วันนี้ เวลา 05:04 • ข่าวรอบโลก

สหรัฐฯ ทุ่มเงินกู้ระเบิดกัมพูชา: เกมนี้มี "กับดักเงิน" หรือแค่ "ถ่วงดุลจีน"?

สหรัฐอเมริกาประกาศสนับสนุนเงินทุนให้กับโครงการกู้ระเบิดในกัมพูชาต่อ ประเด็นนี้ไม่ได้เป็นเพียงเรื่องของความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมเท่านั้น แต่มันจุดประกายคำถามที่น่าสนใจในวงการวิเคราะห์ระหว่างประเทศ ว่า การให้เงินนี้มีเบื้องหลังอะไรกันแน่?
มีข้อสงสัยสำคัญสองประเด็นที่เราจะมาเจาะลึกกัน
1) ความกังวลเรื่อง "กู้ไปฝังไป": วิกฤตเงินทุนและความไม่ไว้วางใจ
เป็นที่ทราบกันดีว่ากัมพูชาเป็นประเทศที่มีเศรษฐกิจกำลังเติบโต แต่ก็ยังมีความเปราะบางสูง รายได้ประชาชาติ (GDP per capita) ยังอยู่ในระดับต่ำ เมื่อเทียบกับเพื่อนบ้านในอาเซียน ความช่วยเหลือจากต่างประเทศจึงเป็นเส้นเลือดสำคัญ
จากสภาพความเป็นจริงนี้เอง ทำให้เกิดคำถามที่ฟังดูน่าตกใจแต่ก็สมเหตุสมผลว่า "เป็นไปได้ไหมที่กัมพูชาจะฝังกับดักระเบิดไปด้วย กู้ไปด้วย เพื่อให้ได้รับความช่วยเหลือแบบไม่จบสิ้น?"
--- แรงจูงใจทางเศรษฐกิจ: เงินช่วยเหลือจากตะวันตกเป็นช่องทางทำรายได้ที่สำคัญในโครงการระดับชาติ การมีพื้นที่ที่ต้อง "กู้ระเบิด" อย่างต่อเนื่องจึงอาจเป็นแรงจูงใจที่แฝงอยู่สำหรับคนบางกลุ่มในกัมพูชา เพื่อให้ได้เงินเข้ามาสำหรับการคอรับชั่น
--- บริบทความขัดแย้ง: ข้อสงสัยนี้ไม่ได้มาจากศูนย์ เพราะมีรายงานข่าวและการกล่าวอ้างอยู่เสมอว่ามีการ "วางกับระเบิดใหม่" ในพื้นที่ชายแดนที่มีความขัดแย้งระหว่างไทย-กัมพูชา แม้ว่าส่วนใหญ่โครงการกู้ระเบิดของสหรัฐฯ จะเน้นไปที่การเก็บกู้ วัตถุระเบิดที่ยังไม่ระเบิด (UXO) ที่หลงเหลือจากสงครามกลางเมืองและการทิ้งระเบิดของสหรัฐฯ ในอดีตก็ตาม แต่ก็มีความเป็นไปได้สูงที่รัฐบาลกัมพูชาจะสร้างภาพและรายงานการกู้กับระเบิดปลอมขึ้นมา เพื่อรอรับเงินช่วยเหลือ
บทสรุปของประเด็นนี้คือ: การกล่าวหาว่ามีนโยบาย "กู้ไปฝังไป" ในระดับชาติเป็นเรื่องที่ร้ายแรงเกินกว่าจะมีหลักฐานยืนยันได้ง่าย ๆ แต่ความจำเป็นทางเศรษฐกิจของประเทศ ความสามารถในการสร้างข่าวปลอมของรัฐบาลกัมพูชา และการมีอยู่ของกับการะเบิดใหม่ในเขตความขัดแย้ง เป็นเชื้อเพลิงสำคัญที่ทำให้ความไม่ไว้วางใจนี้ยังคงอยู่
2) เกมถ่วงดุลอำนาจ: สหรัฐฯ กับการรุกคืบของจีน
นี่คือมิติที่ซับซ้อนที่สุดในทางการเมืองระหว่างประเทศ ทุกการเคลื่อนไหวของประเทศมหาอำนาจในภูมิภาคนี้มักหนีไม่พ้นการมองว่าเป็น เกมทางการเมืองระหว่างสหรัฐฯ กับจีน
--- กัมพูชาภายใต้อิทธิพลจีน: ตลอดหลายปีที่ผ่านมา กัมพูชาได้กลายเป็นพันธมิตรที่ใกล้ชิดกับจีนอย่างยิ่ง ทั้งในแง่ของเงินทุนมหาศาลเพื่อพัฒนาโครงสร้างพื้นฐาน (เช่น สนามบิน ที่คนกัมพูชาแฮ่กันไปนั่งเล่น กินข้าว ตากแอร์ ที่เห็นกันในข่าว) การลงทุน และความร่วมมือทางทหาร (เช่น การพัฒนาฐานทัพเรือเรียม) ซึ่งทำให้เกิดความกังวลอย่างหนักในหมู่ชาติตะวันตก
--- สหรัฐฯ เข้ามาเพื่ออะไร? เมื่อจีนมีอิทธิพลมาก การเข้าให้ความช่วยเหลือด้านมนุษยธรรมของสหรัฐฯ จึงถูกมองว่าเป็น เครื่องมือทางการทูตเพื่อถ่วงดุลอำนาจ (Balancing Power)
*** การสร้างสัมพันธ์: การช่วยเหลือกัมพูชาให้หลุดพ้นจากปัญหาทุ่นระเบิดซึ่งเป็นมรดกจากสงคราม (ที่สหรัฐฯ มีส่วนเกี่ยวข้องในอดีต) เป็นวิธีหนึ่งในการ กอบกู้ภาพลักษณ์และสร้างความสัมพันธ์ที่ดี กับประชาชนและรัฐบาลกัมพูชา
*** การรักษาอิทธิพล: เป็นการส่งสัญญาณว่าสหรัฐฯ ยังคงมีบทบาทและมีทางเลือกให้กับกัมพูชา นอกเหนือจากการพึ่งพาจีนเพียงฝ่ายเดียว เป็นความพยายามที่จะ "เปิดช่อง" ในการเจรจาและการสร้างอิทธิพลทางซอฟต์พาวเวอร์ในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
บทสรุปของประเด็นนี้คือ: การสนับสนุนเงินกู้ระเบิดของสหรัฐฯ เป็นการกระทำที่มีมิติ มนุษยธรรมจริง แต่ในขณะเดียวกันก็เป็นการ เดินหมากทางยุทธศาสตร์ที่สำคัญ เพื่อจำกัดการขยายอิทธิพลของจีนในประเทศที่ถูกมองว่าเป็นกุญแจสำคัญในภูมิภาคนี้
เงินสนับสนุนกู้ระเบิดจึงเป็นมากกว่าการ "ให้" มันคือการผสมผสานระหว่างการชดเชยบาดแผลในอดีต (Humanitarian) ความเสี่ยงของแรงจูงใจทางเศรษฐกิจที่ซับซ้อน และการทำสงครามเย็นยุคใหม่เพื่ออำนาจในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
คุณคิดว่ามีประเด็นอื่นๆ อีกหรือไม่?
โฆษณา