20 ก.พ. 2022 เวลา 12:19 • หุ้น & เศรษฐกิจ
Cyrus the Great มหาราชที่ชาวเปอร์เซียเรียกว่า “พ่อ” Blockdit Originals by Bnomics
จักรวรรดิเปอร์เซียถือได้ว่าเป็นหนึ่งในอาณาจักรโบราณที่ยิ่งใหญ่ที่สุด มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์ที่เก่าแก่ยาวนาน และแน่นอนมีผู้นำที่มีความสามารถจำนวนมาก
แต่ในบรรดาผู้นำเหล่านั้น กษัตริย์ผู้ใดรับการยกย่องว่า เป็นต้นแบบของกษัตริย์ในยุคโบราณ และยังได้รับความรักจากประชาชนจนถูกขนามว่าพ่อ มีเพียงคนเดียวเท่านั้น คือ ปฐมกษัตริย์แห่งเปอร์เซีย พระนามว่า “พระเจ้าไซรัสมหาราช (Cyrus the Great)” หรือ บางคนที่จะรู้จักท่านในนาม “พระเจ้าไซรัสที่ 2 (Cyrus II)”
ในบทความนี้ Bnomics จึงได้นำเรื่องราวความยิ่งใหญ่ของปฐมกษัตริย์แห่งเปอร์เซียพระองค์นี้มาเล่าให้ทุกคนฟังกันครับ
2
📌 ช่วงเวลาก่อนยุคของพระเจ้าไซรัสมหาราช
เพื่อให้เข้าใจบริบทความยิ่งใหญ่ของพระเจ้าไซรัสมหาราชได้อย่างรอบด้าน เราจะขอเล่าเกริ่น สถานการณ์ในบริเวณพื้นที่ที่เรียกกันว่า เปอร์เซีย (อิหร่านในปัจจุบัน) ในช่วงนั้นพอสังเขป
ในช่วงนั้น หลังจากที่อาณาจักรอัสซีเรียน (Assyrian) ที่เป็นหนึ่งในอาณาจักรที่เข้มแข็งทางด้านทหาร และตั้งอยู่ในบริเวณเมโสโปเตเมีย (ซึ่งอยู่ด้านตะวันตกของเปอร์เซีย) พ่ายแพ้สงครามต่อพันธมิตรสองอาณาจักรมีเดียน-บาบิโลน (Median – Babylon) พื้นที่บริเวณนี้ ก็เข้าสู่การถ่วงดุลอำนาจระหว่างสามอาณาจักรด้วยกัน
ซึ่งสามอาณาจักรประกอบไปด้วย มีเดียน บาบิโลน และ ลิเดีย (Lydia) แต่อาณาจักรที่มีศูนย์กลางอยู่ในบริเวณเปอร์เซีย ก็คือ อาณาจักรมีเดียน
โดยในช่วงยุครุ่งเรืองของมีเดียน พวกเขาก็ปกครองชาวเปอร์เซียด้วย แต่ก็อยู่ในฐานะเมืองที่มีความสำคัญ
จนถึงยุคของกษัตริย์ Astyages แห่งอาณาจักรมีเดียน ที่ได้ทำการผูกสัมพันธ์กับขุนนางที่ดูแล “Pesia” ที่เป็นบริเวณทางใต้จากเมืองหลวงของอาณาจักรมีเดียน โดยการยกลูกสาวให้แต่งงานกับลูกชายของขุนนาง ซึ่งลูกชายคนนั้นมีชื่อว่า “Cambyses”
หลังจากการแต่งงานกัน ทั้งสองก็ได้ให้กำเนิดลูกชาย ซึ่งก็คือ Cyrus ที่จะกลายเป็นมหาราชผู้ยิ่งใหญ่ในอนาคตนั่นเอง
โดยมีตำนานที่เล่าขานกันว่า Astyages ผู้ซึ่งเป็นพระอัยกา (ตา) ของพระเจ้าไซรัสมหาราช ฝันว่า เด็กหนุ่มที่เกิดมาคนนี้ จะกลายมาเป็นผู้พิชิตบังลังก์ของพระองค์ในเวลาต่อมา จึงได้ทำการสั่งที่ปรึกษาให้สังหารเด็กคนนี้เสีย
แต่ที่ปรึกษากลับนำเด็กคนนี้ ไปฝากคนเลี้ยงแกะไว้แทน ซึ่งพอไซรัสเติบโตขึ้นมา ก็กลายเป็นชายหนุ่มที่มีความสามารถ และได้พิชิตบังลังก์ของอาณาจักรมีเดียนของ Astyages และตั้งจักรวรรดิเปอร์เซียขึ้นเป็นครั้งแรก ใช้ชื่อราชวงศ์ต้นนี้ว่า “Achaemenian” (550 ปีก่อนคริสตกาล)
📌 การขยายอาณาเขตจนกลายเป็นอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของยุค
หลังจากรวบรวมประชาชนเป็นในอาณาจักรตนเป็นปึกแผ่นได้แล้ว พระเจ้าไซรัสมหาราชก็ได้ทำการขยายอาณาบริเวณของอาณาจักรเปอร์เซียออกไป โดยอาณาจักรแรกที่พระองค์เข้าไปต่อกรก็คือ อาณาจักรลิเดียที่อยู่ทางตะวันตกเฉียงเหนือของเปอร์เซีย
3
