18 ต.ค. เวลา 00:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

❤️ เขย่าวงการแพทย์! การปลูกถ่าย ‘ตับหมู’ สู่คนครั้งแรกของโลก ความหวังใหม่ที่มาพร้อมความท้าทาย

ทุกๆ วัน มีผู้คนมากมายที่ต้องจากไปเพียงเพราะรออวัยวะบริจาคไม่ไหว... แต่จะเกิดอะไรขึ้นถ้าในอนาคต เราสามารถใช้อวัยวะจากสัตว์เพื่อต่อชีวิตมนุษย์ได้?
จินตนาการที่ดูเหมือนไกลตัวนี้ กำลังขยับเข้าใกล้ความจริงไปอีกหนึ่งก้าวใหญ่ที่เขย่าวงการแพทย์ทั้งโลก เมื่อทีมนักวิทยาศาสตร์และศัลยแพทย์ได้ประสบความสำเร็จในการปลูกถ่าย “ตับหมู” สู่ผู้ป่วยที่ยังมีชีวิตอยู่ได้เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์
“นี่คือการค้นพบที่ก้าวล้ำอย่างแท้จริง” ไฮเนอร์ เวเดเมเยอร์ (Heiner Wedemeyer) จากโรงเรียนแพทย์ฮันโนเวอร์ในเยอรมนีกล่าว “ผู้ป่วยคนนั้นใกล้จะเสียชีวิตแล้ว แต่ด้วยการปลูกถ่ายครั้งนี้ เขามีชีวิตอยู่รอดต่อไปได้อีกครึ่งปี”
🧩 ความท้าทายที่ซับซ้อนที่สุด
ที่ผ่านมา เราเคยได้ยินข่าวการทดลองปลูกถ่ายหัวใจและไตจากหมูสู่คนมาแล้ว แต่กับ “ตับ” นั้นเป็นเรื่องที่ท้าทายกว่าหลายเท่า
  • หัวใจ เป็นเพียงกล้ามเนื้อที่ทำหน้าที่สูบฉีดเลือด
  • ไต ก็ทำหน้าที่กรองของเสียออกจากร่างกาย
  • แต่ ตับ คือโรงงานเคมีที่ซับซ้อนที่สุด มันผลิตโปรตีนหลากหลายชนิดที่เกี่ยวข้องกับกระบวนการเผาผลาญแทบทุกอย่างในร่างกายของเรา
ด้วยเหตุนี้ การทดลองปลูกถ่ายตับหมูจึงเคยทำได้แค่ในผู้ป่วยที่สมองตายแล้วเท่านั้น
❤️ การผ่าตัดที่เดิมพันด้วยชีวิต
เรื่องราวนี้เกิดขึ้นในเดือนพฤษภาคม 2024 ผู้ป่วยคือชายวัย 71 ปีชาวจีน ที่ตับของเขาอยู่ในสภาพที่ย่ำแย่เกินกว่าจะรับการปลูกถ่ายแบบปกติได้ เนื่องจากมีเนื้องอกขนาดใหญ่และแผลเป็นรุนแรงจากการติดเชื้อไวรัสตับอักเสบบี แต่เขาก็ยังจำเป็นต้องได้รับการปลูกถ่าย เพราะเนื้องอกอาจแตกออกและทำให้เขาเสียชีวิตได้ทุกเมื่อ
ด้วยความยินยอมของผู้ป่วย ทีมศัลยแพทย์นำโดย เป่ยเฉิง ซุน (Beicheng Sun) ได้ทำการผ่าตัดนาน 5 ชั่วโมง เพื่อนำตับส่วนขวาที่มีเนื้องอกออก และแทนที่ด้วยตับจากหมูแคระอายุ 11 เดือน
เพื่อป้องกันไม่ให้ร่างกายปฏิเสธอวัยวะใหม่นี้ ตับของหมูได้ถูกดัดแปลงพันธุกรรมอย่างซับซ้อน โดยการปิดยีน 3 ตัว และใส่ยีนของมนุษย์เข้าไป 7 ตัว เพื่อให้มันทำงานได้เหมือนกับตับของมนุษย์มากที่สุด
💔 ความสำเร็จ...ที่มาพร้อมบทเรียนราคาแพง
ผลลัพธ์ในช่วงแรกนั้นน่าทึ่งมากครับ... แทบจะในทันทีตับหมูเริ่มหลั่งน้ำดีออกมา และภายในไม่กี่สัปดาห์ ระดับน้ำดีและอัลบูมิน (โปรตีนสำคัญที่ตับสร้าง) ของชายคนนั้นก็เพิ่มขึ้นสู่ระดับปกติ นี่คือสัญญาณแห่งความสำเร็จที่ทุกคนรอคอย
แต่แล้วเรื่องราวก็เกิดการหักมุม... ประมาณหนึ่งเดือนต่อมา ผู้ป่วยเกิดภาวะลิ่มเลือดอุดตันในหลอดเลือดที่เป็นอันตรายถึงชีวิต ทำให้ทีมแพทย์จำเป็นต้องผ่าตัดนำตับหมูที่ปลูกถ่ายออกไป
สันนิษฐานว่านี่อาจเกิดจากการที่ตับหมูไปกระตุ้นระบบภูมิคุ้มกันของผู้ป่วยมากเกินไป และผลิตโปรตีนที่เกี่ยวกับการแข็งตัวของเลือดในระดับที่ผิดปกติ ซึ่งเป็นความเสี่ยงที่สูงขึ้นเมื่อปลูกถ่ายอวัยวะข้ามสายพันธุ์ที่แตกต่างกันมาก อย่างมนุษย์และหมู
