ฆรีเอติวิถี ตอน 8
‘อะไรเอ่ย’ ช่วยเสริมสมอง
Blockdit Originals ซีรีส์บทความพิเศษ
สมัยผมเป็นเด็ก เราเล่นเกมหลายอย่าง เช่น เกมขยับไม้ขีดไฟ (เช่น ขยับไม้ขีดรูปปลาสองก้านให้ปลาว่ายเปลี่ยนทิศ) เกมลากเส้นผ่านจุดโดยไม่ยกปากกา ฯลฯ
และที่ขาดไม่ได้คือปริศนา ‘อะไรเอ่ย’
หลายสิบปีก่อน ในยุคก่อนเกมคอมพิวเตอร์ ปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ (riddles) เป็นเกมของเรา
ปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ เป็นเกมทายว่าคำคำนั้นแทนอะไร riddle เป็น puzzle (ปัญหา) อย่างหนึ่ง แต่ puzzle ไม่จำเป็นต้องเป็น riddle ยกตัวอย่างเช่น ปริศนาอักษรไขว้ เป็น puzzle เกมซูโดกุเป็น puzzle การต่อจิ๊กซอว์เป็น puzzle แต่ทั้งสามนี้ไม่ใช่ riddle
puzzle มักมีคำตอบตรงไปตรงมา มักมีคำตอบที่ถูกต้องคำตอบเดียว แต่ riddle อาศัยเชาวน์ก้าวพ้นตรรกะ สู่พื้นที่ของความคิดสร้างสรรค์ คำตอบของ riddle ไม่ตายตัว อาจมีคำตอบหลายอย่าง
“อะไรเอ่ย สี่ตีนเดินมา หลังคามุงกระเบื้อง?”
นี่คือปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ ที่เด็กไทยรุ่นผมคุ้นเคย คำตอบคือ เต่า ผมในวัยเด็กไม่เคยถามเลยว่า กระเบื้องเป็นหลังเต่าได้อย่างไร แต่ผู้ใหญ่บอกว่าอะไร ก็เชื่อตามนั้น
‘เต่า’ กลายเป็น ‘คำตอบที่ถูกต้อง’ คำตอบเดียว
ความจริงคำตอบที่ถูกมีมากกว่าหนึ่ง มันอาจเป็นตะพาบน้ำก็ได้ หรือคนสองคนแบกกระเบื้องจริงๆ หรือคนสองคนยกแผ่นกระเบื้องขึ้นกันฝนขณะที่ฝนกำลังเทหนัก หรือช้างแบกที่นั่งหลังคามุงกระเบื้อง หรือหุ่นยนต์สี่ขาขนกระเบื้อง แต่ไม่มีใครสอนเด็กให้คิดอย่างนี้
เอาละ เรามาลองฝึกสมองกันด้วยเกมปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ กัน riddle ต่อไปนี้ใช้มานานแล้ว ลองจินตนาการดูว่ามีคำตอบอื่นไหมนอกจากคำตอบมาตรฐานที่เราอาจเคยได้ยินมาก่อน ข้อแม้ของแบบฝึกหัดนี้คือ ผู้อ่านต้องคิดหาคำตอบทางเลือกอื่นๆ ให้ได้ อย่างน้อยข้อละหนึ่งทางเลือก
- อะไรเอ่ย ตอนมีสภาพสมบูรณ์ใช้ประโยชน์ไม่ได้ แต่ใช้ได้ตอนแตกหัก
ไข่, เมล็ดก๊วยจี๊
- อะไรเอ่ย มีแต่ขึ้น ไม่มีลง
อายุ, ความเก่า
- อะไรเอ่ย มีรูรั่วทั้งตัว แต่เก็บน้ำได้
ฟองน้ำ, ผ้าขี้ริ้ว
- อะไรเอ่ย อยู่ตรงกลางถนน
อักษร น
- อะไรเอ่ย ก่อนใช้งานตัวดำ ตอนทำงานกลายเป็นแดง ตอนเสร็จงานเป็นสีเทา
ถ่านหิน
- อะไรเอ่ย ถ้าเราพูด มันจะพูดด้วย เราได้ยินมัน แต่ไม่เห็นมัน
เสียงสะท้อน
- นกอะไรเอ่ยไม่มีปีก ร้องเสียงดังกว่านกทั่วไป
นกหวีด
- อะไรเอ่ย ตาแก่หลังโกง เดินโทงๆ กินข้าวทั่วทุ่ง
เคียวเกี่ยวข้าว
- อะไรเอ่ย ยิ่งตียิ่งกัด
สิ่ว
- อะไรเอ่ย ปากเท่ากระโถน ชอบตะโกนในงานวัด
ลำโพง
- อะไรเอ่ย เกิดเพราะไฟ หายไปเพราะลม
ควันไฟ
- อะไรเอ่ย หัวเป็นยาง ตัวเป็นไม้ ไส้เป็นดิน
ดินสอ
- สัตว์อะไรเอ่ยมีฟันเสริมเหล็ก ชอบกินมะพร้าว
กระต่ายขูดมะพร้าว
- อาหารอะไรเอ่ย ชื่อเป็นต่างด้าว แต่ที่จริงเป็นอาหารไทย
ขนมจีน
- อะไรเอ่ย มีปากแต่ไม่มีฟัน กินข้าวทุกวัน
หม้อข้าว
ปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ พัฒนาเป็นเกมที่ยากขึ้นอีกขั้นหนึ่งคือปัญหาเชาวน์
สมัยเด็ก ผมชอบอ่านปัญหาเชาวน์ มันสนุกดี เมื่อโตขึ้นจึงเห็นว่าปัญหาเชาวน์ช่วยเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ มันเป็นคำถามที่ออกแบบมาให้สมองได้คิดนอกกรอบ ยกตัวอย่างเช่น
หินหนึ่งตันกับสำลีหนึ่งตัน อย่างไหนหนักกว่ากัน
คำตอบคือ หนักเท่ากัน เพราะทั้งคู่หนักหนึ่งตันตามโจทย์
- คนเราฉลองวันเกิดได้กี่ครั้ง?
