🌿 EP0 — บทนำ: ทำไมวันนี้ประเทศไทยต้องมอง “Natural / Hybrid Structure” อย่างจริงจัง
ทุกปี เมื่อฤดูฝนเดินทางมาถึง เราจะเริ่มได้ยินคำซ้ำ ๆ
ที่กลายเป็นความเหนื่อยล้าร่วมกันของสังคมไทย
“น้ำมาแรงกว่าที่คาด”
“ท่อรับไม่ไหว”
“ต้องปิดประตูน้ำเพิ่มอีก”
“ขุดลอกยังไม่ทันทำ”
มันเหมือนระบบน้ำของประเทศกำลังทำงานหนักขึ้นทุกปี
ทั้ง ต้นน้ำที่รับพายุแบบสั้น–แรง
ลุ่มน้ำกลางที่เจอฝนหล่นก้อนใหญ่
และ ปลายแม่น้ำ–ชายฝั่งที่ต้องรับแรงน้ำทะเลหนุนสูงขึ้นทุกปี
แต่คำถามสำคัญคือ —
เรากำลังพึ่งพา Grey Infrastructure มากเกินไปหรือเปล่า?
เขื่อนต้องรับ peak flow ที่รุนแรงขึ้น
ประตูน้ำต้องเปิด–ปิดเร็วขึ้น
สถานีสูบต้องเดินทั้งวัน
คันกั้นน้ำต้องสูงขึ้นทุกปี
และเมืองต้องเพิ่มท่อกับคลองที่ใหญ่ขึ้นเรื่อย ๆ
ในขณะที่ “ธรรมชาติ” ซึ่งเคยทำหน้าที่เป็น buffer ให้มนุษย์
ถูกลดบทบาทจนแทบหมดแรงช่วยแล้ว
วันนี้จึงเป็นจังหวะสำคัญที่ประเทศไทยต้องหันกลับมามอง
สิ่งที่คนทั่วโลกกำลังเลือกใช้เพื่อเพิ่มความยืดหยุ่นของประเทศ—
นั่นคือ Natural Structure และ Hybrid Structure
หรือ “โครงสร้างธรรมชาติ–กึ่งธรรมชาติ” ที่กลับมาช่วยรองรับน้ำ
แทนที่เราต้องสร้างทุกอย่างด้วยคอนกรีต
🌳 Natural / Hybrid Structure คืออะไร
Natural: ป่า ต้นน้ำ ป่าชายเลน ทุ่งรับน้ำ หนอง คลองธรรมชาติ
Hybrid: โครงสร้างเบา ๆ ที่ให้ธรรมชาติทำงานร่วม เช่น
ฝายตื้น ๆ, levee แบบลาดชัน, living shoreline, bio-swale, flood bypass
ต่างจาก Grey ที่ “ควบคุม” ธรรมชาติ
Natural/Hybrid คือการ “ทำงานร่วมกับ” ธรรมชาติ
และที่สำคัญกว่านั้น—
มันช่วยลดภาระ Grey ลงอย่างมหาศาล
โดยไม่ต้องสร้างโครงสร้างใหม่ในทุกครั้งที่มีพายุ
🔶 ทำไมต้องใช้กรอบ FBC–SEA มาช่วยอธิบาย?
เพราะ Natural/Hybrid จะทำงานได้ “เฉพาะตำแหน่ง” ของมันในลุ่มน้ำ
และหน้าที่ไม่เหมือนกันเลยในแต่ละคลัสเตอร์:
F1 = ป่าต้นน้ำที่ทำงานแบบ “ชะลอ”
F2 = ลำน้ำที่ทำงานแบบ “ให้พื้นที่น้ำหายใจ”
F3 = ทุ่งรับน้ำที่ทำงานแบบ “รับ–หน่วง–ส่งต่อ”
F4 = เมืองที่ทำงานแบบ “ลดน้ำผิวดินช่วงฝนแรก”
F5 = ชายฝั่งที่ทำงานแบบ “กันคลื่น–ลดน้ำหนุน”
F6 = ชุมชนเปราะบางที่ทำงานแบบ “อยู่กับน้ำ” ไม่ใช่ “หนีน้ำ”
เพื่อวางได้ถูก ทำให้ต้องอ้างอิงกรอบ FBC–SEA
เพราะมันช่วยให้เห็น “หน้าที่–ความเสี่ยง–โครงสร้างที่ควรวาง”
ของแต่ละพื้นที่แบบเป็นระบบ
🌏 วันนี้ ประเทศไทยไม่ได้ต้องการ “สร้างมากขึ้น”
แต่ต้องการ “ให้ธรรมชาติกลับมาทำงานมากขึ้น”
เมื่อน้ำแรงขึ้น
ฝนสั้น–หนัก
คลื่นสูงขึ้น
และเมืองขยายตัวเร็วขึ้น
การพึ่ง Grey Infrastructure อย่างเดียว จะยิ่งแพง ยิ่งเสี่ยง และยิ่งเปราะบาง
แต่เมื่อเราให้ Natural และ Hybrid กลับมาอยู่ในระบบเดียวกัน
ระบบน้ำจะ “เบา” ขึ้น
“ยืดหยุ่น” ขึ้น
และ “ปลอดภัยกว่าเดิม” อย่างที่หลายประเทศพิสูจน์มาแล้ว
นี่คือ EP0 — บทเปิดของซีรีส์ “อยู่กับน้ำอย่างเบา”
ที่เราจะพาผู้อ่านสำรวจทีละคลัสเตอร์
ว่าโครงสร้างธรรมชาติช่วยอะไรได้บ้าง
ในแบบที่ Grey ทำไม่ได้ หรือไม่ควรทำคนเดียวอีกต่อไป
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