แต่การจะไปทำศึกโดยไม่ระมัดระวังภัยด้านหลังจากอาณาจักรบาบิโลนเลย ก็อาจจะนำมาซึ่งความเสียหายย่อยยับได้
ในการณ์นี้ พระเจ้าไซรัสมหาราชจึงได้ไปทำการผูกมิตรกับบาบิโลนไว้ก่อน โดยทำท่าทีว่า อาณาจักรของพระองค์ไม่เป็นภัยกับทางบาบิโลน
1
ซึ่งสุดท้าย นอกจากจะเข้ายึดอาณาจักรลิเดียได้แล้ว ต่อมาก็สามารถพิชิตอาณาจักรบาบิโลนได้อีกด้วย
และหลังจากนั้น ก็ยังสามารถขยายดินแดนออกไปทางตะวันออกได้เพิ่มเติมอีก ซึ่งเป็นรากฐานที่สำคัญให้ทายาทในรุ่นต่อมาสามารถขยายอาณาจักรออกไปสุดลูกหูลูกตา กลายเป็นอาณาจักรที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในยุคนั้น
📌 อัจฉริยภาพทางด้านการปกครอง
แต่ความยิ่งใหญ่ของพระเจ้าไซรัสมหาราชไม่ได้จำกัดอยู่แค่ทางด้านการทหารเท่านั้น พระองค์ยังได้รับการยกย่องในด้านการปกครอง ที่สามารถสร้างความเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกับทุกอาณาจักรที่แพร่อิทธิพลไปด้วย
เริ่มต้นจากอาณาจักรมีเดียนที่ถูกพิชิตก่อน จากที่เคยเป็นผู้คุมกฎและควบคุมชาวเปอร์เซีย กลับต้องมาอยู่ภายใต้คนที่เคยควบคุม ก็เป็นเรื่องลำบากใจไม่น้อย
พระเจ้าไซรัสมหาราช จึงให้ความสำคัญแต่งตั้งที่ปรึกษาที่เป็นชาวมีเดียนเสมอมา และก็ให้บทบาทในการถูกพูดถึงยกย่องเสมอ แทบจะเคียงคู่ไปกับตัวพระองค์เองในฐานะกษัตริย์ของอาณาจักร
นอกจากนี้ พระองค์ก็ยังปรับตัวให้เข้ากับวัฒนธรรมและประเพณีของชนพื้นเมืองแต่ละที่ และยังมีการจัดบวงสรวงเทพเจ้าของแต่ละอาณาจักรที่เข้าไปปกครองอย่างไม่ขาดตกบกพร่อง
และวีรกรรมสำคัญที่ถูกกล่าวขานในพระคัมภีร์ไบเบิลด้วย นั่นก็คือ การปลดปล่อยทาสชาวยิวจากบาบิโลนกลับสู่ดินแดนมาตุภูมิ หลังจากที่พระองค์พิชิตบาบิโลนได้นั่นเอง
พระองค์ยังได้จารึก “กระบอกไซรัส (Cyrus Cylinder)” ที่ต่อมาถูกยอมรับกันว่า เป็นจารึกสิทธิมนุษยชนฉบับแรกๆ ของโลก
เรื่องราวของพระเจ้าไซรัสมหาราชโด่งดังไปไกลจนถึงอาณาจักรกรีก ทำให้มีการบันทึกเรื่องราวของพระองค์ไว้โดยนักปรัชญาชาวกรีกด้วย โดยมีสองคนที่สำคัญ คือ Herodotus และก็ Xenophon
ซึ่งในฉบับการบันทึกของ Xenophon นี่เองที่ยกย่องพระองค์เป็นดังต้นแบบของกษัตริย์ยุคโบราณ และก็กล่าวว่า ตัวต้นของพระองค์ในจิตใจของชาวเปอร์เซียนั้น เปรียบเสมือนเป็น “พ่อ” คนหนึ่ง
และในปัจจุบัน ถึงเวลาจะล่วงเลยผ่านมาเป็นระยะเวลานานแล้ว พระเจ้าไซรัสมหาราชก็ยังถูกยกย่องโดยชาวอิหร่าน (ซึ่งคือเปอร์เซียในปัจจุบัน) ในปัจจุบันอยู่
อย่างในปี 1971 ชาวอิหร่านก็ได้มีการเฉลิมฉลองครบรอบ 2,500 ปี ของการก่อตั้งจักรวรรดิเปอร์เซียไปด้วย แสดงถึงความสำคัญของพระเจ้าไซรัสมหาราชที่สลักอยู่ในหัวใจของคนเปอร์เซียตลอดมา...
ผู้เขียน : ณัฐนันท์ รำเพย Economist, Bnomics
ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics
▶️ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่
Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
Reference :
fbclid=IwAR1sm8QT5Ge_jUCvIF3AcSqDjHe7hHMZL12xCbIrT5PB5ZJiJOABHaj90CY
เครดิตภาพ : Bettmann Archive / Getty Image via National Geographic, Gustave Doré, for La Grande Bible de Tours. Public Domain.
โฆษณา