คำตอบ : ครั้งเดียวคือวันที่เกิดจากท้องแม่ การฉลองที่เหลือในชีวิตเป็นการระลึกถึงวันเกิด
- นายกรัฐมนตรีของไทยคนที่ 10 กับคนที่ 12 มีพ่อแม่เดียวกัน แต่ไม่ใช่พี่น้องกัน เป็นไปได้อย่างไร?
คำตอบ : เป็นนายกรัฐมนตรีคนเดียวกัน แต่เป็นนายกฯสองสมัย
- คุณเข้าร่วมการวิ่งแข่ง คุณแซงหมายเลขสองไปได้ คุณอยู่ในตำแหน่งไหน?
คำตอบ : หมายเลขสอง
- ในการวิ่งแข่งที่มีคนเข้าแข่ง 25 คน คุณแซงหน้าคนวิ่งท้ายสุด คุณอยู่ในตำแหน่งหมายเลขใด?
คำตอบคือคุณแซงคนวิ่งท้ายสุดไม่ได้
ชายคนหนึ่งทำงานทำความสะอาดกระจกของตึกสูงมานานยี่สิบปี เป็นงานอันตรายแต่ให้เงินดี เขาระวังตัวเสมอเวลาทำความสะอาดกระจกนอกตึก นั่งร้านต้องมั่นคง สวมเข็มขัดนิรภัยตลอดเวลาที่อยู่ด้านนอกอาคาร
วันหนึ่งเจ้านายสั่งให้เขาไปทำความสะอาดกระจกตึกชั้นที่ 35 เป็นวันที่ลมแรง เขาไม่ได้สวมเข็มขัดนิรภัย เขาเกิดอุบัติเหตุตกลงมา เขาไม่ตายและไม่ได้รับบาดเจ็บ เป็นไปได้อย่างไร?
คำตอบ : เขาเช็ดกระจกภายในอาคาร
คุณถูกคนร้ายโรคจิตจับตัวไป คนร้ายบอกว่ามีห้องสามห้องให้คุณเลือก หากรอดชีวิตจากห้องที่เลือก เขาจะปล่อยคุณเป็นอิสระ
ห้องแรกมีแก๊สพิษกับหน้ากากเก่าๆ อันหนึ่ง
ห้องที่สองมีเสือหลายตัวที่ไม่ได้กินอะไรมาหกเดือนแล้วกับไม้ตะบองเล็กๆ อันหนึ่ง
ห้องที่สามเป็นงูเหลือมตัวใหญ่ที่กำลังหิว
คำตอบคือเลือกห้องที่สอง เพราะเสือที่ไม่ได้กินอะไรมาหกเดือนเป็นเสือที่ตายแล้ว
ชายคนหนึ่งเสียชีวิตในบ้านของเขาเอง สภาพศพคือขาดน้ำ ทั้งๆ ที่รอบบ้านของเขาเต็มไปด้วยน้ำ เป็นไปได้อย่างไร?
คำตอบคือบ้านของเขาเป็นเรือยอชต์ เรือของเขาจอดตายกลางทะเล เขาขาดน้ำจืด และเสียชีวิต
ชาวไร่เลี้ยงไก่สิบตัว คืนหนึ่งเกิดพายุ กรงไก่พัง ฆ่าไก่ตายไปห้าตัว ชาวไร่คนนั้นเหลือไก่กี่ตัว
คำตอบคือสิบตัวเหมือนเดิม ห้าตัวตาย อีกห้าตัวยังมีชีวิต
ชายหนุ่มชาวไทยคนหนึ่งไปเยือนประเทศต่างๆ ถึงสิบสามประเทศในวันเดียวโดยไม่มีพาสปอร์ต ไม่มีวีซ่า เขาทำได้อย่างไร?
คำตอบคือ เขาเป็นเด็กส่งเอกสารจากกระทรวงการต่างประเทศ ไปส่งเอกสารให้สถานทูตสิบสามประเทศในกรุงเทพฯ พื้นที่ของสถานทูตแต่ละแห่งถือเป็นแผ่นดินเอกราชของประเทศนั้นๆ
ชายคนหนึ่งขับรถบนทางหลวงด้วยความเร็ว 80 กม.ต่อชั่วโมง เขาขับผ่านรถอีกคันหนึ่งที่วิ่งด้วยความเร็ว 120 กม.ต่อชั่วโมง เขาทำได้อย่างไร?
คำตอบคือเขาขับรถสวนทางกับรถคันนั้น
จักรยานเก่าคันหนึ่งสามารถแล่นได้เร็วสูงสุด 30 กม.ต่อชั่วโมง แต่มันสามารถแซงรถยนต์ที่กำลังแล่นด้วยความเร็ว 80 กม.ต่อชั่วโมง เป็นไปได้อย่างไร?
คำตอบคือจักรยานวางอยู่บนรถยนต์ที่วิ่งเร็วกว่า 80 กม.ต่อชั่วโมง
เรื่องต่อไปเป็นโจทย์เก่า แต่ยังทดสอบเชาวน์ได้ดี
ชายคนหนึ่งอาศัยอยู่ที่ชั้น 13 ของอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่ง เขาพกร่มติดตัวเสมอ ทั้งที่เมืองที่เขาอยู่ฝนไม่ค่อยตก ทุกเช้าเขาใช้ลิฟต์ลงไปที่ชั้น 1 ซึ่งเป็นล็อบบี้ แล้วไปทำงาน ในตอนเย็นเมื่อกลับจากที่ทำงาน เขาเข้าไปในลิฟต์ กดปุ่มแล้วขึ้นไปที่ชั้น 13 โดยตรง
แต่วันที่เขาลืมร่ม เขาจะขึ้นไปที่ชั้น 11 แล้วเดินบันไดต่ออีกสองชั้นถึงชั้น 13
คำตอบคือ เขาเป็นคนแคระ เอื้อมมือกดปุ่มชั้น 13 ไม่ถึง ดังนั้นเขาจึงพกร่มเป็นประจำ และใช้ปลายร่มกดปุ่มเลข 13
ในวันที่เขาลืมพกร่ม เขากดได้เพียงชั้น 11 และต้องเดินขึ้นบันไดต่อ
อีกเรื่องหนึ่งใช้ฉากลิฟต์เหมือนกัน ชายคนหนึ่งอาศัยอยู่ที่ชั้น 13 ของอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่ง ทุกเช้าเขาใช้ลิฟต์ลงไปที่ชั้น 1 ซึ่งเป็นล็อบบี้ แล้วไปทำงาน ในตอนเย็นเมื่อกลับจากที่ทำงาน เขาเข้าไปในลิฟต์ กดปุ่มชั้น 14 แล้วค่อยไปที่ห้องพักของเขาที่ชั้น 13 โดยไม่ต้องพึ่งบันได เป็นไปได้อย่างไร?
คำตอบคือลิฟต์ในอาคารนั้นไม่มีเลขชั้น 13 เนื่องจากเจ้าของเชื่อเรื่องอาถรรพ์เลข 13 ชั้น 13 จึงปรากฏในลิฟต์เป็นชั้น 14
ข้อนี้นอกจากจะเป็นปัญหาเชาวน์แล้ว ยังทดสอบความรู้รอบตัวด้วย
เช่นเดียวกับคำถามต่อไปนี้
ชายคนหนึ่งตื่นขึ้นมาในบ้านหลังหนึ่ง เขามองออกนอกหน้าต่าง และพบว่ามันเป็นทิศใต้ เขามองจากหน้าต่างบานอื่นๆ ทั้งสี่ด้าน ทั้งหมดเป็นทิศใต้
เขาเปิดประตูออกไปนอกบ้าน และพบหมีตัวหนึ่ง หมีตัวนั้นสีอะไร?
คำตอบคือหมีสีขาว จุดที่มองออกไปทุกทิศเป็นทิศใต้ก็คือขั้วโลกเหนือ
ปริศนา ‘อะไรเอ่ย’ เป็นเกมที่มีประโยชน์ต่อการพัฒนาความคิดสร้างสรรค์ เพราะมันบังคับให้เราต้องคิด จินตนาการ เพื่อหาคำตอบ และมันอาจไม่มีคำตอบที่ถูกต้องที่สุด จึงเหมาะที่จะใช้เป็นการฝึกสมองเด็ก ช่วยเสริมสร้างความคิดสร้างสรรค์ได้มากกว่าเกมที่ถูกกำหนดมาตายตัว และไม่เปิดโอกาสให้สมองคิดต่าง
- 24
ดูเพิ่มเติมในซีรีส์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2024 Blockdit
