11 ต.ค. เวลา 00:34 • ไลฟ์สไตล์

Financial Archetypes: ทำไมคนเราคิดเรื่องเงินไม่เหมือนกัน

เคยไหมครับ? ตอนที่เพื่อนคุยกันเรื่อง “ทำประกัน” หรือ “ลงทุน” บางคนตัดสินใจทันที บางคนลังเล บางคนไม่อยากฟังเลยด้วยซ้ำ
ทั้งที่ข้อมูลเดียวกัน ตัวเลขเหมือนกัน แต่ “ความรู้สึกที่มีต่อเงิน” กลับต่างกันอย่างสิ้นเชิง
สิ่งนั้นไม่ได้เกี่ยวกับว่าใครรู้มากหรือน้อยกว่า แต่มันคือ “ตัวตนทางการเงิน” หรือ " Financial Archetype" ต้นแบบทางจิตใจที่อยู่เบื้องหลังพฤติกรรมเรื่องเงินของแต่ละคน
1. The Saver — นักออมผู้รักความมั่นคง
กลุ่มนี้มีวินัยสูง เก็บเงินได้ดี แต่กลัวความเสี่ยง สำหรับพวกเขา เงินคือ “ความปลอดภัยในใจ” มากกว่าการสร้างผลตอบแทน
ประกันสะสมทรัพย์ หรือแผนบำนาญ คือสิ่งที่ทำให้รู้สึกอุ่นใจแต่ถ้าทุกบาทอยู่ในสินทรัพย์ปลอดภัยเกินไป วันหนึ่งเงินอาจโตไม่ทันค่าครองชีพที่วิ่งแซงไปก่อน
ทางออก : ให้ความมั่นคงเป็นฐาน แล้วค่อย ๆ เติมสินทรัพย์เสี่ยงต่ำเข้ามา เพราะ “ความมั่นคงไม่จำเป็นต้องหยุดอยู่กับที่”
2. The Hero — นักพิชิตที่ต้องมีเป้าหมาย
Hero มักมองการเงินเป็นเกมแห่งชัยชนะ ทุกเป้าหมายต้องชัด ทุกการลงทุนต้องเห็นผล พลังของพวกเขาคือ “แรงขับมหาศาล” แต่จุดอ่อนคือ “พักไม่เป็น”
ทางออก : แผนที่เหมาะคือสิ่งที่วัดผลได้ เช่น Unit-Linked หรือกองทุนหุ้นเติบโต และอย่าลืมใส่ประกันสุขภาพไว้ด้วย เพราะความสำเร็จจะไม่มีความหมายเลย ถ้าร่างกายไม่พร้อมจะอยู่กับมัน
“การชนะทุกสนามไม่สำคัญเท่าการอยู่ในสนามได้ยาวนาน”
3. The Caregiver — ผู้ให้ที่มักลืมดูแลตัวเอง
นี่คือคนที่ใช้เงินเพื่อดูแลคนอื่น พ่อแม่ คู่ชีวิต ลูก หรือแม้แต่เพื่อนร่วมงาน
แต่สิ่งที่มักหายไปจากแผนคือ “ตัวเอง”
ทางออก : เริ่มจากแผนดูแลตัวเองก่อน เช่น ประกันสุขภาพ Long-Term Care หรือกองทุนสำรองเลี้ยงชีพ เพื่อให้แน่ใจว่าตัวเองจะไม่กลายเป็นภาระของใครในอนาคต
“การดูแลคนอื่นให้ดีที่สุด... ต้องเริ่มจากการดูแลตัวเองให้พอ”
4. The Pleasure Seeker — นักเสพชีวิตที่อยากใช้ชีวิตให้คุ้ม
“ชีวิตมันสั้น ใช้ซะ” คือประโยคที่กลุ่มนี้พูดออกมาด้วยรอยยิ้ม
พวกเขาให้คุณค่ากับประสบการณ์มากกว่าเงินในบัญชี แต่บางครั้งความสุขระยะสั้นอาจกลายเป็นภาระระยะยาว
