตามินรวมที่มีเหล็ก)
- ควรกิน doxycycline ก่อนเหล็ก 2 ชม.
- หรือกินหลังเหล็ก 3 ชม.
📚 หลักฐานทางการแพทย์ว่าอย่างไร?
เรื่อง “Doxycycline กับนม”
🧾 1. ข้อมูลจากฉลากยาทางการ (FDA สหรัฐฯ)
- เอกสารกำกับยาหลายฉบับระบุว่า
> “อาหารหรือนมไม่ได้ลดการดูดซึม doxycycline อย่างเด่นชัด”
- แนะนำให้กินยาพร้อมอาหาร/นมได้ถ้ามีอาการระคายเคืองกระเพาะหรือหลอดอาหาร
👉 หมายความว่า คนทั่วไปสามารถกินพร้อมอาหารได้ และในบางกรณีอาจกินพร้อมนมได้หากจำเป็น
🧪 2. ผลการศึกษาในคนจริง
- เมื่อดื่มนมพร้อมยา:
- ความเข้มข้นของยาในเลือด ลดลง ~24%
- ปริมาณยาที่ร่างกายดูดซึมได้ลดลงเฉลี่ย ~30% (ช่วง 9–53%)
📌 งานวิจัยสรุปว่า:
ไม่ควรกิน doxycycline พร้อมนม โดยเฉพาะในกรณีที่ต้องการระดับยาในเลือดที่แม่นยำ เช่น ใช้รักษาโรครุนแรง หรือใช้เพื่อป้องกันโรคบางชนิด
🏥 3. คำแนะนำจากหน่วยงานรัฐและแนวทางเวชปฏิบัติ
- MedlinePlus (NIH) :
เว้นอาหารเสริมแคลเซียม/แมกนีเซียม/ยาลดกรดห่างจากยา1–2 ชั่วโมง
เว้นธาตุเหล็กอย่างน้อย 2 ชั่วโมงก่อน หรือ 3 ชั่วโมงหลังการกินยา
- CDC (Doxy-PEP ปี 2025) :
หลีกเลี่ยง doxycycline ภายใน 2 ชั่วโมง หลังจากกินนม ยาลดกรด หรืออาหารเสริมแร่ธาตุ
→ เพราะต้องการประสิทธิผลสูงสุดจากยาในกรณีเร่งด่วน
- BNF (สหราชอาณาจักร) :
ย้ำว่าแร่ธาตุและยาลดกรดรบกวนการดูดซึมยาอย่างมาก
แนะนำให้แยกเวลา 2–3 ชั่วโมง เพื่อความปลอดภัย
🔍 สรุปแบบเข้าใจง่าย
- Doxycycline รบกวนจากแร่ธาตุน้อยกว่ายาเตตราไซคลีนรุ่นเก่า
- จึงอาจกินกับอาหาร/นมได้ในบางสถานการณ์ เช่น ใช้ต่อเนื่องนาน หรือมีอาการข้างเคียง
❗แต่ถ้าเป็นการรักษาโรคที่ต้องการประสิทธิภาพยาเต็มที่ เช่น:
- การรักษาการติดเชื้อรุนแรง
- การใช้เพื่อป้องกันโรคฉุกเฉิน (เช่น Doxy-PEP)
👉 แนะนำให้เว้นห่างจากนมและอาหารเสริมแร่ธาตุอย่างน้อย 2–3 ชั่วโมง ตามคำแนะนำด้านบน
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
