ข้อมูลวัคซีน Moderna จากรายงาน SAGE ของ WHO
SAGE หรือ Strategic Advisory Group of Experts เป็นกลุ่มผู้เชี่ยวชาญด้านภูมิคุ้มกันโรค ที่ทำงานภายใต้องค์การอนามัยโลก (WHO) เพื่อให้คำแนะนำเกี่ยวกับการใช้วัคซีนต่างๆ
Moderna หรือ mRNA-1273 ได้รับการรับรองจาก WHO ให้ใช้เป็นกรณีฉุกเฉินเมื่อวันที่ 30 เมษายน 2021 ขณะที่องค์การอาหารและยาแห่งสหรัฐอเมริกา รับรองให้ใช้ภายในประเทศตั้งแต่วันที่ 18 ธันวาคม 2020
SAGE ได้พิจารณาการศึกษาของ Moderna ครั้งแรกเมื่อวันที่ 25 มกราคม 2021 ก่อนจะมีการอัพเดทเพิ่มเติม ครั้งล่าสุดเป็นฉบับวันที่ 15 มิถุนายน 2021 ส่วนในเว็บไซต์ของ WHO ได้มีการอัพเดทข้อมูลเกี่ยวกับวัคซีน Moderna ครั้งล่าสุดเมื่อวันที่ 25 มิถุนายน 2021 ซึ่งได้นำมารวบรวมไว้ในบทความนี้แล้ว
who.int
[ 1 ]
การศึกษาเฟส 3 วัคซีน Moderna มี % efficacy อยู่ที่ 94.1% ในการป้องกันการติดเชื้อโควิด (ยืนยันการติดเชื้อจากห้องแล็บได้ผลบวก) จากการติดตามผลเมื่อฉีดครบโดสอย่างน้อยสองเดือน ในกลุ่มตัวอย่างทุกช่วงอายุ (มากกว่า 18 ปี) ไม่แตกต่างกันในเพศหญิงและชาย ความเสี่ยงจากการอาการข้างเคียงน้อยกว่าประโยชน์ที่ได้รับจากวัคซีน
ส่วนกลุ่มตัวอย่างที่อายุต่ำกว่า 18 ปี ยังไม่มีข้อมูลเพียงพอ
[ 2 ]
💉 ข้อแนะนำการใช้
- ในกลุ่มบุคคลอายุ 18 ปีขึ้นไป
- ฉีด 2 เข็ม ห่างกัน 28 วัน (อาจเว้นห่างได้ถึง 42 วัน) ถ้ามีเหตุให้ฉีดล่าช้ากว่ากำหนด ให้รีบฉีดเร็วที่สุดเท่าที่จะทำได้ และยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดเข็มที่ 3
💉 คำแนะนำหากวัคซีนขาดแคลน
เนื่องจากมีการศึกษาว่าวัคซีนจะมี % efficacy อยู่ที่ 91.9% หลังจากฉีดเข็มแรก 14 วัน และจะยังคงอยู่ระดับนี้จนถึงวันที่ 28 จึงดูเหมือนว่าการฉีด Moderna แค่เข็มเดียวก็สามารถกระตุ้นภูมิคุ้มกันได้มาก จนเมื่อได้รับเข็มสอง ก็จะยิ่งกระตุ้นภูมิคุ้มกันให้สูงขึ้นกว่าเดิม
ดังนั้นสำหรับประเทศที่มีปัญหาขาดแคลนวัคซีนและต้องการฉีดปูพรมเข็มเดียว อาจเลื่อนเวลาการฉีดเข็มสองไปได้ถึง 12 สัปดาห์ เพราะมีการศึกษาในบางประเทศรายงานว่าระดับภูมิคุ้มกันที่ถูกกระตุ้นหลังฉีดเข็มแรก จะยังคงที่ไปอย่างน้อย 10 สัปดาห์หลังฉีด
แต่ก็ต้องพิจารณาควบคู่ไปกับความร้ายแรงของสถานการณ์ระบาดภายในประเทศ เพราะถึงอย่างไรการฉีดวัคซีนให้ครบโดส 2 เข็ม ก็ยังมีประสิทธิภาพดีกว่าฉีดแค่เข็มเดียว
💉 เข็มกระตุ้น
ยังไม่มีคำแนะนำให้ฉีดเข็มที่ 3 เพิ่ม หากฉีดวัคซีนครบโดสแล้ว มีการศึกษารายงานว่าระดับภูมิคุ้มกันที่ถูกกระตุ้นจะมีระดับคงที่ไปอย่างน้อย 6 เดือน
💉 ฉีดสลับยี่ห้อได้หรือไม่?
