• ยูโกสลาเวียคืออะไร? แล้วประเทศนี้ล่มสลายลงได้อย่างไร
แน่นอนว่าถ้าพูดถึงประวัติศาสตร์ยุโรปในยุคสงครามเย็น หนึ่งในประเทศที่หลายคนน่าจะนึกถึงก็คือประเทศยูโกสลาเวีย (Yugoslavia) แต่แอดมินเชื่อเลยว่า จะต้องมีอีกหลายคนที่ไม่รู้ว่า ยูโกสลาเวียคืออะไร แล้วเหตุใดประเทศนี้ถึงล่มสลายลงได้
ยูโกสลาเวีย เป็นอดีตประเทศที่ตั้งอยู่ในภูมิภาคบอลข่านในยุโรปตะวันออกเฉียงใต้ โดยดำรงอยู่ตั้งแต่ช่วงสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่หนึ่งจนถึงต้นทศวรรษ 1990 โดยชื่อยูโกสลาเวีย มาจากคำในภาษาสลาวิกที่แปลว่า "ดินแดนของชาวสลาฟใต้" (Land of the South Slavs)
ในยูโกสลาเวีย ประกอบด้วยกลุ่มชาติพันธุ์หลากหลายกลุ่ม โดยเฉพาะกลุ่มชาติพันธุ์สลาฟ อย่างเช่น ชาวเซิร์บ ชาวโครแอต ชาวสโลวีน ชาวบอสเนียก ชาวมอนเตเนโกร ชาวมาซิโดเนีย รวมถึงกลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ ที่ไม่ใช่สลาฟ อย่างเช่น ชาวแอลเบเนียและชาวฮังการี
ยูโกสลาเวียก่อตั้งขึ้นครั้งแรกในปี 1918 หลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ภายใต้ชื่อ "ราชอาณาจักรเซิร์บ โครแอต และสโลวีน" (Kingdom of Serbs, Croats, and Slovenes) ซึ่งเกิดจากการที่ราชอาณาจักรเซอร์เบีย รวมกลุ่มชาติพันธุ์สลาฟใต้ที่เคยอยู่ภายใต้จักรวรรดิออสเตรีย-ฮังการีและจักรวรรดิออตโตมันเข้าด้วยกัน โดยมีกษัตริย์แห่งเซอร์เบียเป็นประมุข จนกระทั่งในปี 1929 จะเปลี่ยนชื่อใหม่เป็น "ราชอาณาจักรยูโกสลาเวีย"
ต่อมาในช่วงสงครามโลกครั้งที่สอง ยูโกสลาเวียถูกยึดครองโดยฝ่ายอักษะ ระบอบกษัตริย์จึงสิ้นสุดลงในตอนนั้น จนกระทั่งหลังสงครามจบลงในปี 1945 ยูโกสลาเวียก็ถูกจัดตั้งใหม่เป็นสหพันธ์สาธารณรัฐสังคมนิยมยูโกสลาเวีย (Socialist Federal Republic of Yugoslavia) ภายใต้การนำของผู้นำเชื้อสายโครแอต-สโลวีน โยซิป บรอซ ติโต (Josip Broz Tito) ซึ่งปกครองในระบอบคอมมิวนิสต์ แต่มีแนวทางที่เป็นอิสระจากสหภาพโซเวียต
ยูโกสลาเวียในยุคของติโตประกอบด้วย 6 สาธารณรัฐ ได้แก่ เซอร์เบีย (Serbia) โครเอเชีย (Croatia) สโลวีเนีย (Slovenia) บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (Bosnia and Herzegovina) มอนเตเนโกร (Montenegro) และมาซิโดเนีย (Macedonia) รวมถึง 2 จังหวัดปกครองตนเองในเซอร์เบีย ประกอบด้วยโคโซโว (Kosovo) และวอยวอดีนา (Vojvodina)
แผนที่ของยูโกสลาเวีย
ท้ายที่สุดเมื่อถึงช่วงทศวรรษ 1990 การล่มสลายของยูโกสลาเวียก็ได้เริ่มต้นขึ้น โดยเป็นผลจากปัจจัยหลายอย่าง ทั้งทางด้านการเมือง เศรษฐกิจ สังคม นำไปสู่ความขัดแย้งรุนแรงจนกลายเป็น "สงครามยูโกสลาเวีย" (Yugoslav Wars)
ปัจจัยแรกเกิดขึ้นจากการเสียชีวิตของติโตในปี 1980 เนื่องจากติโตเป็นผู้นำที่สามารถรวมกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ไว้ด้วยกัน จากอำนาจและนโยบายที่เข้มแข็งของเขา ทว่าหลังการเสียชีวิตของติโต ยูโกสลาเวียมีระบบการปกครองแบบหมุนเวียนตำแหน่งประธานาธิบดีระหว่างสาธารณรัฐต่าง ๆ แต่ด้วยระบบนี้ ก็ทำให้เกิดความไร้เสถียรภาพและขาดผู้นำที่มีบารมีมากพอที่จะควบคุมกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในยูโกสลาเวียได้
