14 ก.ย. 2021 เวลา 08:51 • ประวัติศาสตร์
🧜‍♀️ เทพนิยายเรื่อง เงือกน้อย คือจดหมายรักที่ ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน แต่งให้กับชายที่เขารัก?
คนทั่วไปต่างก็ทราบกันดีว่า ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน คือผู้แต่งเทพนิยายเรื่อง The Little Mermaid หรือ เงือกน้อย ขึ้นมา ความทรงจำในวัยเด็กของเราทุกผู้ทุกคนต่างรู้จักเทพนิยายเรื่องดังเรื่องนี้กันทั้งนั้น แต่ที่หลายคนอาจจะไม่ทราบคือ ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน แต่งเรื่อง เงือกน้อย นี้ขึ้นมา เพื่อเป็นจดหมายรักส่งไปให้แก่ชายคนหนึ่ง และเนื้อเรื่องแสนเศร้าในเทพนิยายเรื่องนี้สะท้อนถึงความรักที่ไม่สมหวังของเขาที่มิอาจได้ลงเอยกับชายผู้นั้น
ภาพปกหนังสือเรื่องเงือกน้อย (Image: Amazon)
• จดหมายรักผ่านเทพนิยายเรื่องเงือกน้อย
ที่มาของคำโปรยข้างบนนั้น มาจากการที่มีนักเขียนชาวอเมริกันด้านประวัติศาสตร์วัฒนธรรมและวรรณกรรมชื่อว่าริคเตอร์ นอร์ตัน (Rictor Norton) ซึ่งสนใจประเด็นทางประวัติศาสตร์เกี่ยวกับเรื่องรักร่วมเพศเป็นพิเศษ ได้เขียนวิเคราะห์เรื่องเงือกน้อยนี้ลงในหนังสือของเขาชื่อว่า My Dear Boy: Gay Love Letters through the Centuries
นอร์ตันอธิบายว่า ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน เขียนเรื่อง เงือกน้อย ขึ้นมา เพื่อเป็นจดหมายรักส่งให้แก่ชายที่ชื่อเอ็ดเวิร์ด คอลลิน (Edvard Collin) ความรักของเงือกน้อยในเรื่องก็คือชีวิตรักของแอนเดอร์สันนั่นเอง
เหตุที่นอร์ตันวิเคราะห์เช่นนี้ เพราะมีข้อเท็จจริงอยู่ว่า…เมื่อแอนเดอร์สันได้รู้ข่าวว่าคอลลินได้หมั้นหมายกับหญิงสาวผู้หนึ่งไป เขาจึงเขียนจดหมายฉบับหนึ่งส่งไปให้นอร์ตัน และช่วงที่คอลลินหมั้นหมายไปนี้เป็นช่วงเวลาเดียวกับที่แอนเดอร์สันกำลังเขียนเรื่อง เงือกน้อย อยู่ เมื่อเขียนเสร็จแล้ว แอนเดอร์สันก็ได้ส่งต้นฉบับเรื่อง เงือกน้อย นี้ไปให้แก่คอลลินด้วย
จดหมายฉบับนั้นพรรณนาความรู้สึกของแอนเดอร์สันที่มีต่อคอลลินชัดเจนมาก เขาบอกว่า “…ความรู้สึกของผมที่มีต่อคุณนั้นไม่ต่างอะไรกับของพวกเพศหญิง ธรรมชาติที่มีลักษณะอิตถีเพศของผมรวมถึงมิตรภาพของเราจะต้องยังคงเป็นเรื่องลับต่อไป…”
แอนเดอร์สันเป็นคนที่ตกหลุมรักได้ง่ายและตกหลุมรักมามากมายหลายรอบ เขาเกี้ยวพาราสีได้ทั้งชายและหญิง แต่จากชีวประวัติดูเหมือนว่าเขาจะตกหลุมรักเพศชายมากกว่า และชายที่เขาตกหลุมรักก็ไม่ได้มีแต่คอลลินเพียงคนเดียว
ภาพถ่ายของฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน (Image: Det Kongelige Bibliotek)
• ความรักหลังเทพนิยาย
ฮันส์ คริสเตียน แอนเดอร์สัน เริ่มต้นเขียนเรื่อง เงือกน้อย เมื่อปี 1836 ตอนที่เขียนเทพนิยายเรื่องนี้นั้นสภาพจิตใจเขาโศกเศร้าเป็นอย่างมาก เพราะตลอดระยะเวลาเกิน 1 ปีที่ผ่านมาเขาหมกมุ่นอยู่กับความพยายามเรียกร้องความสนใจจากชายที่ชื่อ เอ็ดเวิร์ด คอลลิน ให้หันมาสนใจเขา ชายผู้นี้เป็นลูกชายของโจนัส คอลลิน (Jonas Collin) ซึ่งเป็นผู้อุปถัมภ์แอนเดอร์สันมาตั้งแต่เขายังเด็ก
ในตอนแรก เอ็ดเวิร์ด คอลลิน พยายามวางตัวให้มีระยะห่างจากแอนเดอร์สันที่ในสายตาของเขาไม่ประทับใจที่พ่อนำเด็กคนนี้เข้ามาในบ้านและมองว่าเขาเป็นเด็กหนุ่มที่ประหลาด แต่ต่อมาทั้งคู่ก็ใกล้ชิดกันมากขึ้นเพราะคอลลินเป็นคนช่วยสอนภาษาลาตินกับไวยากรณ์ให้แก่แอนเดอร์สัน
