6 ต.ค. เวลา 02:26 • ข่าวรอบโลก

ออสเตรเลียกับสาธารณรัฐ

นิติการุณย์
มิ่งรุจิราลัย
 
ออสเตรเลียมีสถานะเป็นเครือจักรภพออสเตรเลีย หรือ Commonwealth of Australia
ภายใต้พระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร สมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3 ประมุขแห่งเครือจักรภพ
..........................
 
มีขบวนการเรียกร้องให้ออสเตรเลียเปลี่ยนแปลงการปกครองจากระบอบราชาธิปไตยภายใต้เครือจักรภพไปเป็นสาธารณรัฐ
ขบวนการนี้เรียกว่า ARM หรือ Australian Republican Movement
หรือขบวนการสาธารณรัฐออสเตรเลีย
ที่เริ่มตั้งแต่หลังสงครามโลกครั้งที่ 2
แต่มีการจัดตั้ง ARM อย่างเป็นทางการเมื่อ ค.ศ.1991
เพื่อนำเสนอแนวคิดการเปลี่ยนแปลงโครงสร้างการปกครองให้มีประธานาธิบดีมาจากคนออสเตรเลียแทนกษัตริย์อังกฤษ
..........................
 
6 พฤศจิกายน ค.ศ.1999 รัฐบาลนายจอห์น ฮาวเวิร์ด จัดให้มีการทำประชามติถามประชาชนว่า...
เห็นด้วยหรือไม่กับการเป็นสาธารณรัฐ โดยให้มีประธานาธิบดีมาจากการแต่งตั้งของรัฐสภา
ผลลัพธ์คือประชาชนโหวตไม่เห็นด้วยร้อยละ 54.87
..........................
หลังจากนั้น พวก ARM ก็เคลื่อนไหวอย่างต่อเนื่อง
กระทั่ง สมเด็จพระราชินีนาถเอลิซาเบธที่ 2 เสด็จสวรรคตเมื่อ 8 กันยายน 2022 (สิริพระชนมพรรษา 96 พรรษา)
และเจ้าชายชาร์ลส์ ขึ้นครองราชย์เป็นสมเด็จพระเจ้าชาร์ลส์ที่ 3
ก็เริ่มมีกระแสเรียกร้องให้เปลี่ยนแปลงโครงสร้างการปกครองให้มีประธานาธิบดีขึ้นมาอีกครั้งหนึ่ง
..........................
แม้ว่าจะมีกระแส Republic Movement เกิดขึ้นมาเรื่อยๆ แต่ก็ยังไม่มีการจัดลงประชามติใหม่
เพราะนักการเมืองจำนวนมากเห็นว่า ถ้าจัดอีกครั้ง ต้องมั่นใจว่า ฝ่ายสาธารณรัฐชนะแน่นอน
หากแพ้อีกครั้งจะทำให้แนวคิดสาธารณรัฐอ่อนแรงลง
นอกจากนั้น ยังมีความขัดแย้งเรื่องระบบเลือกประธานาธิบดีในระหว่างพวกสาธารณรัฐ
บางพวกต้องการให้รัฐสภาเลือก บางพวกต้องการให้ประชาชนเลือก
..........................
 
ความขัดแย้งเรื่องระบบเลือกประธานาธิบดีเป็นหนึ่งในหลายเหตุผลที่ทำให้ประชามติใน ค.ศ.1999 ล้มเหลว
และจนถึงทุกวันนี้ก็ยังหาข้อสรุปไม่ได้
..........................
มีท่านหนึ่งสอบถามมาทางไลน์ไอดี @ntp59
ผมขออนุญาตตอบทางคอลัมน์เปิดฟ้าส่องโลกครับ
ว่าตอนนี้ คนออสเตรเลียคิดว่าเรื่องอื่นสำคัญกว่าเรื่องการเป็นเครือรัฐหรือสาธารณรัฐ
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ปัญหาเศรษฐกิจที่ตกต่ำ เรื่องค่าครองชีพที่สูงขึ้น
แถมยังมีเรื่องสิทธิของชนพื้นเมืองและการเปลี่ยนแปลงสภาพภูมิอากาศ
..........................
พรรคการเมืองหลักในออสเตรเลียมีพรรคแรงงานออสเตรเลีย พรรคเสรีนิยมออสเตรเลีย และพรรคชาติออสเตรเลีย
พวกพรรคแรงงานที่ปัจจุบันมีนายแอนโทนี อัลบานีซี เป็นนายกรัฐมนตรี ซึ่งเป็นพรรคกลางซ้าย
เน้นนโยบายสวัสดิการแรงงาน สังคม และบริการสาธารณะ
พรรคฯ มีความเห็นว่า ออสเตรเลียควรเป็นสาธารณรัฐ แต่ยังไม่จัดประชามติในตอนนี้
เพราะอยากให้มีการสร้างความพร้อมและความเห็นพ้องของสังคม
..........................
 