ในช่วงทศวรรษ 1980 ยูโกสลาเวียยังต้องเผชิญกับวิกฤตหนี้สิน ภาวะเงินเฟ้อ และการว่างงาน การปฏิรูปเศรษฐกิจที่ล้มเหลวและการพึ่งพาเงินกู้จากนานาชาติทำให้ประชาชนเกิดความไม่พอใจ ที่สำคัญรัฐบาลกลางยังไม่สามารถจัดการกับความเหลื่อมล้ำทางเศรษฐกิจในสาธารณรัฐต่าง ๆ ภายในยูโกสลาเวีย
ความรู้สึกชาตินิยมในกลุ่มชาติพันธุ์ต่าง ๆ ในยูโกสลาเวีย ทวีความรุนแรงในช่วงปลายทศวรรษ 1980 โดยเฉพาะในเซอร์เบีย ภายใต้การนำของประธานาธิบดีสโลโบดัน มิโลเชวิช (Slobodan Milošević) ที่สนับสนุนแนวคิด "เซอร์เบียเป็นใหญ่" (Greater Serbia) และพยายามครอบงำการเมืองของยูโกสลาเวีย สิ่งนี้ทำให้สาธารณรัฐอื่น ๆ เช่น สโลวีเนียและโครเอเชีย รู้สึกถูกคุกคามและเริ่มเรียกร้องเอกราช ในขณะเดียวกัน กลุ่มชาติพันธุ์อื่น ๆ อย่างเช่น ชาวแอลเบเนียในโคโซโว ก็เริ่มเรียกร้องสิทธิ์การปกครองตนเอง
การล่มสลายของยูโกสลาเวียเริ่มต้นอย่างเป็นทางการเมื่อสโลวีเนีย โครเอเชีย และมาซิโดเนียประกาศเอกราชในปี 1991 นำไปสู่การสู้รบกับกองทัพยูโกสลาเวีย (หรือ JNA) ที่มีทหารเซอร์เบียเป็นส่วนใหญ่
สงครามยังขยายวงกว้างไปยังบอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา ที่ประกาศเอกราชในปี 1992 นำไปสู่ความขัดแย้งรุนแรงระหว่างชาวบอสเนียก (หรือชาวบอสเนียมุสลิม) ชาวบอสเนียเชื้อสายเซิร์บ และชาวบอสเนียเชื้อสายโครแอต
สงครามในบอสเนียมีความรุนแรง รวมถึงมีการสังหารผู้คนจำนวนมาก อย่างเช่น เหตุการณ์ที่สเรเบรนิกา (Srebrenica) ในปี 1995 ที่ชาวบอสเนียเชื้อสายเซิร์บทำการสังหารชาวบอสเนียกไปกว่า 8,000 คน
ขณะที่สงครามในโคโซโว (1995-1999) ระหว่างเซอร์เบียกับชาวอัลเบเนียในโคโซโว ก็เป็นอีกหนึ่งความขัดแย้งสำคัญ จนนำไปสู่การแทรกแซงของนาโตในปี 1999
ในปี 1995 และ 1999 สงครามในบอสเนียฯ และโคโซโวก็ได้ยุติลงตามลำดับ ภายในบอสเนียฯ ได้มีการแบ่งออกเป็น 2 เขตปกครองหลักคือ สหพันธ์บอสเนียและเฮอร์เซโกวีนา (Federation of Bosnia and Herzegovina) กับสาธารณรัฐเซิร์บสกา (Republika Srpska) ที่เป็นเขตปกครองตนเองของชาวบอสเนียเชื้อสายเซิร์บ ส่วนโคโซโวก็ประกาศเอกราชจากเซอร์เบียอย่างเป็นทางการในปี 2008 แต่เซอร์เบียยังถือว่าโคโซโวยังคงเป็นส่วนหนึ่งอยู่
การแยกตัวของสโลวีเนีย โครเอเชีย มาซิโดเนีย (หรือปัจจุบันคือมาซิโดเนียเหนือ) และบอสเนียฯ นำไปสู่การที่เซอร์เบียและมอนเตเนโกร รวมตัวกันภายใต้ชื่อ "สหพันธ์สาธารณรัฐยูโกสลาเวีย" (Federal Republic of Yugoslavia) ก่อนที่ในปี 2003 จะเปลี่ยนชื่อเป็น "เซอร์เบียและมอนเตเนโกร" และในท้ายที่สุด ทั้งสองประเทศก็แยกจากกันในปี 2006
อ้างอิง
• หนังสือประวัติศาสตร์ยุโรป ฉบับย่อ The History of the Europe in Bite-sized Chunks. เจคอบ เอฟ. ฟีลด์ (เขียน). ณิชาภา ชีวะสุจินต์ (แปล). สำนักพิมพ์ยิปซี 2025
• Britannica. Yugoslavia. https://www.britannica.com/place/Yugoslavia-former-federated-nation-1929-2003
• Sovereign Limits. A Brief History of the Balkans. https://sovereignlimits.com/blog/a-brief-history-of-the-balkans
• ThoughtCo. Yugoslavia. https://www.thoughtco.com/yugoslavia-1221863
#HistofunDeluxe
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