แม้จะต้องนำตับหมูออกไป แต่ชายคนนั้นก็ยังมีชีวิตอยู่ต่อไปได้อีก 5 เดือนด้วยตับส่วนที่เหลือของเขาเอง ก่อนจะเสียชีวิตจากภาวะเลือดออกในกระเพาะอาหาร ซึ่งเป็นภาวะแทรกซ้อนที่พบได้บ่อยในผู้ป่วยโรคตับแข็ง และแพทย์เชื่อว่าไม่น่าจะเกี่ยวข้องกับการปลูกถ่ายโดยตรง
🏡 มองความหวังใหม่ ย้อนดูการรอคอยในประเทศไทย
เรื่องราวนี้อาจเกิดขึ้นในประเทศจีน แต่ก็เป็นแสงแห่งความหวังที่ส่องมาถึงประเทศไทยโดยตรง ปัจจุบันในบ้านเรามีผู้ป่วยที่รอรับการบริจาคตับอยู่เป็นจำนวนมาก และหลายคนก็ต้องเสียชีวิตไปในระหว่างการรอคอย
แม้ว่าเทคโนโลยีการปลูกถ่ายอวัยวะข้ามสปีชีส์ (Xenotransplantation) นี้จะยังอยู่ในขั้นเริ่มต้นและเต็มไปด้วยความท้าทาย แต่มันคือหนึ่งในแนวทางที่ทรงพลังที่สุด ที่อาจเข้ามาแก้ปัญหาการขาดแคลนอวัยวะบริจาคและช่วยชีวิตผู้ป่วยได้อีกนับไม่ถ้วนในอนาคต
🎯 สรุปประเด็นสำคัญ
✅ ครั้งแรกของโลก: ประสบความสำเร็จในการปลูกถ่ายตับหมูที่ดัดแปลงพันธุกรรมสู่ผู้ป่วยที่ยังมีชีวิตอยู่เป็นครั้งแรกในประวัติศาสตร์
✅ ความสำเร็จในช่วงแรก: ตับหมูสามารถทำงานและผลิตน้ำดีได้เกือบจะในทันที และช่วยให้ค่าการทำงานของตับผู้ป่วยกลับสู่ภาวะปกติได้นานหนึ่งเดือน
✅ ความท้าทายครั้งสำคัญ: เกิดภาวะแทรกซ้อนรุนแรง (ลิ่มเลือดอุดตัน) ซึ่งเป็นผลจากการตอบสนองของภูมิคุ้มกัน ทำให้ต้องนำตับหมูออก
✅ ก้าวที่ยิ่งใหญ่: แม้จะล้มเหลวในท้ายที่สุด แต่การผ่าตัดครั้งนี้ได้มอบข้อมูลอันล้ำค่าและถือเป็นก้าวที่ยิ่งใหญ่สำหรับอนาคตของการปลูกถ่ายอวัยวะข้ามสปีชีส์
💬 แล้วคุณล่ะครับ...
การใช้อวัยวะจากสัตว์ที่ถูกดัดแปลงพันธุกรรมเพื่อต่อชีวิตมนุษย์... ในมุมมองของคุณ เรื่องนี้คือ ‘ความหวังที่ยิ่งใหญ่’ หรือ ‘เส้นแบ่งทางจริยธรรมที่น่ากังวล’ ครับ?
🔎 แหล่งอ้างอิง
1. Zhang, W., et al. (2025). Genetically engineered pig-to-human liver xenotransplantation. Journal of Hepatology. https://doi.org/g9558c
🙏 ถึงผู้อ่านทุกท่าน
ผมตั้งใจทำเนื้อหาเชิงสารคดีในเพจนี้ขึ้นมา เพื่อสร้างพื้นที่แห่งความรู้ที่เข้มข้นและเข้าถึงง่ายสำหรับทุกคน เนื้อหาทุกชิ้นเกิดขึ้นจากการค้นคว้าและเรียบเรียงอย่างสุดความสามารถโดยไม่มีองค์กรใดสนับสนุน
ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมาตั้งแต่เดือนเมษายน ผมมีความสุขที่ได้แบ่งปันเรื่องราวต่างๆ และใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการดำเนินงานมาโดยตลอดด้วยความเต็มใจ แต่เมื่อเพจยังไม่มีรายได้เข้ามาเลย การที่จะสร้างสรรค์ผลงานดีๆ ต่อไปในระยะยาวก็เป็นเรื่องที่ท้าทายมากขึ้นทุกที
หากคุณชื่นชอบและเห็นคุณค่าของงานที่ผมทำ การสนับสนุนเล็กๆ น้อยๆ จากคุณจะเป็นพลังสำคัญอย่างยิ่ง เปรียบเสมือน 'ค่ากาแฟ' ที่ช่วยต่อลมหายใจ และทำให้ผมสามารถเดินหน้าสร้างสรรค์ผลงานคุณภาพต่อไปได้ เพื่อให้พื้นที่แห่งการเรียนรู้ของเรายังคงอยู่
ผมหวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะได้รับความเมตตาจากทุกท่าน เพื่อให้เพจนี้ได้เดินต่อไปครับ
Link สนับสนุนค่ากาแฟ [https://ezdn.app/witlyofficial]

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา