คำถามนี้ในวิชาปรัชญาจัดเป็นคำถามในสาขาจริยศาสตร์ วิชาจริยศาสตร์จะถามถึงสิ่งมีค่าสูงสุดที่มนุษย์ควรแสวงหา ทั้งนี้ก็จะมีคำตอบ 2 คำตอบ คือสุขนิยมที่มีแนวคิดว่า ความสุขทางกายมีค่าสูงสุด และอสุขนิยมที่มีแนวคิดว่าความสุขทางใจมีค่าสูงสุด ในกลุ่มอสุขนิยมยังมีกลุ่มปัญญานิยมที่มีแนวคิดว่า การแสวงหาความรู้เป็นความสุขทางใจที่มีค่าสูงสุด
สำหรับผู้ตอบชอบทางสายกลาง ความสุขทางกายมีค่าสูงสุด แต่ไม่ใช่การเสพสุขทางกายแบบสุดโต่ง แนวคิดแบบนี้มีนักปรัชญาหลายคนสมาทาน ที่นำมาประกอบคำตอบ คือแนวคิดของEpicurus นักปรัชญากรีกหลังAristotle นักปรัชญาคนนี้ไม่ค่อยมีใครกล่าวถึงในกาสอนปรัชญา แนวคิดของEpicurusเรียกควาสุขทางกายแบบพอเพียงและแกร่งด้วยควมรู้สึกสุขสงบของจิตใจว่า*Ataraxia*
สำหรับ Epicurus —
ความสุข (pleasure) คือเป้าหมายของชีวิต
แต่ไม่ใช่ความสุขแบบปล่อยตัว
เขาแยก “ความสุข” ออกเป็นสองชนิด:
1. ความสุขเชิงร่างกาย (Bodily pleasure) — ชั่วคราว เช่น อาหาร สุรา
2. ความสุขเชิงจิตใจ (Mental pleasure) — ลึกซึ้ง ยั่งยืน เช่น สันติ ความปลอดภัยทางใจ
เขาจึงสอนว่า
“ไม่ใช่การกินดื่มจนเต็มอิ่มคือความสุข
แต่คือการพอในสิ่งจำเป็น และไม่ถูกรบกวนด้วยความกลัวหรือความเจ็บปวด”
ความสุขสงบแบบนี้คือ*Ataraxia "
*Ataraxia — ความสงบปราศจากความกังวล
คือยอดปรารถนาแห่งชีวิตผู้มีปัญญา
*Ataraxia เกิดจากการมีความสุขทางกายแบบพอเพียง คือความต้องการที่เป็นธรรมชาติทีจำเป็นเช่นความหิว แต่เป็นการตอบสนองพออิ่ม เช่นการกินข้าวไข่เจียว แต่ถ้ากินข้าวไข่เจียวของเจ๊ใฝ ก็เป็นการตอบสนองความต้องการที่เป็นธรรมชาติด้วยสิ่งที่ล้นเกินไปมาก ไม่ใช่ความสุขในความหมายของEpicurus
*Ataraxia ต้องการความสุขสงบทางใจ คือปราศจากความกลัวในสองเรื่องคือพระเจ้ากับความตาย ด้วยความเข้าใจว่ามนุษย์และจิตมนุษย์นั้นเกิดจากการวมตัวของอะตอม ขณะมีชีวิตมนุษย์จะรับรู้และมีความรู้สึก แต่เมื่อตาย อะตอมที่ประกอบเป็นร่างกายและจิตก็จะสลายตัว ดังนั้น ความตายจึงเป็นเรื่องที่ไม่ต้องกลัว เพราะเมื่อความตายเกิดขึ้น เราก็ไม่รับรู้อะไรแล้ว ส่วนพระเจ้าก็เกิดจากการรวมตัวของอะตอมเช่นกัน และไม่มีอำนาจมายุ่งเกี่ยวกับมนุษย์ สถานภาพของพระเจ้าคือมีก็เหมือนไม่มี
Epicurus ไม่ได้บอกให้หนีโลก
แต่ให้ “อยู่ในโลกโดยไม่เป็นทาสของมัน”
เมื่อเข้าใจธรรมชาติ เราจะไม่กลัวมัน
เมื่อพอเพียงกับสิ่งจำเป็น เราจะไม่หิวเกินไป
เมื่อใจสงบ เราจะไม่ถูกพรากจากความสุขอีกเลย
“เขาผู้รู้จักพอ คือผู้มั่งคั่งที่สุด” — Epicurus
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