การฉีดวัคซีน Moderna สลับกับวัคซีนยี่ห้ออื่นยังอยู่ในขั้นตอนการศึกษาเก็บข้อมูล ดังนั้นจึงแนะนำให้ฉีดยี่ห้อเดิมไปก่อน แต่หากมีเหตุจำเป็นให้ต้องสลับยี่ห้อ เช่น เกิดอาการแพ้รุนแรง (anaphylaxis) และวัคซีนยี่ห้ออื่นต้องฉีดสองเข็มถึงจะครบโดส ให้ฉีดเพิ่มแค่เข็มเดียว ไม่แนะนำให้ฉีดใหม่ทั้งสองเข็ม โดยเว้นระยะห่างอย่างน้อย 14 วัน
💉 ข้อควรระวัง
- มีรายงานอาการแพ้รุนแรง (anaphylaxis) หลังฉีดวัคซีน ดังนั้นจึงควรฉีดภายใต้การดูแลของแพทย์ และควรนั่งสังเกตอาการหลังฉีดอย่างน้อย 30 นาที เมื่อเกิดปัญหาจะได้ช่วยแก้ไขทัน
- อาจมีอาการแพ้อื่นๆภายใน 4 ชั่วโมงหลังฉีด ที่ไม่ใช่อาการแพ้รุนแรง เช่น ผื่นลมพิษ, อาการบวมใต้ชั้นผิวหนัง, อาการทางระบบหายใจโดยไม่มีอาการอื่นร่วมด้วย เช่น ไอ, หายใจมีเสียงหวีด, หายใจเสียงดังผิดปกติ ให้รีบพบแพทย์
- มีรายงานการเกิดกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบในวัยรุ่นเพศชาย แต่พบเป็นอัตราส่วนน้อย และยังอยู่ในระหว่างสืบสวนหาความเกี่ยวข้อง
- อาการข้างเคียงต่างๆที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ ปวด/บวม/แดง บริเวณที่ฉีด, ปวดหัว, เป็นไข้, คลื่นไส้, หนาวสั่น, ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ, อ่อนเพลีย ซึ่งอาการเหล่านี้เป็นสัญญาณที่ร่างกายกำลังสร้างภูมิคุ้มกันต่อสู้กับเชื้อโรค ควรหายดีเป็นปกติภายใน 2-3 วัน หากเป็นนานกว่านั้นให้พบแพทย์
- หากมีไข้สูงเฉียบพลัน (อุณหภูมิร่างกายมากกว่า 38.5 องศาเซลเซียส) ก่อนฉีด ให้รอจนกว่าไข้จะหาย ถึงค่อยฉีดวัคซีน
- ผู้ที่เคยมีประวัติการแพ้วัคซีนชนิดอื่น ไม่ควรฉีด mRNA วัคซีน
[ 3 ]
การฉีดวัคซีนในกลุ่มประชากรต่างๆ:
▪️ ผู้สูงอายุ
ผู้สูงอายุถือเป็นบุคคลกลุ่มเสี่ยงต่อการป่วยหนักและเสียชีวิตหากติดเชื้อโควิด ดังนั้นจึงควรเป็นบุคคลกลุ่มแรกๆที่ได้รับการฉีดวัคซีน
จากการทดลองเฟส 3 พบว่าวัคซีน Moderna มี % efficacy และ ความปลอดภัยในกลุ่มตัวอย่างทุกระดับอายุใกล้เคียงกัน (ตั้งแต่ 18 ปีขึ้นไป) และไม่มีการจำกัดอายุสูงสุดสำหรับผู้สูงอายุ
จากการฉีดจริง พบว่าวัคซีนมี % effectiveness สูง สามารถลดการติดเชื้อได้อย่างมีประสิทธิภาพ และมีความปลอดภัยในกลุ่มผู้สูงอายุ
▪️ ผู้ที่มีโรคประจำตัว