ทางออก : ตั้ง “งบความสุข” แยกจาก “งบอนาคต” ใช้เครื่องมือแบบออมอัตโนมัติ เช่น DCA หรือประกันเงินคืนรายปี เพื่อให้ชีวิตมีจังหวะ “สนุกได้ ใช้ได้ และยังเก็บได้”
“อิสรภาพที่แท้จริงไม่ใช่การใช้ได้ทุกอย่าง...แต่คือการใช้โดยไม่ต้องหนีจากพรุ่งนี้”
5. The Avoider — ผู้หลีกเลี่ยงที่ไม่อยากพูดเรื่องเงิน
“ไว้ก่อน เดี๋ยวค่อยคิด” คือประโยคที่บอกได้หมดว่าเขาเป็นใคร
คนกลุ่มนี้ไม่ได้ไม่สนใจเรื่องเงิน แต่รู้สึกว่ามันยุ่งยาก ซับซ้อน และเครียด
ยิ่งมีคนพูดเรื่องประกันหรือการลงทุน ยิ่งอยากปิดประตูหนี
ทางออก: เริ่มจากสิ่งที่ง่ายที่สุด เช่น ประกันชีวิตตลอดชีพแบบจ่ายระยะสั้น หรือโปรแกรมออมผ่านบัญชีเงินเดือน เมื่อเริ่มทำได้แล้ว ความมั่นใจจะค่อย ๆ ตามมา
“การเริ่มต้นเล็ก ๆ ดีกว่าการรอเวลาที่พร้อม... ซึ่งอาจไม่มีวันมาถึง”
6. The Strategist — นักวางแผนที่คิดครบทุกมุม
ถ้าคุณคือคนที่ต้องมีข้อมูลก่อนตัดสินใจ เปิดตาราง Excel ได้ในทุกมื้อกลางวัน... นี่แหละคือคุณ
Strategist รอบคอบ แต่บางครั้งก็ “คิดมากเกินไป” จนแผนดี ๆ กลายเป็นสิ่งที่ยังไม่ได้เริ่ม
ทางออก : เลือกเครื่องมือที่ปรับได้ตามจังหวะชีวิต เช่น แผนประกันแบบ Flexible หรือกองทุน Asset Allocation ที่ปรับพอร์ตอัตโนมัติ เพราะบางทีการวางแผนที่ดีพอในวันนี้ ก็ดีกว่าการรอแผนที่สมบูรณ์แบบในวันพรุ่งนี้
เข้าใจตัวตน เพื่อเข้าใจเงิน
Financial Archetypes ไม่ได้มีไว้จัดกลุ่มคน แต่มันช่วยให้เรา “เข้าใจตัวเอง” ก่อนจะวางแผนใด ๆ เพราะในโลกที่เครื่องมือการเงินคล้ายกัน สิ่งที่สร้างความแตกต่างที่สุด ไม่ใช่ผลิตภัณฑ์... แต่คือ “วิธีคิดของคนที่ใช้มัน”
อย่างไรก็ตาม การวางแผนที่ดีควรดู “ทั้งตัวตนและตัวเลข” ทั้งรายได้ ภาระหนี้ อายุ และความเสี่ยงที่ยอมรับได้ เพราะไม่มีสูตรสำเร็จตายตัว มีแต่ “สูตรที่เหมาะกับชีวิตของเรา”
บางครั้งสิ่งที่เราต้องการจากการวางแผนการเงิน อาจไม่ใช่คำว่า “รวยขึ้น” แต่คือ “รู้สึกมั่นคงขึ้น” ก่อนจะเริ่มลงทุนครั้งต่อไป หรือซื้อประกัน ลองถามตัวเองดูว่า
“สิ่งที่เราทำกับเงินตอนนี้... มันสะท้อนตัวตนแบบไหนของเรา?”
เพราะเมื่อเราเข้าใจ “ตัวตนทางการเงิน” เราจะไม่เพียงแค่ใช้เงินอย่างมีเหตุผล แต่ยังใช้มันอย่างมีความหมาย
โฆษณา