โนเบล 2025 กับการค้นพบ "ความทนทานต่อภูมิคุ้มกันส่วนปลาย"
วันที่ 6 ต.ค. แมรี อี. บรุนโคว์, เฟรด แรมส์เดลล์ และชิมอน ซาคากูจิ ได้รับรางวัลโนเบลสาขาสรีรวิทยาหรือการแพทย์ประจำปี 2025 จากการค้นพบเกี่ยวกับ “ความทนทานต่อภูมิคุ้มกันส่วนปลาย” (peripheral immune tolerance)
การค้นพบนี้เกิดจาก Shimon Sakaguchi ในปี 1995 เป็นผู้แรกที่เสนอแนวคิดว่ามีเซลล์ควบคุม (Regulars T cell หรือ Treg) ที่สำคัญนอกเหนือจากกลไก central tolerance ของต่อมไทมัส รวมทั้ง Brunkow และ Ramsdell ในปี 2001 ที่พบว่า หนูเมาส์พันธุ์หนึ่งมีความไวต่อโรคภูมิต้านตนเอง (autoimmune) เนื่องจากการกลายพันธุ์ในยีน Foxp3 และพบว่ายีนที่เทียบเท่าในมนุษย์ก็มีบทบาทสำคัญในโรคภูมิต้านตนเองที่รุนแรง (IPEX syndrome)
Foxp3 เป็นยีนควบคุมหลักของ Regulatory T cells ที่มีบทบาทยับยั้งภูมิคุ้มกัน และป้องกันโรคภูมิต้านตนเอง
การเข้าใจกลไกของ Foxp3 จึงมีความสำคัญต่อการพัฒนาการรักษาแบบ immune modulation ในโรคภูมิต้านตนเอง, มะเร็ง, และการปลูกถ่ายอวัยวะ การกลายพันธุ์ของ Foxp3 ทำให้เกิดโรคทางระบบภูมิคุ้นกันมากมายในมนุษย์ เช่น IPEX syndrome (Immune dysregulation, Polyendocrinopathy, Enteropathy, X-linked syndrome)
ในปัจจุบันมีการนำการค้นพบดังกล่าวไปใช้ในการทดลองเชิงคลินิกมากมาย เพื่อคิดค้นยาและวิธีการรักษาใหม่ๆ ในการยับยั้งโรค autoimmune ที่มีสาเหตุจากการกลายพันธุ์ของ Foxp3 โดยอาจเป็นยามุ่งเป้า หรือ Gene therapy รูปแบบอื่นๆ และจะกลายเป็นยาที่มีมูลค่ามหาศาล สำหรับโรคหายาก ที่ต้องการยาเฉพาะโรคในอนาคต
อ้างอิง
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
