28 พ.ค. 2022 เวลา 00:00 • ปรัชญา
ฆรีเอติวิถี ตอน 10
เพิ่มรอยหยักให้สมองโดยกวนที่ตีน
4
Blockdit Originals ซีรีส์บทความพิเศษ
การฝึกสมองให้มีความคิดสร้างสรรค์อาจเริ่มที่ตีน
ก็คือการ ‘กวนตีน’!
กวนตีนในที่นี้ไม่ใช่หาเรื่องเจ็บตัว แต่เป็นกระบวนการคิดนอกกรอบแบบขำๆ
ว่าก็ว่าเถอะ ‘กวน teen’ เป็นเครื่องมือช่วยส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ ผลที่ได้สามารถนำไปใช้งานจริงได้อย่างไม่น่าเชื่อ
ยกตัวอย่างเช่น เพื่อนประสบอุบัติเหตุเท้าถูกรถทับ วันหนึ่งเมื่อเห็นเขาเดินมา ก็ถามเขาด้วยความหวังดีว่า “ขาหายแล้วยัง?”
ถ้าตอบแบบ ‘กวน teen’ คือ “ขาหายแล้วกูจะเดินได้เหรอ”
จะกวนตีนแบบนี้ได้ต้องคิดแบบ lateral thinking เท่านั้น
1
เด็กสองคนคุยทับกัน คนแรกว่า “พ่อกูปลูกต้นไม้ที่สูงที่สุดในโลก สูงแตะก้อนเมฆเลยนะโว้ย!”
คนที่สองว่า “พ่อกูสร้างบ้านไม้ที่ใหญ่ที่สุดในโลก สูงเป็นกิโลฯเลย”
“แล้วจะไปเอาไม้ที่ไหนมาสร้าง?”
“ก็ไม้จากป่าของพ่อมึงไง”
4
โชคดีที่บ้านเราอุดมด้วยบทสนทนา ‘กวน teen’ หากเด็กเล่นเกมแบบนี้ ก็อย่าไปห้าม เพราะมันช่วยทำให้เด็กกล้ามองต่างมุม แม้ดูเผินๆ จะเป็นเกมไร้สาระ (แต่ระวังอย่าให้กวนตีนบ่อยไป เดี๋ยวจะไม่ได้โตเป็นผู้ใหญ่!)
7
มาลองดูตัวอย่างวิธีคิดแบบกวนตีนดูบ้าง
- แม่ของใครคนหนึ่งมีลูกสามคน คนแรกชื่อมกราคม คนที่สองชื่อกุมภาพันธ์ คนที่สามชื่ออะไร
คนที่สามชื่อ ‘ใครคนหนึ่ง’
- ทำไมบางคนเจ็บหนังหัว
เพราะผมหยิก
- นักฟุตบอลโดนใบแดงแล้วไปไหน?
ไปเป็นทหาร
- เกาะอะไรมีเสาไฟฟ้าเยอะ?
เกาะกลางถนน
- อะไรเอ่ย นั่งก็ห้อย ยืนก็ห้อย ร้อยทั้งร้อยเป็นของผู้ชาย?
เนคไท
- ชมรมดนตรีไทยกลัวชมรมอะไร?
ชมรมจิ๊กซอ
3
- ทีมแมนยูฯแข่งกับทีมอิตาลี คุณจะเชียร์ข้างไหน?
ข้างสนาม
1
- มดอะไรเล็กที่สุด?
มดลูกของมด
- มดอะไรใหญ่กว่ามดเอ็กซ์?
มดเอ็กซ์แอล
1
- ปลาหมึกเป็นเพศอะไร?
เพศชาย เพราะมีหนวด
1
- นกอะไรปากอยู่ใต้เท้า ปีกก็อยู่ใต้เท้า?
นกถูกเหยียบ
- ทำไมซาลาเปาถึงอาย?
เพราะถูกขนมจีบ (ขนมจีบซาลาเปา)
- ถ้าช้างเดินลงทะเลแดง จะเกิดอะไรขึ้น?
ก็เปียกน่ะซี!
1
- ซุปอะไรมีสารอาหารมากที่สุด?
ซุปเปอร์มาร์เกต
3
- โคอะไรไม่มีเนื้อ มีแต่หนัง?
โคลัมเบีย พิกเจอร์ส
1
- ทุเรียนอะไรไม่มีหนาม?
ทุเรียนกวน
- พริกอะไรเอ่ยมีมือ?
พริกชี้ฟ้า
2
- คนที่มีแขนขวาเพียงข้างเดียวเรียกว่าอะไร
คนปกติ (นั่นน่ะซี ใครเล่ามีแขนขวาสองข้างกัน?)
1
- ผู้หญิงคนไหนใช้ปากกาด้ามเดียว?
ผู้หญิงที่ชื่อ วันเพ็ญ (one pen)
- ผู้หญิงชื่ออะไรถูกข่มขืนมากที่สุด?
ชื่อ นามสมมุติ
1
- มีคน 200 คน รอรถไฟอยู่ อยากทราบว่าคนไหนเป็นคนอีสาน?
คนที่ 101 (ร้อยเอ็ด)
- ด้านไหนของหมาหลังอานที่มีขนมากที่สุด?
ด้านนอก
1
- ร้านอะไรที่พระไม่กล้าเดินผ่าน?
ร้านรับอัดพระ
1
- ถ้านักมวยชกกับหมา ใครจะชนะ?
หมา เพราะมันมีหมัดเยอะกว่า
4
- ทำไมเวลาข้ามถนน ถึงต้องมองซ้ายทีขวาที?
เพราะไม่สามารถทำพร้อมกันได้
1
- โรงเรียนอะไรมีห้องเรียนอยู่กลางถนน
โรงเรียนสอนขับรถยนต์
- หมอนอะไรกอดแล้วเจ็บ?
(ทุเรียน) หมอนทอง
- จังหวัดอะไรช้างไม่ชอบ?
จังหวัดพังงา
- ห้องอะไรคนอินเดียชอบ?
ห้องรับแขก
- จิ๋นซีฮ่องเต้ทรงมีพี่น้องหลายคน ชื่ออะไรกันบ้าง?
จิ๋นเอ จิ๋นบี จิ๋นดี จิ๋นอี จิ๋นเอฟ...
- จังหวัดอะไรไม่มีกระเทียมกิน?
จังหวัดกระบี่ (กระบี่ไร้เทียมทาน)
1
- เด็กแบบไหนน่ากลัวที่สุด?
เด็กกำพร้า
- สมบัติกลัวอะไรมากที่สุด?
ลายแทงสมบัติ
- หมาพันธุ์ใดวิ่งจากยะลาไปเชียงใหม่ได้?
หมาอดทน
- หมาพันธุ์ใดวิ่งจากเชียงใหม่ไปประเทศจีน?
หมาตัวที่แล้ว
1
- สัตว์อะไรถูกห้ามอ่านหนังสือในร้าน?
แกะ (ห้ามแกะอ่าน)
3
- วัดอะไรไม่มีพระอยู่?
วัดสายตาประกอบแว่น
1
- อำเภอไหนในไทยมีประชากรน้อยที่สุด?
อำเภอสองพี่น้อง จังหวัดสุพรรณบุรี
- ชาติใดในเอเชียมีโอกาสเป็นมหาอำนาจของโลก?
ชาติหน้า
1
- รถโจรแล่นผ่านรถตำรวจคันหนึ่ง ทำไมตำรวจไม่จับเขา?
รถโจรแล่นเร็วกว่ารถตำรวจ
- เราเข้าโรงพยาบาล เราเป็นอะไร?
เราเป็นประธาน (ของประโยค)
1
- เขาหากินด้วยลำแข้งของเขาเอง เขาเป็นอะไร?
นักมวย, ประธานของประโยค
2
- สัตว์อะไรทำรังบนหัว?
คน, รังแค
- เป็ดอะไรปลูกต้นไม้ได้?
เป็ดปักกิ่ง
1
- อะไรอยู่ไกลกว่า ดวงจันทร์กับประเทศสหรัฐอเมริกา?