คอลลินมองแอนเดอร์สันเป็นเพียงเพื่อน แต่แอนเดอร์สันมองคอลลินเปรียบประหนึ่งว่าจะเป็นคนรักของเขา ความรักของเขาที่มีต่อคอลลินนั้นลุกโชติช่วงดังเปลวเพลิงที่ลุกไหม้ ทั้งเขียนจดหมายแสดงความรู้สึกอย่างโจ่งแจ้งต่อคอลลิน ว่าเขานั้นปรารถนาในตัวคอลลินเสมือนคอลลินนั้นเป็นเด็กสาวชาวคาลาเบรีย (พื้นที่ส่วนหนึ่งในอิตาลี) หรือแม้กระทั่งในฤดูร้อนปีหนึ่งเขาไปเก็บดอกกุหลาบมา บรรจงจูบมัน แล้วไปแอบวางไว้ใต้หมอนของคอลลิน
แอนเดอร์สันพยายามทำทุกอย่างให้ได้ความรักกลับคืนมา แต่คอลลินไม่ได้แสดงทีท่ารักตอบแต่อย่างใด ก่อนเรื่องเงือกน้อย แอนเดอร์สันส่งเรื่องที่เขาเขียนไปให้คอลลินอ่านในปี 1834 แต่คอลลินตอบกลับด้วยความรำคาญว่า “เธอเขียนอะไรมามากมายเนี่ย”
ภาพวาดของเอ็ดเวิร์ด คอลลิน (Image: Wikipedia)
• เงือกน้อยที่แตกสลายกลายเป็นฟองอากาศ
เมื่อคอลลินประกาศว่าเขาจะแต่งงานกับผู้หญิง เธอมีชื่อว่าเฮ็นเรียต (Henriette) แอนเดอร์สันหัวใจแทบแตกสลาย เขาพยายามเก็บซากหัวใจขึ้นมาและพยายามแย้มยิ้ม และถึงขั้นเขียนจดหมายไปให้กับคู่หมั้นของคอลลินด้วย แต่หลังจากนั้นเขาก็ทำใจไม่ได้ พยายามหาหนทางไม่ให้งานแต่งงานนี้เกิดขึ้น แต่เมื่อทำไม่ได้ถึงล่าถอยไปรักษาแผลใจที่เกาะแห่งหนึ่ง เขียนจดหมายรักร้อนแรงเชิงอีโรติกส่งไปให้คอลลิน
เนื้อหาบางส่วนเขียนว่า “เอ็ดเวิร์ด …ผมปรารถนาในตัวคุณ อยากจะเขย่าคุณ ต้องการเห็นคุณเปล่งเสียงหัวเราะอย่างควบคุมตัวไม่ได้…” ในช่วงเวลาภายหลังต่อมา คอลลินได้เขียนบันทึกความทรงจำ ในนั้นได้เขียนว่าตัวเขามิอาจตอบสนองความรักของแอนเดอร์สันได้ และสิ่งนี้ได้ทำให้แอนเดอร์สันนั้นทุกข์ทรมานมาก
1
คอลลินแต่งงานในปี 1836 พอไม่สมปรารถนา ตัวของแอนเดอร์สันจึงหันไปหาการเขียนเพื่อปลอบประโลมจิตใจตัวเอง และเรื่อง เงือกน้อย ก็ถือกำเนิดขึ้นมา แอนเดอร์สันจินตนาการถึงโลกที่ลึกกว่าทะเล สถานที่ที่มีเงือกน้อยตัวหนึ่งปรารถนาใครสักคนจากอีกโลกหนึ่ง นั่นคือเจ้าชายที่เป็นมนุษย์ เงือกน้อยได้ช่วยชีวิตเจ้าชาย แต่แล้วเงือกน้อยก็ถูกปฏิเสธจากเจ้าชาย ด้วยความต้องการอยากให้เจ้าชายเห็นว่าเธองดงามจึงไปร้องขอให้แม่มดในทะเลมอบขาทั้งสองข้างให้แก่เธอโดยแลกกับการถูกตัดลิ้น แต่ถึงทำเช่นนั้นไปก็ยังไร้ผล สุดท้าย เจ้าชายก็เลือกแต่งงานไปกับมนุษย์ด้วยกันอยู่ดี เงือกน้อยถูกทอดทิ้งให้อยู่อย่างโดดเดี่ยวและไม่ถูกรักตอบ สุดท้ายเงือกน้อยก็แตกสลายกลายเป็นฟองอากาศในที่สุด
8
เรื่องนี้แท้จริงแล้วเล่าถึงความรักที่ไม่สมปรารถนาของแอนเดอร์สันนั่นเอง ความรักที่แอนเดอร์สันพยายามทำทุกวิถีทางเพื่อให้คอลลินรักตอบเหมือนที่เงือกน้อยพยายามทำ แต่คอลลินก็ไม่รักตอบและไปแต่งงานกับผู้หญิง การที่เงือกน้อยพูดไม่ได้เพราะถูกตัดลิ้นก็เหมือนกับการที่แอนเดอร์สันประกาศบอกชาวโลกไม่ได้ว่าเขามีความรักกับคนเพศเดียวกัน เทพนิยายเรื่องเงือกน้อยคือความพยายามในการถ่ายทอดความอึดอัดเรื่องความปรารถนาในความรักของเพศเดียวกันไปสู่เรื่องราวที่จินตนาการขึ้นมา
ภาพวาดของเอ็ดเวิร์ด คอลลิน กับภรรยาของเขาคือ เฮ็นเรียต (Image: H.C. Anderson Information)

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา