EP1/10 — น้ำท่วมไม่ใช่ความล้มเหลวของธรรมชาติ แต่เป็นผลของสถาปัตยกรรมการสั่งการของมนุษย์
เวลาน้ำท่วม เรามักได้ยินคำอธิบายว่า “เพราะฝนตกหนัก” หรือ “เพราะภูมิอากาศเปลี่ยนแปลง”
คำพูดเหล่านี้ฟังดูสมเหตุสมผล แต่ความจริงแล้ว น้ำท่วมไม่ใช่ภัยธรรมชาติ หากเป็น ความล้มเหลวของระบบมนุษย์ ที่จัดการความเสี่ยงได้ไม่ทัน
ประเทศไทยไม่ได้ขาดข้อมูลน้ำ
ไม่ว่าจะเป็นเรดาร์ฝน ระดับน้ำเขื่อน การคาดการณ์อากาศ หรือภาพถ่ายดาวเทียม
ทุกหน่วยงานทำข้อมูลของตัวเองได้อย่างยอดเยี่ยม
แต่ปัญหาคือ ข้อมูลเหล่านั้นไม่เคยเดินทางมาบรรจบกับ “คำสั่งที่ต้องเกิดขึ้นในพื้นที่”
ผลคือเกิดภาพซ้ำ ๆ ที่สังคมเริ่มชาชิน
ประชาชน “รู้” ว่าจะท่วม
เจ้าหน้าที่ “เห็น” ว่าระดับน้ำสูงขึ้น
หน่วยงาน “แจ้งเตือน” ตามขั้นตอน
แต่เมืองกลับ ไม่ขยับ
นี่คือช่องว่างสำคัญ —
การที่ ข้อมูลดี แต่ระบบการตัดสินใจไม่เชื่อมกับข้อมูลนั้น
เปรียบเหมือนเรามีสมองอัจฉริยะ แต่เส้นประสาทไม่เชื่อมต่อกับแขนขา
ประเทศไทยกำลังแพ้ “เวลา” ไม่ใช่ “น้ำ”
น้ำไม่เคยมีอำนาจตัดสินใจ
แต่มนุษย์มี — และสิ่งที่แพ้น้ำไม่ใช่ปริมาณฝน
แต่คือ ความล่าช้าในการกำหนดว่า ใคร ต้องทำอะไร ภายในกี่ชั่วโมง
ประเทศที่รับมือกับน้ำได้ดี ไม่ใช่ประเทศที่ไม่มีน้ำท่วม
แต่เป็นประเทศที่ แปลงข้อมูลเป็นคำสั่งได้ภายใน 30 นาที
แล้วอะไรคือเหตุผลที่เราทำไม่ได้อย่างเขา?
เพราะโครงสร้างระบบน้ำไทยถูกออกแบบแบบแยกส่วน
ข้อมูลอยู่ที่หนึ่ง
อำนาจอยู่ที่หนึ่ง
คนลงมืออยู่ที่อีกที่หนึ่ง
เรามี หน่วยงานผลิตข้อมูล
เรามี หน่วยที่รับผิดชอบชีวิตคน
แต่เรายังไม่มี ระบบที่บังคับให้ข้อมูล → กลายเป็นคำสั่ง → แล้วถูกปฏิบัติทันเวลา
นี่คือเหตุผลที่น้ำท่วมไทย ไม่ใช่เรื่องของฝน
แต่เป็นเรื่องของ สถาปัตยกรรมรัฐ
บทสรุปตอนที่ 1
น้ำท่วม ไม่ใช่ภัยธรรมชาติที่โทษใครไม่ได้
น้ำท่วมคือผลสะท้อนของระบบที่ “รู้” แต่ “ไม่ตัดสินใจ”
และเมื่อระบบไม่ตัดสินใจ — น้ำคือผู้ตัดสินแทนเรา
ในตอนต่อไป (EP2)
เราจะลงลึกไปว่า กฎหมายที่เรามีอยู่แล้ว — พ.ร.บ.ทรัพยากรน้ำ 2561
ได้ให้ “กุญแจ” อะไรแก่เราในการแก้ปัญหาเชิงสถาปัตยกรรมนี้บ้าง
เพราะบางครั้ง ประเทศไม่ได้ต้องการ “โครงการใหม่”
แต่ต้องการ “เปิดระบบที่มีอยู่ ให้ทำงานเต็มกำลัง”
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
