รอบกองไฟ
๙. ชีวิตนี้เป็นดุจกระแสลำธาร ที่ไหลต่อกันมา มันไหลเชี่ยวไปกระทบทั้งฝั่งซ้าย และฝั่งขวา ซึ่งทำให้กระแสธารนั้นเป็นเกลียวคลื่นขึ้น เหตุการณ์ประจำวันนี้แหละอุปมาด้วยฝั่ง โขดหิน ที่กระแสธารของชีวิตต้องเข้าไปสัมผัส และมันได้ตกแต่งให้เป็นเกลียวน้ำอย่างหนึ่งอย่างใดขึ้น
อันที่จริงน้ำนั้นไม่มีเกลียว น้ำไม่มีรูปลักษณะจำเพาะเจาะจงอย่างหนึ่งอย่างใด แต่ว่ามันกระทบกับหินหรือฝั่งเข้า เราก็เห็นเป็นเกลียวน้ำ เป็นคลื่นเป็นกระแสขึ้น
แต่ตัวชีวิตจริง ซึ่งเปรียบด้วยน้ำนั้นก็ไม่มีเกลียว และไม่มีชื่อเหมือนแม่น้ำเจ้าพระยา เราเรียกชื่อว่าแม่น้ำเจ้าพระยา ไหลผ่านฝั่งกรุงเทพฯและธนบุรี ทั้งกรุงเทพฯและธนบุรีก็ไม่มีชื่อ ทั้งชื่อแม่น้ำเจ้าพระยาก็หาใช่ชื่อแท้ของมันไม่ ชีวิตก็ฉันนั้น
แต่เมื่อใดที่เรายึดถือให้มันเป็นนั่นเป็นนี่ขึ้นมานั้นคือสิ่งสมมุติ และเมื่อยึดถือสิ่งสมมุติให้เป็นจริง ก็กลับกลายเป็นสิ่งแปลกปลอม และในที่สุดก็เป็นเรื่องโกหกมดเท็จแก่ตัวเองและเป็นทุกข์
วิปัสสนาญาณนั้นไม่ใช่เรื่องสวยงามตามทางวัฒนธรรม ไม่ใช่ท่าทีแห่งการนั่งกรรมฐาน แต่เป็นการตามติดอย่างไม่หยุดหย่อน ไม่เกียจคร้าน ในการที่จะทอดทัศนาความคิด
คำพูดนี้ง่ายมากในการที่จะดูหรือเห็นความคิด แต่เมื่อเห็นจริงๆ แล้ว เราจะรู้, ในใจของเราจะเอะอะโวยวายขึ้นคนเดียว สิ่งนี้เราไม่เคยเห็นทั้งที่คำพูดที่ง่ายดาดๆ พูดกันมากพูดกันบ่อย แต่เราไม่เคยเห็นความคิดจริงๆ สักที
เราเห็นแต่เงา หรือรอยตีนของความคิดเท่านั้น คือเรารู้สึกแต่ว่าเมื่อกี้เราคิด แต่เราไม่เห็นมัน ชีวิตเราจึงเป็นเพียงความจำไม่ใช่ตัวจริง
การได้เห็นความคิดนั้น คือการได้เห็นสภาพกลกลืน คือการได้เห็นความกลมกลืนระหว่างโลกสองส่วน คือโลกแห่งความหมายและคุณค่า กับโลกแห่งสัจธรรม ซึ่งอยู่เหนือความหมายและคุณค่า
เมื่อได้เห็นทั้งสองส่วนนี้แล้ว ชื่อว่าผู้นั้นได้เข้าถึงปรีชาญาณ จิตจะลุกตื่นโพลงขึ้นในตัวเองนับตั้งแต่ได้เห็นเช่นนั้นเป็นวันแรกแล้ว ก็จะเริ่มต้นธรรมชาติแห่งตัวจริง หน้ากากปลอมจะถูกโยนทิ้งไปอย่างไม่ใยดี
เดี๋ยวนี้เราไม่รู้ไม่เห็น จึงใยดีต่อหน้ากากและมายาภาพปลอมๆ เช่นเมื่อเราได้พบเพื่อน เราพยายามแสดงบุคลิกภาพท่าทีหรือทัศนคติ เรากระหายกระตือรือร้นที่จะแสดงหลักลัทธิการเมืองที่เราเชื่อหรือชอบ เรากระตือรือร้นที่จะแสดงว่าเราชอบสีเขียว สีแดง เราชอบเสื้อผ้าอย่างนี้อย่างนั้น แต่เราหาทันเฉลียวใจไม่ว่านั่นไม่ใช่เรา นั่นไม่ใช่ตัวเรามันเป็นเพียงมายาภาพของเราเท่านั้น
เมื่อธรรมชาติแท้ของเราได้แสดงตัวแล้วนั้น มันจะขึ้นเหนือความชอบ มันจะขึ้นเหนือความหวั่นไหว หรือความไม่หวั่นไหว มันจะขึ้นเหนือดีและเหนือชั่ว เหนือว้าเหว่และเหนืออบอุ่น
ดังนั้นแหละการเจริญวิปัสสนากรรมฐาน ไม่ใช่ด้วยถ้อยคำหรือท่าทีตามทางวัฒนธรรม ไม่ใช่ท่าทีของการพูดน้อย หรือทำเครียดเคร่งระเบียบ
แต่ผู้ที่แสวงหาสัจจะ แสวงหาความหลุดพ้น คือผู้ที่ใช้ชีวิตวันหนึ่งๆ อย่างสามัญ พูดคุยกับเพื่อน แต่ได้เปลี่ยนเพดานและรากฐานของการพูดคุยนั้นอย่างสิ้นเชิงแล้ว คือพูดด้วยความรู้สึกตัวทั่วพร้อม
ชีวิตตกอยู่ภายใต้แสงโคมแห่งการรู้สึกตัวอันต่อเนื่องกันไป ไม่เคยห่างจาก "ผ้าห่ม" ผืนนี้ ไม่ว่าอากาศจะหนาวเยือกเย็นสักเท่าใด ไม่ว่าเสื้อผ้าภายนอกที่สวมใส่จะบางหรือน้อยชิ้น แต่ผืนผ้าห่มแห่งความรู้สึกนี้จะทำให้เราอบอุ่นตลอดไป
ผู้ที่ปกป้องคุ้มครองตัวอยู่ด้วยแสงสว่างแห่งการรู้สึกตัวนั้น ก็เหมือนสายตาของจักรวาลที่มองลงจากฟากฟ้า ไม่ว่าคู่รักจะจากไปหรือมารดาอันเป็นสุดที่รักหรือครอบครัวจะแตกสาแหรกขาด สายตาที่มองจากเบื้องบนนั้นไม่ได้หวั่นไหว ถึงคู่รักจะจากไป ถึงจะเกิดปัญหาแต่ก็รู้อยู่ว่าเขาไม่จากไปไหน เหมือนสายตาของเทพเจ้ามองลงมาสู่โลกมนุษย์ที่พระองค์รังสฤษดิ์ขึ้นเอง
รอบกองไฟ
พิมพ์ครั้งแรก พ.ศ.๒๕๒๓
รวมธรรมบรรยายและงานเขียนของ รุ่งอรุณ ณ.สนธยา (เขมานันทะ)
- 1
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
