27 ต.ค. เวลา 12:00 • ประวัติศาสตร์

• ทำไมตลอดประวัติศาสตร์ นครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กต้องเปลี่ยนชื่อหลายครั้ง?

นครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (Saint Petersburg) เป็นหนึ่งในเมืองที่มีความสำคัญทางในด้านประวัติศาสตร์ วัฒนธรรม และการเมืองของรัสเซีย เมืองนี้ตั้งอยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศ บริเวณปากอ่าวฟินแลนด์ในทะเลบอลติก และถูกขนานนามว่าเป็น "หน้าต่างสู่ยุโรป" ของรัสเซีย
เซนต์ปีเตอร์สเบิร์กก่อตั้งขึ้นในปี 1703 โดยพระเจ้าซาร์ปีเตอร์มหาราช (Peter the Great) จักรพรรดิพระองค์แรกแห่งจักรวรรดิรัสเซีย ผู้มีวิสัยทัศน์ในการปฏิรูปรัสเซียให้ทันสมัยและเชื่อมโยงเข้ากับยุโรปตะวันตก ซึ่งตัวอย่างที่สะท้อนถึงเรื่องดังกล่าว ก็คือชื่อของเมืองแห่งนี้
ชื่อเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก (ภาษารัสเซีย: Санкт-Петербург Sankt-Peterburg) ตั้งขึ้นเพื่อเป็นเกียรติแก่นักบุญเปโตร (Saint Peter) อัครสาวกของพระเยซูคริสต์ และมีชื่อเดียวกันกับซาร์ปีเตอร์
โดยคำว่า "Sankt" (แปลว่านักบุญ) และ "burg" (แปลว่าป้อมหรือปราสาท) มาจากภาษาเยอรมัน ซึ่งสะท้อนถึงอิทธิพลของยุโรปตะวันตกที่ซาร์ปีเตอร์นำเข้ามาในรัสเซีย
ตลอดประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา ชื่อของนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ได้มีการเปลี่ยนแปลงถึงสามครั้งด้วยกัน อันเป็นผลจากเหตุการณ์ทางการเมืองและการเปลี่ยนแปลงระบอบการปกครองของรัสเซีย
ตั้งแต่การก่อตั้งเมือง เมืองแห่งนี้ก็ใช้ชื่อเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กตลอดมา และเป็นเมืองหลวงแห่งใหม่ของรัสเซียแทนที่มอสโก จนกระทั่งในปี 1914 เมื่อเกิดสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง รัสเซียอยู่ฝ่ายตรงข้ามกับเยอรมนี ชื่อเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กซึ่งมีคำจากภาษาเยอรมัน จึงถูกมองว่า ไม่เหมาะสมกับความรู้สึกชาตินิยมที่ต่อต้านเยอรมนี
ดังนั้นพระเจ้าซาร์นิโคลัสที่ 2 (Nicolas II) จึงทรงสั่งให้เปลี่ยนชื่อเมืองเป็น "เปโตรกราด" (Petrograd ภาษารัสเซีย: Петроград) ที่แปลว่า "เมืองของเปโตร" ในภาษารัสเซีย โดยเปโตรในที่นี้ไม่ได้หมายถึงนักบุญเปโตร แต่หมายถึงซาร์ปีเตอร์
หลังการปฏิวัติรัสเซียในปี 1917 นำไปสู่การล่มสลายของจักรวรรดิรัสเซีย (มอสโกกลับมาเป็นเมืองหลวงในปี 1918) และสหภาพโซเวียตได้ก่อตั้งขึ้นในปี 1922 จนกระทั่งในอีกสองปีต่อมา หลังการเสียชีวิตของ วลาดิเมียร์ เลนิน (Vladimir Lenin) ผู้นำสูงสุดคนแรกของสหภาพโซเวียต เปโตรกราดก็ถูกเปลี่ยนชื่อเป็น "เลนินกราด" (Leningrad ภาษารัสเซีย: Ленинград) เพื่อเป็นเกียรติแก่เลนิน
และเมื่อถึงปี 1991 ที่เป็นปีสุดท้ายของสหภาพโซเวียต ชื่อเลนินกราด ซึ่งเชื่อมโยงกับอุดมการณ์คอมมิวนิสต์ ก็ถูกมองว่าไม่สอดคล้องกับยุคสมัยใหม่ ชาวเมืองได้ลงประชามติ และผลโหวตกว่า 55% ตัดสินใจเปลี่ยนชื่อเมืองกลับไปเป็นเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก เพื่อรื้อฟื้นมรดกทางประวัติศาสตร์และวัฒนธรรมของรัสเซีย
จากทั้งหมดนี้ เราพอจะสรุปได้ว่า การเปลี่ยนชื่อของนครเซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก สะท้อนถึงการเปลี่ยนแปลงครั้งสำคัญในประวัติศาสตร์ของรัสเซียเสมอ เริ่มต้นที่เซนต์ปีเตอร์สเบิร์ก ที่เป็นสัญลักษณ์ของการปฏิรูปและการเปิดรับวัฒนธรรมของยุโรปในสมัยปีเตอร์มหาราช
ขณะที่เปโตรกราด แสดงถึงความรู้สึกชาตินิยมของรัสเซียในช่วงสงครามโลกครั้งที่หนึ่ง ส่วนเลนินกราด ก็เป็นตัวแทนของอุดมการณ์คอมมิวนิสต์และการปฏิวัติรัสเซีย ก่อนที่การกลับมาใช้ชื่อเซนต์ปีเตอร์สเบิร์กอีกครั้งในปี 1991 จะแสดงถึงการสิ้นสุดของยุคโซเวียตและการหวนคืนสู่มรดกทางวัฒนธรรมของรัสเซีย
อ้างอิง
• ภาคภูมิ โภคทวี. (2568). ไม่มีจิงโจ้ในออสเตรีย โคลัมเบียไม่ใช่แค่กระสวยอวกาศ. สำนักพิมพ์ยิปซี
1
• John Rettie. People of St Petersburg turn their backs on Lenin. The Guardian. https://www.theguardian.com/world/from-the-archive-blog/2021/sep/01/leningrad-becomes-st-petersburg-1991
• Matt Rosenberg. When Was St. Petersburg Known as Petrograd and Leningrad?. ThoughtCo. https://www.thoughtco.com/when-was-st-petersburg-known-as-petrograd-and-leningrad-4072464
#HistofunDeluxe
โฆษณา