จากการทดลองเฟส 3 พบว่าวัคซีนมี % efficacy และ ความปลอดภัยในกลุ่มผู้ที่มีโรคประจำตัวต่างๆใกล้เคียงกัน
โรคประจำตัวที่พบในกลุ่มตัวอย่าง ได้แก่ โรคปอดเรื้อรัง, โรคหัวใจ, โรคเบาหวาน, โรคตับ และ โรคเอดส์
▪️ ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์
ผู้ที่กำลังตั้งครรภ์โดยเฉพาะในไตรมาสที่ 2 และ ไตรมาสที่ 3 หากเกิดการติดเชื้อจะมีความเสี่ยงที่ทำให้อาการหนักมากกว่าผู้ที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ อาจทำให้ต้องคลอดก่อนกำหนด ทารกที่ออกมาต้องได้รับการดูแลอย่างใกล้ชิด โดยเฉพาะผู้ตั้งครรภ์ที่อายุมากกว่า 35 ปี/ผู้ที่มีภาวะน้ำหนักเกิน/ผู้ที่มีโรคประจำตัว เช่น เบาหวาน, ความดัน จะยิ่งเพิ่มความเสี่ยงหากติดเชื้อ
จากการศึกษาของ Completed developmental and reproductive toxicology (DART) ในสัตว์ทดลอง พบว่าวัคซีนไม่เป็นอันตรายต่อสัตว์ตั้งครรภ์
ถึงแม้ว่าจะยังไม่มีการศึกษาผลของวัคซีนในกลุ่มตัวอย่างผู้หญิงตั้งครรภ์โดยเฉพาะ แต่ข้อมูลจากการฉีดจริง ยังไม่มีรายงานผลกระทบที่แตกต่างกันระหว่างผู้หญิงตั้งครรภ์กับผู้หญิงที่ไม่ได้ตั้งครรภ์ ในช่วงอายุใกล้เคียงกัน
แต่มีการศึกษาในกลุ่มตัวอย่างส่วนน้อย รายงานว่า ระดับภูมิคุ้มกันของมารดาที่ได้จากการฉีดวัคซีน สามารถส่งผ่านไปยังทารกในครรภ์ได้ทางสายสะดือ และ ส่งผ่านไปยังทารกแรกเกิดได้ทางน้ำนม ซึ่งคาดว่าจะทำให้ทารกมีภูมิคุ้มกันต่อโควิดเหมือนมารดา ซึ่งยังต้องเก็บข้อมูลเพิ่มเติมต่อไป
WHO แนะนำว่าให้ประเมินผลด้วยตัวเอง ว่าถือเป็นกลุ่มเสี่ยงต่อการติดเชื้อหรือไม่ ถ้าพบว่าการฉีดวัคซีนจะเป็นผลดีมากกว่าเสี่ยงติดเชื้อก็แนะนำให้ฉีด
▪️ ผู้ที่กำลังให้นมบุตร
เช่นเดียวกับผู้ที่กำลังตั้งครรภ์ คือ ยังไม่มีการศึกษาผลของวัคซีนในกลุ่มตัวอย่างผู้หญิงให้นมบุตรโดยเฉพาะ แต่คาดว่าประสิทธิภาพของวัคซีนต่อผู้หญิงที่กำลังให้นมบุตร ไม่แตกต่างกับผู้หญิงที่ไม่ได้ให้นมบุตร ในช่วงอายุใกล้เคียงกัน
อย่างไรก็ตาม mRNA วัคซีน ไม่ใช่ไวรัส, ไม่สามารถเข้าสู่นิวเคลียสของเซลล์ และยังสลายหายไปโดยง่าย ดังนั้นจึงไม่น่าส่งผลกระทบต่อเด็กที่ดื่มนมมารดา จึงแนะนำให้ฉีดวัคซีนหากมีความเสี่ยงต่อการติดเชื้อมากกว่า และ ไม่แนะนำให้หยุดให้นมบุตรหลังฉีดวัคซีน
▪️ ผู้ที่เคยติดเชื้อโควิดแล้ว