ประเทศอเมริกา เพราะเรามองเห็นดวงจันทร์ด้วยตาเปล่า แต่มองอเมริกาไม่เห็น
4
- กิ้งกือ 100 ขา เวลาเลี้ยวขวาจะเหลือกี่ขา?
99 ขา อีก 1 ขาต้องให้สัญญาน
- กิ้งกือ 100 ขา เวลาเลี้ยวซ้ายจะเหลือกี่ขา?
100 ขา เพราะเลี้ยวซ้ายผ่านตลอด
1
- ใครเป็นผู้ค้นพบไอโอดีน?
ทิง (ทิงเจอไอโอดีน)
1
- รถสองคันวิ่งด้วยความเร็ว 120 กิโลเมตรต่อชั่วโมงบนทางหลวง คันแรกเบรกกะทันหัน คันหลังจะทำอย่างไร?
คันหลังก็เกาซี (วะ)!
 
(โจทย์ข้อนี้ไม่เป็นสากล เพราะมีแต่คนไทยที่เข้าใจการเล่นคำแบบนี้ แต่ก็ถือว่าเป็นการคิดแบบนอกกรอบ)
คำถาม น้ำท่วมเรียกอุทกภัย ไฟไหม้เรียกอะไร?
คำตอบคือ รถดับเพลิง
นี่ก็เป็นคำตอบที่ ‘กวน teen’ แต่เป็นคำตอบที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์และมองนอกกรอบ
วิธีมองโลกแบบกวนตีนมีค่ามากกว่าแค่กวนใจคนเล่น มันฝึกสมองด้วย
แล้วเราจะใช้วิธีกวนตีนในการทำงานสร้างสรรค์ได้อย่างไร?
ลองดูตัวอย่างนี้
หลายปีก่อนครอบครัวฝรั่งครอบครัวหนึ่งฉลองเทศกาล Thanksgiving ลูกสาวชวนแฟนหนุ่มมากินอาหารเย็นด้วย เขาสะดุดตกบันได ทำให้ผนังนั้นเลอะ แทนที่จะเช็ดแล้วซ่อม เจ้าของบ้านกลับเอากรอบเปล่ามาติดล้อมจุดเลอะนั้น แล้วติดป้ายเล็กๆ “First Thankgiving 2015, วัสดุ : มือ, ผนังแห้ง”
1
เลียนแบบภาพจิตรกรรมในพิพิธภัณ์หรือแกลเลอรี
เป็นการบันทึกภาพเหตุการณ์ที่เกิดขึ้นแบบกวนตีนเล็กๆ มีความคิดสร้างสรรค์ มีอารมณ์ขัน และน่าจดจำ
สมองก็เหมือนกล้ามเนื้อ ยิ่งใช้ก็ยิ่งแข็งแรง ยิ่งฝึกคิดก็จะพบว่ามันมีความสามารถมากกว่าที่คิด
ผมทำงานสายสร้างสรรค์ตลอดชีวิต ทั้งงานโฆษณา งานเขียน สมองแล่นตลอดเวลา
คนที่ทำงานสายแต่งนิยายและงานที่ต้องใช้ความคิดสร้างสรรค์ จำเป็นต้องมีคุณสมบัติคิดเป็น รู้วิธีคิด กรองไอเดียออกมาจากความฟุ้งซ่าน
4
ต้องมองทุกมุมที่เป็นไปได้และเป็นไปไม่ได้ ต้องลืมกรอบทั้งหมดในโลก ไม่ว่าความคิดในหัวจะดูบ้าเพียงไร
1
จะทำอย่างนี้ได้ นอกจากจะต้องทิ้งกรอบแล้ว ยังต้องเติมข้อมูลใหม่เข้าไปในหัวเรื่อยๆ มันจะมีวัตถุดิบมากขึ้นในการฟุ้งซ่าน
ไอเดียที่แตกต่างสามารถหลอมเป็นไอเดียใหม่ได้เสมอ
นี่คือเหตุผลหนึ่งที่บอกว่า ทำไมคนที่ทำงานสายสร้างสรรค์จึงต้องอ่านและเสพงานหลากหลาย ก็เพื่อเป็นคลังข้อมูลหรือสารตั้งต้นในการสร้างงาน
2
