พระสูตรเว่ยหล่าง
หมวดที่ 5
ว่าด้วยการนั่งฌาน
วันหนึ่ง พระธรรมจารย์ได้แสดงธรรมแก่สาธุชนว่า “ในวิธีการนั่งฌานนั้น ความจริงมิใช่กำหนดไปที่จิต อีกมิใช่กำหนดไปที่ความบริสุทธิ์ และยิ่งมิใช่หยุดนิ่งไม่เคลื่อนไหว หากบอกว่าเป็นการกำหนดไปที่จิต แต่แท้จริงจิตนั้นเป็นตัวมืดมนอยู่แล้ว หากรู้ว่าจิตนั้นเป็นดั่งมายา ฉะนี้ก็จะไม่มีอะไรให้กำหนดได้ และหากบอกว่าเป็นการกำหนดไปที่ความบริสุทธิ์ แต่แท้จริงจิตเดิมธรรมญาณนั้นก็บริสุทธิ์อยู่แล้ว แต่ด้วยเหตุที่อกุศลจิตบดบังตถตาธรรมญาณ ดังนั้นจึงทำให้หม่นหมองแปดเปื้อนไป
ฉะนั้น ขอเพียงให้ไร้ความคิดฟุ้งซ่าน ธรรมญาณก็จะบริสุทธิ์เองโดยธรรมชาติ
แต่หากมีการบังเกิดจิตเพื่อกำหนดลงไปที่ความบริสุทธิ์ เช่นนี้ก็จะเกิดอวิชชาแห่งความบริสุทธิ์ ความจริงอวิชชานั้นไร้ตัวตน แต่ผู้กำหนดต่างหากที่เป็นผู้สร้างอวิชชานั้นขึ้นมา และความจริงความบริสุทธิ์นั้นไร้รูปลักษณ์ แต่ผู้กำหนดกลับไปสร้างลักษณะแห่งความบริสุทธิ์ขึ้น และมาอวดอ้างว่านี่คือวิชาปฏิบัติ สำหรับผู้ที่มีทัศนะเช่นนี้ ก็คือผู้ที่ได้กลบฝังความบริสุทธิ์แห่งธรรมญาณ และกลับถูกพันธนาการจากความบริสุทธิ์ที่สร้างขึ้นเสียเอง
“ท่านผู้คงแก่เรียน ! หากประสงค์บำเพ็ญความมั่นคงไม่หวั่นไหวนั้น ขอเพียงยามมองบุคคลทั้งปวง ไม่เห็นในความถูก ความผิด ความดี ความชั่ว บุญและบาปของผู้อื่น ฉะนี้ก็คือการมั่นคงไม่หวั่นไหวแห่งธรรมญาณ
“ท่านผู้คงแก่เรียน ! คนหลงแม้กายนิ่งไม่เคลื่อนไหว แต่พอเอ่ยปากก็พูดแต่เรื่องผิดเรื่องถูก หรือข้อดีข้อเสียของผู้อื่น ซึ่งเหล่านี้ล้วนเป็นสิ่งที่ขัดต่อธรรมะทั้งสิ้น ดังนั้น หากเพ่งจิตกำหนดความบริสุทธิ์ ก็เท่ากับเป็นการกลบฝังธรรมะนั่นเอง”
พระธรรมจารย์กล่าวต่อในที่ประชุมว่า “ท่านผู้คงแก่เรียน ! อะไรคือการนั่งฌาน ? ในธรรมวิถีนี้คือ ไร้ติดขัดไร้กีดขวาง สำหรับภายนอก คือจิตแห่งกุศลภาวะและอกุศลภาวะทั้งปวงไม่มีเกิด ฉะนี้เรียกว่า นั่ง สำหรับภายใน คือเห็นธรรมญาณมั่นคงไม่หวั่นไหว ฉะนี้เรียกว่า ฌาน
“ท่านผู้คงแก่เรียน ! อะไรคือฌานสมาธิ ? กล่าวคือ ภายนอกห่างพ้นลักษณะคือ ฌาน ภายในไม่สับสนคือสมาธิ ภายนอกหากยึดติดลักษณะ ภายในใจก็จะสับสน ภายนอกหากห่างพ้นลักษณะ ใจก็จะไม่สับสน พึงรู้ไว้ว่า ธรรมญาณมีความบริสุทธิ์และสมาธิเป็นธรรมชาติอยู่แล้ว แต่เป็นเพราะได้เห็นสภาวะและตรึงใจในสภาวะ ดังนั้นจึงทำให้เกิดความสับสนขึ้น แต่หากพบเห็นเหล่าสภาวะโดยใจไม่สับสน ฉะนี้จึงจะเป็นสมาธิแท้
“ท่านผู้คงแก่เรียน ! ภายนอกห่างลักษณะ คือฌาน ภายในไม่สับสน คือสมาธิ ภายนอกเป็นฌานภายในเป็นสมาธิ จึงจะเรียกว่า ฌานสมาธิ ในศีลพระโพธิสัตว์สูตรได้กล่าวไว้ว่า ‘ธรรมญาณแห่งเราจำเดิมก็บริสุทธิ์อยู่แล้ว’
“ท่านผู้คงแก่เรียน ! ในทุกห้วงความคิด ขอจงเห็นแจ้งในความบริสุทธิ์แห่งธรรมญาณด้วยตน บำเพ็ญด้วยตน ปฏิบัติด้วยตน และสำเร็จมรรคผลแห่งพระพุทธาด้วยตน”
- 10
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
