16 เม.ย. 2022 เวลา 10:15 • ประวัติศาสตร์
มุมมืด กรุงศรีอยุธยา ประวัติศาสตร์นอกตำรา ตอนที่ 7
ตำนานฝังศพใต้เสาประตูเมือง จริงหรือไม่จริง?
2
พิธีฝังเสามิ่งเมือง จิตรกรรมฝาผนังวัดมิ่งเมือง อ.เมืองน่าน จ.น่าน เครดิต: พราวสยาม http://proud-siam.blogspot.com
บทความนี้มีจุดประสงค์เล่าเรื่องราวที่เกิดขึ้นในอดีต ไม่ได้ยืนยัน 100% ว่ามีเกิดขึ้นจริง เป็นความเชื่อส่วนบุคคล โปรดใช้วิจารณญาณในการอ่าน
2
  • ตำนานที่เล่าต่อกันมาแต่โบราณ (ไม่ใช่ข้อเท็จจริง) ว่าการสร้างหลักเมือง ประตูเมือง เสาพระราชวัง จะต้องมีการฝังคนทั้งเป็น ตอกเสาลงไปให้ตายเป็นผีเฝ้าคอยปกปักษ์รักษา
2
  • ตำนานในสมัยอยุธยา (ไม่ใช่เท็จจริง) ที่ว่าพระเจ้าแผ่นดินเมื่อมีเหตุที่ต้องการสร้างเสาหลักเมืองขึ้นมา จะให้คนไปทำการตีฆ้องร้องป่าว แล้วขานเรียกว่า “อิน จัน มั่ง คง” ถ้าเกิดใครไปตอบรับขึ้นมาก็ดวงถึงฆาต ต้องถูกนำไปฝังทั้งเป็นในหลุมเพื่อสร้างเสาหลักเมือง
4
ภาพวาดของ เยเรเมียส ฟาน ฟลีต หรือ วันวลิต ที่มา: Wikipedia Commons
...
รัชสมัยสมเด็จพระเจ้าปราสาททอง นายเยเรเมียส ฟาน ฟลีต ที่คนไทยเรียกกันว่า “วันวลิต” นายห้างฮอลันดาซึ่งเข้ามาอยู่กรุงศรีอยุธยานานถึง 15 ปี ได้กล่าวถึงการสร้างประตูเมืองของกรุงศรีอยุธยาไว้ว่า
...
“...พระเจ้าแผ่นดินองค์ปัจจุบันทรงเปลี่ยนประตูทั้งหมด…(ประตูเหล่านี้) ถือเป็นที่ๆศักดิ์สิทธิ์ในประเทศสยาม พระเจ้าแผ่นดินทรงสั่งให้โยนหญิงมีครรภ์ 2 คน ลงใต้เสาแต่ละเสา จำเป็นต้องใช้หญิงมีครรภ์ถึง 68 คน สำหรับประตู 17 ประตูนี้...”
6
...
วันวลิตยังเล่าอีกว่า ไม่เพียงแต่ประตูวังเท่านั้น การสร้างที่ประทับในพระบรมมหาราชวังก็ได้ทำพิธีนี้เช่นเดียวกัน ดังบันทึกตอนหนึ่งว่า
“ถ้าสร้างพระราชวัง หอสูง หรือที่ประทับ...ใต้เสาแต่ละต้น...ต้องโยนหญิงมีครรภ์คนหนึ่งลงไป...หญิงผู้ตายในเวลาใกล้คลอดยิ่งดี...เชื่อว่าผู้หญิงเหล่านี้เมื่อตายแล้วจะกลับเป็นผีปีศาจที่ดุร้าย ไม่เพียงคอยปกป้องเสาซึ่งตนถูกโยนลงมาข้างใต้ แต่ยังช่วยให้ทั้งบ้านพ้นจากโรคร้าย...”
3
ตำราพระราชพิธีนครฐาน ที่มา: https://sites.google.com/site/salhlakmeuxngkrungtheph/tanan-keiyw-kab-salhlakmeuxng/tanan-phithi-fang-hlum-phrankhr
...
  • “ตำราพระราชพิธีนครฐาน” หรือ ตำราการสร้างเมืองฉบับโบราณ ได้พรรณนาพิธีการตั้งแต่ต้นจนสุดท้ายอย่างละเอียดพิสดาร ก็ไม่มีตอนใดกล่าวถึงคนชื่อ “อิน จัน มั่น คง” หรือคนมีท้อง มีแต่ให้เอาดินจากทิศทั้ง 4 มาปั้นเท่าผลมะตูม สมมุติว่าเป็นธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม มีคนถือก้อนดินคนละก้อน ยืนปากหลุมทั้ง 4 ทิศ เมื่อทำพิธีมีโหรผู้ใหญ่ถามถึงก้อนดินแต่ละก้อนนั้นมีคุณประการใด ผู้ที่ถือก้อนดินก็ตอบไปตามลำดับคือ
3
  • คนถือธาตุดินตอบว่า มีพระคุณจะทรงไว้ซึ่งอายุพระนครให้บริบูรณ์ ด้วยคามนิคมเป็นที่ประชุมประชาชนพลพาหนะ ตั้งแต่ประถมตราบเท่าอวสาน
  • คนถือธาตุน้ำตอบว่า มีพระคุณให้สมเด็จบรมกษัตริย์ แลเสนาอำมาตย์ราษฎรทั้งหลาย เจริญอายุวรรณะสุขะพละสิริสวัสดิ์มงคลทั้งปวง
  • คนถือธาตุไฟตอบว่า มีพระคุณให้โยธาทหารทั้งปวงแกล้วกล้า มีตบะเดชะแก่หมู่ข้าศึก
  • คนถือธาตุลมตอบว่า มีพระคุณจะให้เจริญสมบัติธนธัญญาหาร กสิกรรมวาณิชกรรมต่างๆ
เมื่อกล่าวตอบครบแล้วก็ทิ้งก้อนดินนั้นลงในหลุม แล้วเชิญแผ่นศิลายันต์ลงในหลุม และเชิญหลักตั้งบนแผ่นศิลานั้น อัญเชิญเทวดาเข้าประจำรักษาหลักพระนคร
1
  • นักโบราณคดีที่ได้ไปขุดแต่งซากโบราณสถานต่างๆ ก็ยืนยันว่าไม่เคยเจอ ไม่เคยมี ไม่มีหลักฐานทางโบราณคดีใดๆมายืนยันว่าพบศพที่ถูกฝังใต้เสาหลักเมืองต่างๆเลย
6
  • ความคิดเห็น:
2
  • ส่วนตัวผู้เขียนเชื่อว่าไม่น่าเกิดขึ้นจริง เพราะคนเราถ้ารู้ว่าจะถูกนำตัวไปฝังให้ตายคาหลุมแล้ว จะอยู่ทำไม หนีไปนานแล้วก่อนเจ้าหน้าที่มาจับตัวไป
3
...
  • ในความเป็นจริงการปลูกบ้านถ้าเรารู้ก่อนว่ามีศพคนตายอยู่ใต้บ้านเรา หรือเป็นที่มีประวัติ เราจะมาเข้าอยู่อาศัยหรือ มีแต่ว่าเราจะเชิญสิ่งที่มีมงคลหรือเทพเทวดามาคอยปักปักษ์รักษาบ้านมากกว่าที่จะเป็นวิญญาณผีร้ายอาฆาต
2
...
  • นักประวัติศาสตร์ก็ไม่เชื่อและไม่ค่อยให้น้ำหนักความสำคัญกับบันทึกของวันวลิตนี้เท่าไหร่ เพราะวันวลิตยังเคยเขียนเรื่องเล่าเกี่ยวกับการประหารจอมขมังเวทย์ ซึ่งเป็นเหตุกาณ์ก่อนที่พระเจ้าปราสาททองจะขึ้นครองราชย์เสียอีก ก่อนเค้าจะเข้ามาในอยุธยาเสียอีก จึงเชื่อได้ว่าวันวลิตรับเรื่องราวบอกต่อมาจากชาวบ้านที่เล่ามาอีกที ไม่ได้เจอด้วยตัวเอง เป็นการเขียนบันทึกแบบให้มีสีสันถูกใจฝรั่งด้วยกัน
5
จบแล้ว ตอนที่ 7
ติดตามได้ในตอนต่อไป…
...
สามารถอ่านย้อนหลังตอนที่ 6 ได้จากลิ้งค์ด้านล่างครับ
  • แหล่งข้อมูลอ้างอิง:
1
ประวัติศาสตร์เล่าสนุก กับ อ.ตุ๊กบางปะอิน Youtube Channel: ตำนาน..ศพ..ใต้เสา..ประตูเมือง EP:132 - https://www.youtube.com/watch?v=eOzWEKRZAjI
โฆษณา