ขออนุญาตเจ้าของกระทู้ ด้วยความปรารถนาดีในการช่วยให้เกิดความเข้าใจถูกค่ะ
1. หากคุณเสพสื่อตามโซเชียลมีเดีย คุณจะพบคำไทย 2 คำ คือคำว่า "พหุจักรวาล" หรือ ไม่ก็ "พหุภพ" แต่ทั้ง 2 คำนี้ มี approach หรือความมุ่งหมายที่ต่างกัน "พหุจักรวาล" ถอดแปลมาจากการผสมคำว่า Multi (หลาย) + Universe (จักรวาล) ในภาษาอังกฤษ ส่วนคำว่าภพนั้น ไม่ได้มาจากภาษาอังกฤษค่ะ มันมาจากคำว่า "ภพ หรือ Bhava" ในภาษาบาลีสันสกฤต
2. จากข้อ 1 คุณน่าจะพอมองเห็นภาพว่า คำว่าพหุจักรวาลนั้น เป็นคำที่โฟกัสไปที่การค้นคว้าวิจัยของนักวิทย์ในซีกโลกตะวันตก ขณะที่คำว่า พหุภพ เป็นคำที่โฟกัสไปที่การนำเอาการค้นคว้าวิจัยของนักวิทย์ที่ว่านั้น มาเทียบเคียงกับปรัชญาคำสอนในศาสนาแห่งซีกโลกตะวันออก ซึ่งก็คือความเชื่อแกนหลักของทั้งศาสนาพรหมณ์-ฮินดูและพุทธค่ะ (ไม่ใช่เฉพาะพุทธนะคะ ฮินดูเขาก็มีความเชื่อนี้ค่ะ ลองศึกษาเพิ่มเติมดูนะคะ)
แต่บทสรุปจนถึงตอนนี้
เรื่องพหุจักรวาล ยังเป็นเพียง
การตั้งสมติฐานของนักวิทย์ในซึกโลกตะวันตก
ที่ต่างฝ่าย ต่างก็กำลังถกเถียงกัน
และอัจฉริยะคนสำคัญก็ดันเสียชีวิตไปแล้ว
มันจึงยังไม่สามารถพิสูจน์ได้ค่ะ
3. ที่นี้หากเราจะพูดคุย โดยหันมาโฟกัสที่การเทียบเคียงกับปรัชญาคำสอนในศาสนาแห่งซีกโลกตะวันออก เราก็น่าจะใช้คำว่า "พหุภพ" จะเป็นที่เข้าใจกันได้ง่ายขึ้นค่ะ
คำว่าภพ หรือ Bhava
บาลีจะแปลว่า ภาวะการดำรง
ซึ่งเป็นเหตุให้เกิดการเวียนว่ายของจิต
ดังนั้นในแง่นี้ ปรัชญาศาสนาจึงบอกว่า
แม้ตัวจะนั่งนอนอยู่ที่บ้าน แต่จิตหรือใจ
ก็อาจกำลังคิดฟุ้งซ่าน หรือจินตนาการ
ถึงสิ่งใดสิ่งหนึ่ง ที่อยู่ในอีกสถานที่หนึ่งได้
แถมเป็นสถานที่ ที่ต่างเวลาก็ได้ ซึ่งแท้จริงมันหมายถึง
การคิดเรื่องในอดีต หรือในอนาคตที่ยังมาไม่ถึง
(ซึ่งฮินดู สอนให้สร้างภาพในหัว เพื่อลงมือทำ)
.............
ทั้งหมดนี้ก็คือ แก่นปรัชญาคำสอน
ที่กลายเป็นคำไทย "พหุภพ" ค่ะ
4. ปรัชญาศาสนาแห่งซีกโลกตะวันออก ยังมีคำว่า ภูมิ หรือ Bhūmi ในบาลีสันสกฤตมาอีกด้วย ซึ่งมันแปลว่า "ที่รองรับการเกิด ตามภาวะการดำรง ที่เป็นเหตุให้เกิดการเวียนว่ายของจิต และที่สำคัญมากๆ ก็คือ "กรรม หรือการกระทำที่เพิ่มเติมสั่งสมเข้ามาเพิ่มอีก ทั้งทางกาย วาจา และใจ"
ซึ่งในพระไตรปิฏกต้นฉบับจะไม่รวบคำ
จะแยกคำว่าภพ และคำว่าภูมิ
แต่เมื่อไทยเรานำมาแปลได้นำคำทั้งสอง
มาสมาสกัน (Bhava + Bhūm)
โดยให้คำหลังเป็นคำหลัก
คำหน้าเป็นคำขยาย
เพื่อจะอธิบายหลักปรัชญาคำสอนเพียงว่า
ที่รองรับการเกิด (ภูมิ)
ขึ้นอยู่กับภาวะการดำรง (ภพ)
ณ ขณะที่จิตกำลังเวียนว่าย
ซึ่งอาจเป็นเพียงเสี้ยวเวลาฟ้าแล่บแปล๊บก็ได้
เสี้ยวอัตโตวินาที/วินาที/นาที/ ชั่วโมงก็ได้
ในอดีตก็ได้ ในอนาคตก็ได้
...........................
ดังนั้น แก่นคำสอน
ของศาสนาซีกโลกตะวันออก
จึงเน้นที่ปัจจุบันขณะของจิตหรือใจค่ะ
ขอบคุณเจ้าของกระทู้ค่ะ
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
