21st century skills ทักษะแห่งศตวรรษที่ 21
#ตอนที่ 1 เรียนรู้เพื่ออยู่รอด
ต้องยอมรับว่า การเข้ามามีบทบาทของ AI ในโลกยุคปัจจุบันที่เพิ่มมากขึ้นเรื่อยๆ ทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างต่อเนื่อง แทบจะรายวัน สิ่งที่มนุษย์ทั้งหลาย โดยเฉพาะมนุษย์เงินเดือน กลัวก็คือ การถูกแทนที่ด้วยหุ่นยนต์
เรื่องนี้กำลังเกิดขึ้นเรื่อยๆในหลายอุตสาหกรรม บริษัทหลายแห่งใช้เทคโนโลยีระบบอัตโนมัติ (automation) มากขึ้น รวมทั้งการใช้ปัญญาประดิษฐ์ทำงานต่างๆ ทำให้ความต้องการแรงงานบางประเภทกำลังลดลง และบางอาชีพอาจถึงกับสูญหายไปได้ในเร็วๆนี้
รายงานจาก McKinsey บริษัทที่ปรึกษาด้านการจัดการระดับโลก แสดงข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับทักษะที่จำเป็นสำหรับการทำงานภายในปี 2030
โดยเริ่มจากการแบ่งทักษะการทำงานทั่วไปซึ่งแบ่งเป็น 5 ประเภทหลัก คือ
.
1 physical and manual skills คืองานที่ใช้แรงงานหรือทักษะเชิงเทคนิคทั่วไป เช่น ขับรถ ช่างไฟฟ้า
.
2 basic cognitive skills คืองานที่ใช้ทักษะทางภาษาหรือการคำนวณพื้นฐาน เช่น แคชเชียร์ งานเสมียน
.
3 higher cognitive skills คืองานที่ใช้ทักษะทางภาษาหรือคำนวณระดับสูง หรืองานที่ใช้การคิดเชิงวิพากษ์ (critical thinking) เช่น แพทย์ นักบัญชี นักวิจัย
.
4 social and emotional skills หรือ soft skills คืองานที่ใช้ทักษะการสื่อสาร หรือเจรจาต่อรอง ความเข้าใจผู้อื่น การปรับตัว ซึ่งก็มีหลายอาชีพ ที่ใช้เยอะๆเช่น ที่ปรึกษา นักธุรกิจ
.
5 technological skills คืองานที่ใช้ทักษะทางด้าน IT ทั้งพื้นฐานหรือขั้นสูง การวิเคราะห์ข้อมูล เช่น วิศวกรรมคอมพิวเตอร์ นักพัฒนาซอฟแวร์ นักวิจัย
โดยงานวิจัยพบว่า ลักษณะงานที่ใช้ทักษะ 2 ประเภทแรกเป็นหลัก คือ physical and manual skills และ basic cognitive skills จะมีจำนวนชั่วโมงงานที่ค่อยๆลดลงเรื่อยๆ
.
ส่วนทักษะ 3 ประเภทหลัง จะมีจำนวนชั่วโมงงานที่เพิ่มขึ้น แต่ทั้งนี้ก็เป็นผลการเปลี่ยนแปลงโดยรวม ซึ่งอาจแตกต่างกันได้ในแต่ละสายอาชีพที่เจาะจง
.
ดังนั้นสำหรับผู้ทำงานที่ใช้ทักษะ 2 ประเภทแรกเป็นหลัก ก็น่าจะต้องรีบฝึกทักษะการทำงานที่สูงขึ้น หรือเปลี่ยนสายงานที่ใช้ทักษะที่มากขึ้นก็ได้ ถ้าสามารถทำได้
.
ส่วนผู้ทำงานที่ใช้ทักษะขั้นสูง ทักษะด้านสังคม หรือทำงานด้านเทคโนโลยี ก็ยังต้องเรียนรู้ตลอดเวลา เพื่อให้ทันกับการเปลี่ยนแปลงของโลกที่รวดเร็วและมีข้อมูลเพิ่มขึ้นอย่างมากตลอดเวลา
องค์กร world economic forum ได้ทำการวิเคราะห์งานวิจัยต่างๆ ที่เกี่ยวกับทักษะที่สำคัญในยุคศตวรรษที่ 21 และได้สรุปทักษะที่สำคัญทั้งหมด 16 อย่าง
จัดแบ่งไว้เป็น 3 กลุ่มใหญ่ๆดังนี้ (ดูภาพประกอบ)
.
1 foundational literacies เป็นทักษะความรู้พื้นฐานที่สำคัญในด้านต่างๆที่เจอในชีวิตประจำวัน เพื่อนำไปต่อยอดในอนาคต มีทั้งหมด 6 อย่าง
.
2 competencies เป็นทักษะที่ควรมีในการจัดการปัญหาที่ยุ่งยากซับซ้อน หรือความท้าทายต่างๆที่พบได้ มี 4 ข้อ
.
3 character qualties เป็นทักษะที่ใช้ในการปรับตัว/อยู่กับสภาพแวดล้อมต่างๆ ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วในปัจจุบัน 6 อย่าง
ซึ่งทั้งสามกลุ่มใหญ่นี้ ถือว่ามีความสำคัญเท่าๆกัน และควรฝึกให้มีทักษะเหล่านี้ไว้ให้ได้มากที่สุดเพื่อรับการเปลี่ยนแปลงของยุคนี้
ที่สำคัญที่สุด และได้กำหนดเป็นกรอบของทักษะทั้งหมด ก็คือ “lifelong learning” หรือ การเรียนรู้ตลอดชีวิต ซึ่งถือเป็นหัวใจของการอยู่รอดในยุคแห่งการเปลี่ยนแปลงนี้เลยทีเดียว
ในตอนหน้า เราจะมาลงรายละเอียดในแต่ละหัวข้อกันมากขึ้น ว่าอะไรคือปัญหา อะไรคือแนวทางการพัฒนาในแต่ละทักษะ
ใครที่สนใจ ติดตามน้องดรีมไว้ได้เลยนะคะ
แล้วพบกันตอนหน้า :)
