🌏 EP6/6 — Roadmap ระบบน้ำเจ้าพระยา 10 ปี (2569–2578)
“แผนพลิกทั้งลุ่มน้ำ จากเขื่อนบน → เมืองล่าง → ทะเล
เพื่อรับมือ Climate Extreme”
จาก EP1/6–EP5/6 เราเห็นสัญญาณชัดเจนว่า
ปี 2568 ไม่ใช่ “น้ำจากเขื่อน” แต่เป็น “น้ำจากระบบทั้งหมดที่รับไม่ไหว”
– พายุ 6 ลูก
– น้ำล่าง 75%
– backwater จากทะเล
– floodplain หายไป
– คลองตัน
– ประตูน้ำล้าสมัย
– เมืองขยายลงทุ่ง
– เขื่อนบนต้องซื้อเวลาให้นานที่สุด แต่ล่างรับไม่ไหว
ดังนั้น Roadmap 10 ปีต้องเป็น การ “สร้างระบบใหม่ทั้งระบบ” ไม่ใช่แก้แบบจุดเดี่ยว
และต้องทำพร้อมกัน 3 ระดับ:
โครงสร้างล่างใหม่ (New Downstream Infrastructure)
ระบบอัจฉริยะกำกับน้ำทั้งลุ่มน้ำ (Smart Basin Control)
ผังเมือง–ผังพื้นที่ FBC (Functional Zoning)
นี่คือเหตุผลที่ EP6/6 จะเป็น “10-Year National Water Transition Plan” ของเจ้าพระยา
🟦 Phase 1 (2569–2571): วางรากฐานประเทศ
เป้าหมาย: “วางแบบ–ออกกฎหมาย–เริ่มฟื้นคลองล่าง”
ปี 2569 — ปีตัดสินใจระดับประเทศ (Decision Year)
1) ออกกฎหมายลุ่มน้ำ (Basin Law)
– ประกาศ “พื้นที่รับน้ำแห่งชาติ”
– กำหนด FBC zoning รอบคลองใหม่
– กำกับการใช้ที่ดินทุ่ง–คลอง–โซนนิ่ง floodplain
2) ก่อสร้างคลองบางบาล–บางไทร ให้เสร็จสมบูรณ์
–เร่งที่สุดให้ทันตามแผน
–อย่าให้ช้ากว่ากำหนดมากเกินไป
3) สำรวจคลองล่าง 30 สาย
เพื่อฟื้น capacity 60–80%
4) เรดาร์ฝน–เซนเซอร์–AI Basin Monitoring
— สร้างศูนย์ข้อมูลลุ่มน้ำเจ้าพระยา (Chao Phraya Ops Center)
ปี 2570 — ปีจัดรูปพื้นที่ (Zoning Year)
1) ประกาศใช้ FBC zoning รอบคลองใหม่
– F1 ทางน้ำ
– F2 เกษตรรับน้ำ
– F3 เมืองยกพื้น
– F4 ศูนย์สินค้า
– F6 ชุมชนริมน้ำปลอดภัย
2) ออกแบบ Retarding Basin ขนาดใหญ่ 3–5 จุด
3) อนุมัติระบบประตูน้ำอัจฉริยะ 25 จุด
รองรับน้ำล่างและ backwater
4) เปิดระบบข้อมูล Real-Time ทั้งลุ่มน้ำ
ปี 2571 — ปีเริ่มลงมือจริง (Implementation Start)
1) ฟื้นคลองล่าง Stage 1 (12 สายแรก)
2) สร้างประตูน้ำอัจฉริยะ Stage 1 (10 จุด)
3) ฟื้น floodplain 100,000 ไร่
4) ตั้ง “กองทุนน้ำแห่งชาติ”
– จ่ายชดเชยพื้นที่รับน้ำ
– สนับสนุนเกษตรรับน้ำ F2
🟩 Phase 2 (2572–2575): สร้างหัวใจใหม่ของปลายน้ำ
เป้าหมาย: “คลองใหม่–Basin ใหม่–โครงสร้างล่างกลับมาทำงานจริง”
ปี 2572 — ปีที่คลองบางบาล–บางไทร ต้องเสร็จสมบูรณ์
1) ซักซ้อมปฏิบัติการคลองบางบาล–บางไทร
2) Retarding Basin 2 จุดแรกเริ่มขุดจริง
3) ฟื้นคลองล่าง Stage 2 (อีก 12 สาย)
4) ฟื้น floodplain ครบ 200,000 ไร่
ปี 2573 — คลองเริ่มระบายจริงบางส่วน (Early Operation)
1) คลองบางบาล–บางไทร ปฏิบัติงานได้อย่างมืออาชีพ
2) เปิดพื้นที่รับน้ำแบบควบคุม (Managed Flood Areas) 3 เขต
3) สร้างประตูน้ำอัจฉริยะ Stage 2 (อีก 10 จุด)
ปี 2574 — ระบบล่างเริ่ม “ตอบสนองพายุ” ได้จริง
1) คลอง bypass เชื่อมทั้งช่องทางหลัก + intake/outlet
2) Retarding Basin ครบ 5 จุด
3) ลอกสันดอนเจ้าพระยาในจุดวิกฤต (บางบาล–บางไทร–บ้านหว้า ฯลฯ)
ปี 2575 — ปีเปลี่ยนผ่านระบบน้ำใหม่ (Transition Year)
ระบบทั้งล่างเริ่มทำงานร่วมกัน
– bypass canal
– basin
– floodplain
– smart gates
– zoning FBC
เมืองล่างเริ่มลดความเสี่ยงลงชัดเจน
🟣 Phase 3 (2576–2578): เปิดระบบน้ำใหม่ทั้งระบบ
เป้าหมาย: “ปลายน้ำไทยปลอดภัยในยุค Climate Extreme”
ปี 2576 — คลองบางบาล–บางไทร สวยงามทำงานแบบมืออาชีพ
– ระบายน้ำล่างได้ 1200 m³/s
– ลดระดับน้ำอยุธยา–ปทุม–นนท์ 10–30 ซม.
– ลดเวลาท่วม 30–50%
ปี 2577 — เปิดระบบ Smart Basin Control
เชื่อมต่อ real-time ระหว่าง
เขื่อนบน–ประตูน้ำล่าง–sea level–ฝนเรดาร์
ทำให้ลดการ “ปล่อยน้ำผิดจังหวะ” อย่างสิ้นเชิง
ปี 2578 — ระบบน้ำเจ้าพระยาใหม่ เปิดเต็มรูปแบบ (Full Integration)
ประกอบด้วย:
✔ โครงสร้าง
คลอง bypass
Retarding Basin
Floodplain
ประตูน้ำอัจฉริยะ
Floodway
คลองล่างฟื้นฟู
✔ ระบบ
ข้อมูล real-time
AI timing
Basin Law
Zoning FBC
✔ ผลลัพธ์
ปลายน้ำไทยปลอดภัยกว่าเดิม 40–70%
แม้เจอพายุซ้อน 5–6 ลูกแบบปี 2568
💙 บทสรุป EP6/6 (แบบใช้ประชุมผู้บริหารได้)
2569–2571 = เร่งการก่อสร้างคลอง–โซนนิ่ง–ฟื้นคลอง
2572–2575 = คลองต้องทำงานอย่างมืออาชีพ–Basin–ประตูน้ำ–floodplain
2576–2578 = เปิดระบบน้ำใหม่ทั้งลุ่มน้ำ
นี่คือ แผน 10 ปี ที่จะทำให้
ทุ่ง–จาร–คลอง–เขื่อน–เมือง–ทะเล
กลับมาเป็น “ระบบน้ำหนึ่งเดียว”
ที่รับมือ climate extreme ได้จริงครับ
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