การทำงานสร้างสรรค์ก็เหมือนการขับรถทางไกล ต้องมีเชื้อเพลิงเพียงพอ ต้องเติมน้ำมันเข้าไปเป็นช่วงๆ เติมลมยางเป็นช่วงๆ จูนเครื่องให้แรงขึ้นบ้าง ไม่เช่นนั้นก็ถูกแซงได้
1
การทำงานสร้างสรรค์แปลว่าสมองเราต้องพร้อมทำงานด้วย นั่นหมายถึงการฝึกฝน เหมือนนักกรีฑาจะวิ่งไกล ต้องฝึกร่างกายให้พร้อมก่อน การทำงานสร้างสรรค์ก็ต้องฝึกสมองตนเองให้พร้อมเช่นกัน มีหลายวิธีที่ช่วยได้ เช่น
1
- อ่านหนังสือเยอะ หลากหลาย ดูหนังเยอะ
 
- แตกหน่อจากงานที่เห็น เช่น คิดต่อว่าหากเราเป็นคนเขียนบท จะเขียนดีกว่านั้นได้อย่างไร
เราควรยึดเป้าหมายก่อนกระบวนท่า กระบวนท่าพิสดารแต่ถ้าฆ่าใครไม่ได้ก็ไม่ถือว่าสุดยอด
เมื่อใจผูกกับโจทย์และเป้าหมายทางการตลาดมากไป ศิลปะก็ออกมาแบบสุกๆ ดิบๆ เพราะคนทำมัวแต่เกร็ง ไม่กล้าปลดปล่อยความคิดสร้างสรรค์เต็มที่ เพราะกลัวคนอื่นไม่ชอบ
3
ขงจื๊อกล่าวว่า “เมื่อเห็นชัดว่าไม่สามารถบรรลุเป้าหมาย จงอย่าเปลี่ยนเป้าหมาย แต่ปรับวิธีการ”
4
เรื่องทั้งหมดที่ว่านี้คือการฝึกให้เรารู้ตัวว่าเราอยู่ในกล่องหรือไม่ และเมื่อรู้ เรามีวิธีออกจากกล่องนั้นได้อย่างไร ทลายกรอบการมองแบบด้านเดียว มุมเดียวอย่างไร
อย่างไรก็ตาม พึงระวังอย่ามัวแต่คิดนอกกรอบ จนมันกลายเป็นกรอบอันใหม่ ติดในกล่องของความพยายามออกจากกล่อง
หลายคนพยายามสร้างความต่างโดยการทำในสิ่งที่คนอื่นไม่ทำ
แต่เอกลักษณ์ของใครคนหนึ่งไม่จำเป็นต้องเกิดจากการสร้างความแตกต่างเพียงเพื่อให้แตกต่าง
ในการทำงานสร้างสรรค์ ผมเคยติดกับการพยายามเคลื่อนที่ไปข้างหน้า แล้วพบว่ามันเป็นทางเดิม นั่นคือ การพยายามใช้เกียร์เดินหน้า เกียร์ใหม่ จนลืมดูความเหมาะสมของสถานการณ์
1
จนเมื่อปลดแอกจากการพยายามนั้น จึงรู้สึกว่าเริ่มเคลื่อนที่ไปข้างหน้าจริงๆ
หลายคนพยายามสร้างความแตกต่างเพียงเพราะต้องการสร้างความแตกต่าง และได้งานที่ดูแตกต่าง แต่ไม่ตอบโจทย์ใหญ่ นี่คือกับดักทางความคิดอย่างหนึ่ง
ความจริงคือเราไม่จำเป็นต้องออกจากกล่องทุกใบในชีวิต แต่เราควรรู้ว่าทำไม และรู้ว่าเมื่อใดควรออกจากกล่อง เมื่อใดไม่จำเป็น เมื่อเราเลือกที่จะออกจากกล่องใดกล่องหนึ่ง เราทำเพราะเห็นว่ามันจะเปิดโลกทัศน์และความคิดสร้างสรรค์ของเรา
4
เมื่อไม่ผูกยึดตัวเองกับการเปิดกล่องและไม่เปิดกล่อง เราก็จะเป็นอิสระจริงๆ
โฆษณา