ูลูก(จ้าง) นายเหมือง ep.1
#By.ดร.นพ กิตติกุล
ลูก (จ้าง) นายเหมือง
“หวอออ..........”
“หวอออ..........”
“หวอออ..........”
เสียงหวอดังขึ้นยาว ๆ เป็นจังหวะ ๓ ครั้ง นั่นเป็นสัญญาณเตือนให้คนงานในเหมืองแร่ทุกคนไม่ว่านายหัวป๊าน (หัวหน้ากะคนงาน) จับกัง กรรมกร ทุกคนทุกแผนกเตรียมตัว ลงการ (ทำงาน) กะต่อไปทุกๆวัน และทุก ๆ ๔ ชั่วโมงก็จะมีเสียงหวอดังขึ้นซึ่งผมได้ยินได้ฟังมาอย่างจำเจมาตั้งแต่เด็กเนื่องจากบ้านอยู่ในเหมือง
ภูเก็ตก่อนที่จะมีชื่อเสียงว่าเป็นเมืองท่องเที่ยวระดับโลก เมื่อหลายร้อยปีก่อนเจริญเติบโตมาด้วยการทำเหมืองแร่ดีบุกซึ่งมีหลากหลายรูปแบบ อาทิเช่น
#เหมืองรู ( ถ่อข้าง) หรือเหมืองปล่อง เป็นการทำเหมืองในบริเวณที่ราบโดยการขุดรูเข้าไปในชั้นดินตามสายแร่ เหมืองรูทำให้หลายชีวิตต้องจบสิ้นลงด้วยการขาดอากาศหายใจในรู บ้างก็โดนดินถล่มลงมากลบฝังทั้งเป็น
#เหมืองแล่น (ซ้านซั้ว) เป็นการทำเหมืองโดยใช้พลังน้ำและแรงงานคนกว่าสองคนขึ้นไปโดยวิธีทลายดิน หิน บริเวณที่ราบควนเขาให้ไหลไปตามรางดินที่ขุดเป็นร่องน้ำเพื่อให้แร่ดีบุกตกในท้องราง จากนั้นจึงทำการกู้แร่ในรางดิน
#เหมืองหาบ (เบ่งหลอง) เป็นการทำเหมืองที่ต้องใช้แรงงานคนอย่างน้อย ๑๐๐ คนขึ้นไป โดยทำการขุดลอกเปลือกดินเปิดหน้าเหมืองที่ไม่มีแร่ออกไปในลักษณะเป็นบริเวณกว้างจนถึงขั้นกรวดทรายหยาบ
จากนั้นจึงทำการขุดและลำเลียงด้วยปุ้นกี๊ (ปุ้งกี๋) ไปตามรางกู้แร่เพื่อนำไปล้างและแต่งให้สะอาดต่อไป
#เหมืองเรือขุด (เซียะบี้จุ้น) เหมืองประเภทนี้ต้องลงทุนสูงมากส่วนใหญ่จะทำในทะเลมากกว่าบนบก อุปกรณ์สำคัญของเรือขุดคือ กระเชอ ที่ใช้ตักดินขึ้นมาแล้วเทลงไปสู่รางหมุนไปสู่จิ๊กที่ชาวเหมืองเรียกว่า แย็ก ทำหน้าที่แยก ดิน กรวด ทรายออกจากแร่ จากนั้นจึงนำไปล้างและแต่งให้สะอาด
#เหมืองฉีด (สั่วป้อง) เป็นเหมืองที่ใช้พลังน้ำฉีดจากจู๊ยปีด (กระบอกฉีดน้ำ) โดยฉีดหน้าดินให้พังทลายแล้วสูบดินขึ้นรางเพื่อทำการกู้แร่ด้วยคนงานประมาณ ๑๕ – ๒๐ คน
จากนั้นจึงนำแร่ไปล้างแต่งให้สะอาดที่โรงล้างแร่ด้วย ท้ายแร่ ซึ่งเป็นตะแกรงหรือภาชนะมักทำจากทองเหลือง คนท้ายแร่ต้องเป็นคนที่มีประสบการณ์และความเชี่ยวชาญโดยเฉพาะ
เหมืองดังกล่าวข้างต้น จะเป็นเหมืองรูก็ดี เหมืองแล่นก็ดี เหมืองหาบก็ดี ผมเกิดไม่ทันได้รับการบอกเล่าจากผู้หลักผู้ใหญ่มาอีกทอดหนึ่ง แต่สำหรับเหมืองฉีดผมคุ้นเคยและมีประสบการณ์ตรงมากที่สุดสัมผัสมาด้วยตนเองเคยผ่านมาเกือบทุกอย่างตั้งแต่จับกังและหลากหลายตำแหน่งหน้าที่ตามที่นายหัวจะสั่ง
โปรดติดตาม ตอน 2 นะครับ
¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥¥
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
