🧬 นักวิทยาศาสตร์พบ ‘ปุ่มเร่งแก่’ ในยีนส์ พร้อมไขความลับของหญิงอายุ 117 ปี ที่แก่ช้าไป 23 ปี
คุณเคยรู้สึกไหมครับว่านาฬิกาชีวิตของแต่ละคนเดินไม่เท่ากัน? อะไรคือสิ่งที่กำหนดว่าทำไมบางคนถึงแก่เร็ว ในขณะที่บางคนกลับดูอ่อนเยาว์และแข็งแรงแม้อายุจะล่วงเลยไปมากแล้วก็ตาม?
วันนี้ วิทยาศาสตร์กำลังเข้าใกล้คำตอบของปริศนาข้อนี้ไปอีกขั้น ด้วยการค้นพบ “ปุ่มหมุน” ทางพันธุกรรมที่อาจควบคุมอัตราการแก่ชราของเรา และในขณะเดียวกัน ก็ได้ถอดรหัสลับจากชีวิตจริงของหญิงผู้เคยมีอายุยืนยาวที่สุดในโลก
🩺 DREAM: “ปุ่มหมุน” ที่ควบคุมการซ่อมแซมร่างกาย
หนึ่งในคำอธิบายว่าทำไมเราถึงแก่ชรา คือการสะสมของการกลายพันธุ์หรือความเสียหายใน DNA ของเซลล์ไปตลอดชีวิต เมื่อความเสียหายนี้มีมากพอ เครื่องจักรต่างๆ ในเซลล์ก็จะเริ่มทำงานผิดพลาด นำไปสู่ปัญหาสุขภาพมากมาย
แน่นอนว่าเซลล์ของเรามี “ทีมช่างซ่อม” ที่คอยแก้ไข DNA ที่เสียหายอยู่ตลอดเวลา แต่ระดับการซ่อมแซมของแต่ละคนนั้นไม่เท่ากัน และล่าสุด ทีมของ เทรย์ ไอเดเกอร์ (Trey Ideker) จากมหาวิทยาลัยแคลิฟอร์เนีย ซานดิเอโก ก็ได้ค้นพบสิ่งที่อาจเป็น “หัวหน้าช่าง” ที่คอยควบคุมระดับการซ่อมแซมนี้อยู่
มันคือกลุ่มโปรตีนที่เรียกว่า DREAM complex ซึ่งน่าประหลาดใจที่หน้าที่ของมันคือการ “ปิดสวิตช์” ยีนที่เกี่ยวข้องกับการซ่อมแซม DNA หลายร้อยตัว รวมถึงยีน BRCA2 ที่เกี่ยวข้องกับความเสี่ยงมะเร็งเต้านมด้วย
พูดง่ายๆ ก็คือ ยิ่งโปรตีน DREAM ทำงานมากเท่าไหร่ ทีมช่างซ่อมของเราก็จะถูกสั่งให้พักงานมากเท่านั้น ทำให้เซลล์ของเราสะสมความเสียหายได้เร็วขึ้น
• หลักฐานที่ 1: ทีมวิจัยพบว่าเซลล์ของหนูที่มีการทำงานของ DREAM สูง จะมีการกลายพันธุ์ของ DNA มากกว่า
• หลักฐานที่ 2: เมื่อวิเคราะห์ข้อมูลจากสัตว์เลี้ยงลูกด้วยนม 92 สายพันธุ์ ก็พบความเชื่อมโยงที่ชัดเจนว่า สัตว์ที่มีอายุขัยยืนยาว มักจะมีการทำงานของ DREAM ต่ำ
• หลักฐานที่ 3: การทำงานของ DREAM ที่สูง ยังถูกเชื่อมโยงกับความเสี่ยงของโรคอัลไซเมอร์ในมนุษย์อีกด้วย
“มันเป็นตัวทำนายอายุขัยที่น่าเชื่อถือมาก ทั้งในมนุษย์และสัตว์อื่นๆ” ไอเดเกอร์กล่าว
⚖️ ข้อถกเถียงที่ยังไม่สิ้นสุด
อย่างไรก็ตาม เจา เปโดร เด มากาลเญส (Joao Pedro de Magalhaes) จากมหาวิทยาลัยเบอร์มิงแฮม สหราชอาณาจักร ชี้ว่า นี่ยังไม่ได้พิสูจน์ความเชื่อมโยงเชิงสาเหตุกับการแก่ชราโดยตรง “การจะทำเช่นนั้นได้ พวกเขาต้องแสดงให้เห็นว่าหนูที่มีระดับการกลายพันธุ์ต่ำกว่าจะมีอายุยืนยาวขึ้น ซึ่งยังไม่มีใครทำได้สำเร็จ”
ไอเดเกอร์เองก็ยอมรับว่าการทดลองในหนูที่ตัดยีน DREAM ออกไปนั้น แม้จะพบว่ามีการกลายพันธุ์น้อยลง แต่หนูกลับไม่ได้มีอายุยืนยาวขึ้น ซึ่งเขาเชื่อว่าเป็นเพราะการออกแบบการทดลองที่ยังไม่ถูกต้อง และจำเป็นต้องมีการศึกษาเพิ่มเติมต่อไป
🌸 มาเรีย บรานยาส โมเรรา: แบบแปลนชีวิต 117 ปี
ในขณะที่นักวิทยาศาสตร์กำลังถอดรหัสกลไกแห่งความชรา เรามาดู “ของจริง” กันบ้างครับ นั้นคือ มาเรีย บรานยาส โมเรรา (Maria Branyas Morera) หญิงชาวสเปนผู้เคยเป็นบุคคลที่อายุยืนที่สุดในโลก ก่อนจะเสียชีวิตไปเมื่อวันที่ 19 สิงหาคม 2024 ด้วยวัย 117 ปี
ตอนที่เธออายุ 116 ปี ทีมนักวิจัยได้เก็บตัวอย่างเลือด, น้ำลาย และอุจจาระของเธอไปวิเคราะห์ และได้พบกับรหัสลับแห่งการมีอายุยืนที่น่าทึ่ง:
• พันธุกรรมชั้นเลิศ: เธอไม่แสดงอาการของภาวะสมองเสื่อมเลย และมียีนกลายพันธุ์หลายตัวที่ช่วยให้ระดับไขมันในเลือดต่ำ ปกป้องหัวใจและความคิดความจำ
• ไลฟ์สไตล์ที่เรียบง่าย: เธอไม่ดื่มแอลกอฮอล์, ไม่สูบบุหรี่, ทานอาหารแบบเมดิเตอร์เรเนียน และที่สำคัญคือทานโยเกิร์ตรสธรรมชาติไม่เติมน้ำตาลทุกวัน
• จุลินทรีย์ในลำไส้ที่อ่อนเยาว์: เธอมีแบคทีเรียกลุ่ม Bifidobacterium ในลำไส้สูงมาก ซึ่งปกติจะลดลงตามอายุ และคาดว่าการกินโยเกิร์ตทุกวันของเธอมีส่วนช่วยในเรื่องนี้
• นาฬิกาชีวภาพที่เดินช้า: และที่น่าทึ่งที่สุด เมื่อทีมวิจัยสร้าง “นาฬิกาชีวภาพเชิงพันธุกรรม” (Epigenetic Clock) ของเธอขึ้นมา พวกเขาพบว่า “อายุชีวภาพของเธอโดยเฉลี่ยแล้วน้อยกว่าอายุจริงถึง 23 ปี”
🏡 มองอนาคตสังคมผู้สูงวัยของไทย
ประเทศไทยกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงวัยอย่างรวดเร็ว การศึกษาเรื่องกลไกความชราอย่าง DREAM complex และการถอดบทเรียนจากชีวิตของคุณย่ามาเรียจึงไม่ใช่เรื่องไกลตัวเลย มันคือองค์ความรู้ที่จะช่วยให้เราเปลี่ยนเป้าหมายจากการแค่ “มีอายุยืน” ไปสู่การ “สูงวัยอย่างมีสุขภาวะ” (Healthy Aging) ซึ่งเป็นความท้าทายที่สำคัญที่สุดอย่างหนึ่งของประเทศเราในทศวรรษหน้า
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ พบ “ปุ่มเร่งแก่”?: นักวิทย์ค้นพบกลุ่มโปรตีน DREAM ที่ทำหน้าที่ “ปิดสวิตช์” การซ่อมแซม DNA ซึ่งการทำงานที่สูงของมันเชื่อมโยงกับการกลายพันธุ์ที่มากขึ้นและอายุขัยที่สั้นลง
✅ ยังต้องพิสูจน์: แม้หลักฐานจะน่าสนใจ แต่ยังคงเป็น "ข้อสันนิษฐาน" และยังไม่มีการพิสูจน์ที่แน่ชัดว่าการลดการทำงานของ DREAM จะทำให้อายุยืนยาวขึ้นจริง
✅ รหัสลับจากหญิงอายุ 117 ปี: กรณีศึกษาของคนที่อายุยืนที่สุดในโลกชี้ให้เห็นการผสมผสานที่ลงตัวของพันธุกรรมที่ดี, ไลฟ์สไตล์ที่เรียบง่าย และจุลินทรีย์ในลำไส้ที่แข็งแรง
✅ แก่ช้าไป 23 ปี: นาฬิกาชีวภาพของเธอเดินช้ากว่าอายุจริงถึง 23 ปี ซึ่งเป็นหนึ่งในเหตุผลสำคัญที่ทำให้เธอมีชีวิตที่ยืนยาวและแข็งแรง
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
ระหว่างการพยายาม ‘แก้ไข’ ยีนส์เพื่อชะลอวัย กับการ ‘ใช้ชีวิตและกินอาหาร’ อย่างมีวินัย คุณคิดว่าเส้นทางไหนคืออนาคตของการมีอายุยืนอย่างมีคุณภาพสำหรับมนุษย์เราครับ?
มาแบ่งปันมุมมองกันในคอมเมนต์... และถ้าเรื่องนี้น่าสนใจ 🧬 อย่าลืมกดบันทึกไว้ หรือแชร์ให้เพื่อนๆ ได้ร่วมไขปริศนาแห่งความเยาว์วัยนี้ด้วยกันนะครับ!
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Koch, Z., et al. (2025). The DREAM complex links somatic mutation, lifespan, and disease. bioRxiv. https://doi.org/p7cr
2. Santos-Pujol, E., et al. (2025). The multiomics blueprint of the individual with the most extreme lifespan. Cell Reports Medicine. https://doi.org/g942ps
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีในเพจนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่เดือนเมษายน ผมมีความสุขที่ได้แบ่งปันเรื่องราวต่างๆ และใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการดำเนินงานมาโดยตลอดด้วยความเต็มใจ แต่เมื่อเพจยังไม่มีรายได้เข้ามาเลย การที่จะสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ต่อไปในระยะยาวก็เป็นเรื่องที่ท้าทายมากขึ้นทุกที
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
