เมื่อวาน เวลา 03:00 • วิทยาศาสตร์ & เทคโนโลยี

ดูแสงเหนือสวยๆกัน

แสงเหนือคืออะไร และสามารถชมได้ที่ไหน?
เดือน ต.ค. เป็นช่วงเวลาที่ดีที่สุดช่วงหนึ่งของปีในการชมแสงเหนือ ในเดือนนี้มีการแสดงที่น่าตื่นตาหลายครั้งแล้ว รวมถึงในพื้นที่ทางตอนใต้ซึ่งไกลถึงจีนและตุรกี
แสงเหนือมักจะเห็นได้บ่อยในภูมิภาคใกล้ขั้วโลกเหนือ ในขณะที่แสงใต้จะเกิดขึ้นบ่อยใกล้กับขั้วโลกใต้
สาเหตุเกิดจากการที่ดวงอาทิตย์ปล่อยก้อนเมฆก๊าซขนาดมหึมาออกมา ยิ่งก้อนเมฆใหญ่เท่าไร แสงที่ปรากฏก็จะยิ่งงดงามมากขึ้น และสามารถมองเห็นได้ไกลออกไปจากขั้วโลกมากขึ้น
ในอดีต แสงเหนือเคยปรากฏให้เห็นไกลถึงแคริบเบียน
แสงเหนือคืออะไร ?
แสงเหนือ หรือที่เรียกว่า "ออโรรา โบเรียลิส" (aurora borealis) ปรากฏเป็นม่านแสงสว่างที่หมุนวนบนท้องฟ้ายามค่ำคืน โดยมีสีตั้งแต่เขียวไปจนถึงชมพูและแดงสด
ส่วนแสงใต้ หรือ "ออโรรา ออสตราลิส" (aurora australis) จะปรากฏให้เห็นในละติจูดใกล้กับขั้วโลกใต้
ส่วนที่ต่ำที่สุดของออโรรามักอยู่ที่ประมาณ 80 กิโลเมตร เหนือพื้นผิวโลก ส่วนที่สูงที่สุดอาจอยู่ที่ 800 กิโลเมตร เหนือพื้นโลก
การเกิดแสงออโรรา
แสงเหนือเกิดจากอะไร ?
ทั้งแสงเหนือและแสงใต้เกิดจากการที่ดวงอาทิตย์ปล่อยกลุ่มก๊าซที่มีอนุภาคไฟฟ้าเข้าสู่อวกาศ
บางครั้งอนุภาคสุริยะเหล่านี้เดินทางมายังโลก โดยส่วนใหญ่จะถูกเบี่ยงเบนโดยสนามแม่เหล็กของโลกซึ่งทำหน้าที่เป็นเกราะป้องกัน
อย่างไรก็ตาม บางส่วนสามารถเข้าสู่เขตชั้นบรรยากาศที่เรียกว่าแมกนีโตสเฟียร์ (magnetosphere) ซึ่งอนุภาคเหล่านี้จะกระตุ้นอนุภาคอื่น ๆ จากนั้นอนุภาคทั้งหมดนี้จะถูกสนามแม่เหล็กโลกนำทางไปยังขั้วโลกเหนือและขั้วโลกใต้
เมื่ออนุภาคเหล่านี้เข้าสู่ชั้นบรรยากาศที่ต่ำลง ก็จะชนกับอะตอมและโมเลกุลอื่น ๆ ทำให้เกิดพลังงานมากขึ้น กระบวนการนี้ทำให้อะตอมเปล่งแสง สร้างสีสันสดใสของแสงเหนือ
ออโรราที่น่าประทับใจที่สุดเกิดขึ้นเมื่อดวงอาทิตย์ปล่อยกลุ่มอนุภาคขนาดใหญ่มาก ซึ่งเรียกว่า "การพ่นมวลโคโรนา" (coronal mass ejections)
"ลองนึกภาพว่านี่เหมือนกับการจามครั้งใหญ่ของดวงอาทิตย์" ดร. แอฟเฟเลีย วิบิโซโน จากหอดูดาวหลวงแห่งกรีนิชกล่าว "มันสามารถบรรจุอนุภาคที่มีประจุได้มากถึงหนึ่งล้านตัน"
ทำไมแสงเหนือถึงมีหลายสี ?
ก๊าซต่าง ๆ จะสร้างสีที่ต่างกันเมื่อได้รับพลังงาน
ก๊าซสองชนิดที่พบมากที่สุดในชั้นบรรยากาศของโลกคือไนโตรเจนและออกซิเจน อะตอมของออกซิเจนจะเปล่งแสงสีเขียวเมื่อได้รับพลังงาน ซึ่งเป็นสีที่พบเห็นได้บ่อยที่สุดในแสงเหนือ
อะตอมของไนโตรเจนจะเปล่งแสงสีม่วง น้ำเงิน และชมพูเมื่อได้รับพลังงาน
สีเหล่านี้พบเห็นได้น้อยกว่า เนื่องจากอะตอมของไนโตรเจนกระตุ้นได้ยากกว่าอะตอมของออกซิเจน การปล่อยอนุภาคสุริยะขนาดใหญ่เท่านั้นที่จะสร้างการแสดงสีเหล่านี้
บางครั้งแสงเหนือจะปรากฏเป็นสีแดงสด ซึ่งเป็นสีที่เกิดขึ้นเมื่อออกซิเจนได้รับพลังงานจากอนุภาคสุริยะในระดับความสูงที่สูงมาก
คุณจะเห็นแสงเหนือได้ที่ไหน ?
ตามรายงานของหน่วยสำรวจทางธรณีวิทยาแห่งสหราชอาณาจักร หรือ British Geological Survey (BGS) แสงเหนือมักจะปรากฏให้เห็นบ่อยที่สุดในภูมิภาคใกล้ขั้วโลกเหนือ เช่น สแกนดิเนเวีย กรีนแลนด์ อลาสกา แคนาดา และรัสเซีย
อย่างไรก็ตาม บางครั้งแสงเหนือก็สามารถปรากฏในละติจูดอื่น ๆ เช่น ยุโรปตอนใต้และจีน หากเกิดพายุสุริยะที่รุนแรงเป็นพิเศษ
"ยิ่งการพ่นมวลโคโรนาขนาดใหญ่จากดวงอาทิตย์มากเท่าไหร่ บริเวณรอบขั้วโลกที่อนุภาคเข้าสู่ชั้นบรรยากาศก็จะยิ่งกว้างขึ้น" ศาสตราจารย์จิม ไวลด์ จากมหาวิทยาลัยแลงคาสเตอร์ในสหราชอาณาจักรกล่าว "จากนั้น ออโรราก็จะมองเห็นได้ในละติจูดที่ต่ำกว่า"
"แสงเหนือเคยถูกพบเห็นไกลถึงแถบแคริบเบียน"
ตามข้อมูลของ BGS การแสดงแสงเหนือที่ใหญ่กว่าจะเกิดขึ้นในช่วงวิษุวัต (เดือนมีนาคม-เมษายน และกันยายน-ตุลาคม) เนื่องจากช่วงนั้นมีพายุสุริยะมากขึ้น
แสงใต้ปรากฏบ่อยพอ ๆ กับแสงเหนือ และมักจะเห็นได้ในแถบแอนตาร์กติกา อย่างไรก็ตาม เนื่องจากมีประชากรค่อนข้างน้อยที่อาศัยอยู่ใกล้ขั้วโลกใต้ จึงไม่เป็นที่รู้จักเท่ากับแสงเหนือ
โอกาสที่ดีที่สุดในการชมออโรราคือในคืนที่มืดและท้องฟ้าปลอดโปร่ง ในพื้นที่ที่มีมลภาวะทางแสงน้อย
โฆษณา