"แกงกระด้าง (Jelly Pork Curry): แกงในฤดูกาลลมหนาวมาเยือนของเครือญาติชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง"
“แกงกระด้าง” (Jelly Pork Curry) เป็นอาหารว่างของชาวไทใหญ่ นิยมทำกันในฤดูหนาว สราวุธ คำฟูบุตร (2562) บันทึกไว้ว่า สมัยก่อนคนที่ทำอาหารชนิดนี้ก็มีแต่คนไทใหญ่ ทำเสร็จก็เร่ขายกันทั่วไปแถบล้านนา กระทั่งกลายเป็นอาหารพื้นเมืองของล้านนา หรือภาคเหนือตอนบน จนคนทั่วไปมีภาพจำว่า แกงกระด้าง เป็นวัฒนธรรมอาหารล้านนา
This was the first time I tasted Kaeng Kradang and it was delicious. In English it’s called jelly pork curry because gelatin is added to make it jelly-like. I was expecting a much different taste by the look of it but to my surprise, it tasted very similar to red curry. The only difference is that regular curry is stew like while Kaeng Kradang is jelly-like and cut into cubes.
Stewsak (2018)
แกงกระด้าง (Stewsak, www.peakd.com)
แกงนี้จับตัวเหมือนวุ้นหรือเจลลี นิยมทำจากขาหมูและตีนหมู เพราะเป็นส่วนที่มีไขมันและเจลาตินมาก ทำให้แกงข้นและจับตัวเป็นก้อน “แกงกระด้าง” สำเนียงคนไต หรือไทใหญ่ออกเสียงว่า “แก๋งกะด้าง” แปลว่า “แข็ง” (พฤกษ์ พุทธยศ, 2564)
แบบเดียวกับ “ตุงกระด้าง” ที่ใช้เรียกธงทำจากไม้แกะสลักที่ไม่ได้นุ่มเหมือนธงผ้า ที่จะเรียกว่า "ตุง" เฉย ๆ ปัจจุบันมีการเติมผงวุ้นลงไปในแกงกระด้างที่ว่านี้แทน เพื่อช่วยให้แกงแข็งได้ดีและเร็วขึ้น โดยเฉพาะเมื่อไม่ได้ทำแต่เพียงในฤดูหนาวเท่านั้น
นอกจากนี้ แถบเชียงใหม่นิยมทำแยกเป็นสองแบบ คือ แบบจืด และแบบเผ็ดโดยการเพิ่มเครื่องแกง
ชาวจีนมีอาหารคล้ายกันนี้ คือ “โรว พี โดง”’ (Roupi Dong) ทำจากหนังหมู ปรุงด้วยเต้าหู้หมัก โป้ยกั๊ก เหล้าจีน น้ำส้มสายชู ซอสถั่วเหลือง หมาล่า (Chinese Prickly Ash) น้ำมันงา พริกไทย และเกลือ (Learn Chinese Culture, 2016)
ชาวไทลื้อ (Tai Lue) ที่อยู่ทางตอนใต้ของจีนและทางเหนือของไทยก็มีแกงแบบนี้อยู่ในวัฒนธรรมของพวกเขาด้วยเช่นกัน เรียกว่า “แกงตุ่ง”
ส่วนคนไทยเชื้อสายจีนทางตอนเหนือของไทยในปัจจุบัน ผสมผสานเอาทั้งวัฒนธรรมจีน ไทใหญ่ ไทลื้อ และล้านนาเข้าไว้ด้วยกัน เรียกอาหารชนิดนี้ว่า “หมูตั้ง”
ในเวียดนามมี “ถิท ดอง” (Thit Dong) แปลว่า เนื้อแข็ง ทำจากเนื้อหมู หรือหมูยอ และหนังหมู ใส่ผัก เช่น เห็ดหอม แครอต ขิง ต้นหอม และผักชี กินแกล้มกับผักดอง แตงกวาสด (Trang, 2015)
ชาวเวียดนามเหนือนิยมทำกินในในเทศกาลเต๊ด (Tet) หรือเทศกาลปีใหม่ของเวียดนาม เพื่อเพิ่มความอบอุ่นให้แก่ร่างกายเนื่องจากเป็นช่วงฤดูหนาว รวมกับสภาพภูมิประเทศบนพื้นที่สูงซึ่งมีความหนาวเย็นเป็นพิเศษ
หลายปีก่อนผมก็รู้แต่ว่าทางเหนือบ้านเรามีอาหารแบบนี้ ก็นับว่าแปลกมากแล้วเมื่อเทียบกับสมุทรสาครบ้านผม พอได้ขึ้นเหนือบ่อยเข้า อ่านหนังสือมากขึ้น ดูทีวีบ่อยครั้งก็ชักจะรู้ว่า อาหารที่ว่านี้ไม่ใช่ของล้านนาแต่เป็นของไทใหญ่ ถามเพื่อนไทใหญ่ที่เคยไปพม่า ถามคนสิบสองปันนาก็บอกว่า มีที่จีน และมีที่พม่าด้วย มาถึงสภาวะปัจจุบันที่การเดินทางทำได้ง่าย อุษาคเนย์แค่ต่างจังหวัด และสื่อออนไลไลน์ในมืออย่าง ยูทูป และอินสตาแกรม ก็พบอีกว่า ในเวียดนาม เกาหลี และญี่ปุ่นก็มีวัฒนธรรมอาหารที่หน้าตาคล้าย ๆ กันแบบนี้...
รู้สึกว่าโชคดี ที่ในวัยเมื่อยังอ่อนต่อโลก ไม่ได้ตะโกนกู่ก้องร้องบอกโลกไปว่า ชอบกินแกงกระด้าง รักแกงกระด้าง อาหารไทยแท้ ๆ คนไทยไม่แพ้ใคร ไม่เหมือนชาติใดในโลก...ถึงวันนี้คงทำตัวไม่ถูกนะครับ
บรรณานุกรม
พฤกษ์ พุทธยศ. (2564). แกงกระด้าง. Facebook Messenger. สัมภาษณ์
เมื่อ 19 กุมภาพันธ์ 2564.
สราวุธ คำฟูบุตร. (2562). ยำหนังวัว-แกงกระด้าง อาหารของคนภาคเหนือ
ใครมาต้องมาลองชิม. สืบค้นเมื่อ 19 กุมภาพันธ์ 2564 จาก: https://
www.77kaoded.com/news/ big/777337/
Learn Chinese Culture. (2016). Homemade Roupi Dong. Retrived
February 16, 2021. From: https://learnchinesefood.com/detail%
3D12663/
Trang. (2015). Jellied Pork (Thit Dong). Retrieved February 16, 2021.
dong/
- 4
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