สามารถฉีดวัคซีนได้ทั้งผู้ที่ติดเชื้อแบบแสดงอาการและไม่แสดงอาการ การตรวจหา Serology เพื่อบอกว่ายังมีภูมิคุ้มกันจากการติดเชื้อเหลืออยู่หรือไม่ ไม่แนะนำให้ทำเพียงเพื่อตัดสินใจว่าจะฉีดวัคซีนหรือเปล่า
จากการศึกษาพบว่าการฉีดวัคซีนมีความปลอดภัยในกลุ่มตัวอย่างที่มีประวัติติดเชื้อโควิดมาแล้ว เพียงแต่หลังติดเชื้อภายใน 6 เดือน มักไม่พบการติดเชื้อแบบแสดงอาการอีกครั้ง บวกกับปัญหาขาดแคลนวัคซีน จึงแนะนำให้ผู้ที่เคยตรวจเจอผลบวกต่อเชื้อโควิด สามารถรอนานกว่า 6 เดือนหลังรักษาหาย แล้วค่อยฉีดวัคซีนได้
ยกเว้นผู้ที่อยู่ในพื้นที่ระบาดที่เชื้อมีการกลายพันธุ์ (โดยเฉพาะสายพันธุ์ที่มีความสามารถในการหลบเลี่ยงภูมิคุ้มกัน) อาจมีโอกาสติดเชื้อซ้ำแบบแสดงอาการภายใน 6 เดือนได้ จึงสามารถพิจารณาลดเวลาการฉีดวัคซีน หลังการติดเชื้อให้สั้นลง
[ 4 ]
🦠 Moderna กับเชื้อกลายพันธุ์
ข้อมูลการศึกษาเบื้องต้น พบว่าเชื้อกลายพันธุ์ที่ทำให้ระดับภูมิคุ้มกันที่ได้หลังจากฉีดวัคซีน (NAb) ลดลง คือ สายพันธุ์เบต้า (B.1.135 หรือ สายพันธุ์แอฟริกา)
ส่วนสายพันธุ์อื่นๆ เช่น สายพันธุ์เดลต้า (B.1.617.2), สายพันธุ์แอลฟ่า (B.1.1.7), สายพันธุ์แกมม่า (P.1) และ สายพันธุ์เอปซีลอน (B.1.429) พบว่าทำให้ระดับ NAb ลดลงแบบไม่มีนัยสำคัญ คือ วัคซีนยังมีประสิทธิภาพเพียงพอที่จะช่วยป้องกันได้
🔺 ถ้ามีข้อสงสัยเกี่ยวกับอาการข้างเคียงกล้ามเนื้อหัวใจอักเสบ (Myocarditis) จากการฉีด mRNA vaccines อย่าง Pfizer/Moderna อ่านเพิ่มเติมได้ที่บทความนี้ค่ะ >>
ขณะนี้มีการเปิดให้จองฉีดวัคซีน Moderna จึงนำข้อมูลเหล่านี้มานำเสนอเพื่อประกอบการตัดสินใจค่ะ ถึงอย่างไรก็ตาม การเลือกฉีด/ไม่ฉีด วัคซีนก็เป็นการตัดสินใจส่วนบุคคล ไม่ควรก้าวก่ายกัน เพราะวัคซีนทุกยี่ห้อ WHO อนุมัติให้ใช้ภายใต้สถานการณ์ฉุกเฉินทั้งสิ้น จึงยังต้องมีการเก็บข้อมูลหลังการฉีดจริงให้กับประชากรจำนวนมากไปอีกหลายปี
วัคซีนทุกยี่ห้อ ล้วนมีผลข้างเคียงมากน้อยแตกต่างกัน จึงควรตัดสินใจร่วมกับประสิทธิภาพที่จะได้รับหลังฉีด ว่ากระตุ้นภูมิค้มกันได้มาก/น้อยอย่างไร หากต้องแบกรับความเสี่ยงจากอาการข้างเคียงที่อาจเกิดขึ้น
stay safe 💐
References >>
- 464
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