ส่วนพรรคเสรีนิยมซึ่งเป็นพรรคกลางขวา ที่นักการเมืองส่วนใหญ่ในพรรคมีความผูกพันกับสถาบันพระมหากษัตริย์แห่งสหราชอาณาจักร
2
มองว่าระบบปัจจุบันมีความเหมาะสม และไม่ควรเปลี่ยนแปลง
เมื่อมีผู้สนับสนุนพรรคเสรีนิยมบางส่วนกดดันไปที่พรรค ก็มักจะได้คำตอบว่า...
ยังไม่ถึงเวลา ยังไม่มีความจำเป็นเร่งด่วน
1
ผู้นำพรรคเสรีนิยมที่ต่อจากนายฮาวเวิร์ด ทั้งนายโทนี แอ็บบอตต์ และนายสก็อต มอร์ริสัน  ก็แสดงจุดยืนหลายครั้งว่าพวกตนสนับสนุนสถาบันกษัตริย์
..........................
 
ส่วนพรรคชาติออสเตรเลียหรือ National Party of Australia ที่บางคนเรียก The Nationals
ส่วนใหญ่มีฐานเสียงอยู่ในพื้นที่ชนบทและเกษตรกรรม
ฐานเสียงส่วนใหญ่มีทัศนคติอนุรักษ์นิยมสูง และผูกพันกับสถาบันกษัตริย์อังกฤษ
ทุกครั้งที่มีการรณรงค์ให้เป็นสาธารณรัฐ พวกนี้จะต่อต้าน และมักจะถามว่าระบบประธานาธิบดีจะเป็นแบบใด และจะแย่งอำนาจกับนายกรัฐมนตรีหรือไม่
..........................
 
27 กันยายน 2025 นายกรัฐมนตรีอัลบานีซีของออสเตรเลีย เข้าเฝ้ากษัตริย์ชาร์ลส์ที่ 3 ที่พระราชวังแบลมอรัล สก็อตแลนด์
1
คนก็ถามกันเยอะว่า จะมีการลงประชามติเปลี่ยนเป็นสาธารณรัฐหรือเปล่า
นายกฯ อัลบานีซีตอบว่า ไม่ได้คุยกันเรื่องนั้น
คุยกันแต่เรื่อง AUKUS (ออคัส) ที่เป็นความตกลงเรื่องความมั่นคงทางทหารระหว่าง 3 ประเทศคือออสเตรเลีย อังกฤษ และสหรัฐ เพื่อถ่วงดุลการขยายอิทธิพลทางทะเลของจีน
และเรื่องที่อังกฤษสนับสนุนให้ออสเตรเลียมีเรือดำน้ำนิวเคลียร์
..........................
 
คนออสเตรเลียในปัจจุบันสนใจปัญหาปากท้องมากกว่าเรื่องอื่น
อัตราว่างงานในเดือนสิงหาคม 2025 อยู่ที่ร้อยละ 4.2 เศรษฐกิจโดยรวมก็โตช้า การส่งออกก็ไม่ค่อยดี
รัฐบาลต้องควบคุมอัตราเงินเฟ้อโดยการใช้อัตราดอกเบี้ยนโยบายตรึงไว้ที่ร้อยละ 3.60
 
คงเคลียร์แล้วนะครับ ว่าออสเตรเลียไม่น่าจะเป็นสาธารณรัฐในอนาคตอันใกล้.
1
โฆษณา