21 ต.ค. 2022 เวลา 05:15 • ประวัติศาสตร์
#สบู่มีประวัติความเป็นมาอย่างไร? และการทำความสะอาดมาจากไหน?
สบู่ก้อนที่คุณถูมืออยู่ในมือเมื่อต้องทำความสะอาด หลาย ๆ ครั้งต่อวัน เป็นหนึ่งในผลิตภัณฑ์อุปโภคบริโภคที่เก่าแก่ที่สุดที่มนุษย์เราได้ใช้ โดยข้อแตกต่างเพียงอย่างเดียวคือ สบู่สมัยใหม่ไม่ใช่สบู่แบบเดียวกันกับที่คนในอดีตใช้เลย
สบู๋
สบู่ เกิดขึ้นเมื่อหลายพันปีก่อน ในเวลานั้นมนุษย์ได้พัฒนาความรู้ขึ้น จนสามารถสร้างสบู่และสารซักฟอกที่ใช้สำหรับล้างจาน และซักผ้าได้ ซึ่งตามคำบอกเล่าและหลักฐานพบว่า ชาวบาบิโลนโบราณเข้าใจเรื่องการทำสบู่ตั้งแต่ 2800 ปีก่อนคริสตกาล เนื่องจากวัสดุคล้ายสบู่ถูกพบในกระบอกดินเหนียว อีกทั้งกระบอกเหล่านี้ยังถูกจารึกด้วยสิ่งที่เราเรียกกันว่า "ไขมันต้มขี้เถ้า"
ตามเรื่องเล่าและประวัติศาสตร์แสดงให้เห็นว่าชาวอียิปต์โบราณในเวลานั้นชอบอาบน้ำเป็นประจำ การทำสบู่จึงถูกทำขึ้นจากการรวมน้ำมันของสัตว์และพืชเข้ากับเกลือที่เป็นด่างเพื่อสร้างวัสดุคล้ายสบู่ เพื่อใช้รักษาโรคผิวหนัง
นอกจากนี้ตามตำนานโรมันโบราณได้เล่าว่า เมื่อฝนเทลงมาชะล้างภูเขาซาโป น้ำที่ถูกผสมระหว่างไขมันสัตว์ ขี้เถ้า และดินเหนียว ช่วยให้ทำความสะอาดได้ง่ายขึ้น
จนถึงศตวรรษที่ 7 การทำสบู่ได้กลายเป็นงานศิลปะที่เป็นที่ยอมรับในอิตาลี สเปน และฝรั่งเศส ประเทศทั้ง 3 ถือเป็นศูนย์กลางในการผลิตสบู่ยุคแรก ๆ เนื่องจากมีแหล่งวัตถุดิบพร้อม เช่น น้ำมันจากต้นมะกอก
Workers tended to soap in large tanks in a French factory circa 1870. Universal History Archive/Universal Images Group via Getty Images
แต่หลังจากการล่มสลายของกรุงโรมในปี 467 นิสัยรักการอาบน้ำของชาวยุโรปก็ลดลง นำไปสู่ยุคแห่งการแต่งกายและสภาพภายนอกที่ไม่ค่อยสะอาดนัก (ยุคกลาง) ความ​ไม่​สะอาด​ใน​สมัย​นั้น​ก่อ​ให้​เกิด​ความ​เจ็บ​ป่วย รวม​ทั้ง​กาฬโรค​ ซึ่ง​เกิด​ขึ้น​ใน​ศตวรรษ​ที่ 14.
ด้วยเหตุนี้ความสะอาดส่วนบุคคลจึงเป็นเรื่องสำคัญมากขึ้น การอาบน้ำทุกวันจึงเป็นเรื่องปกติในญี่ปุ่น และน้ำจากบ่อน้ำพุร้อนก็กลายเป็นสถานที่พบปะสังสรรค์ยอดนิยมในเย็นวันเสาร์
ชาวอังกฤษเริ่มทำสบู่ในช่วงศตวรรษที่ 12 แต่สบู่ในเชิงพาณิชย์เริ่มขึ้นในอเมริกาปี 1600 แต่เวลานั้นสบู่ยังถูกทำเป็นงานบ้านมากกว่าเป็นอาชีพ
Advertising for Dobbins' medicated toilet soap
จนกระทั่งศตวรรษที่ 17 ความสะอาดและการอาบน้ำเริ่มกลับมาเป็นที่นิยมอีกครั้งในยุโรป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตพื้นที่ที่คนร่ำรวยอาศัยอยู่
ขั้นตอนสำคัญในการผลิตสบู่ขนาดใหญ่เกิดขึ้นในปี 1791 เมื่อนักเคมีชาวฝรั่งเศสชื่อ Nicholas Leblanc ซึ่งได้จดสิทธิบัตรกระบวนการผลิตโซดาแอชจากเกลือทั่วไป (โซดาแอชได้มาจากขี้เถ้าและสามารถรวมเข้ากับไขมันเพื่อสร้างสบู่) การค้นพบนี้ทำให้การทำสบู่เป็นหนึ่งในอุตสาหกรรมที่เติบโตเร็วที่สุดของอเมริกา
ภายในปี 1850 ความก้าวหน้าของสบู่และการพัฒนาพลังงานในการดำเนินงานโรงงานก็เพิ่มมากขึ้น
ในศตวรรษที่ 19 สบู่ถูกเก็บภาษีอย่างหนักในฐานะสินค้าฟุ่มเฟือย แต่ทันทีที่ภาษีส่วนนี้ถูกลบออก ผู้คนส่วนใหญ่จึงสามารถใช้สบู่ได้ และมาตรฐานด้านความสะอาดในสังคมก็เริ่มดีขึ้นอีกครั้ง
ความสะอาด
การผลิตสบู่หลังจากนั้นก็ยังคงคล้ายเดิมจนถึงปี 1916 ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 1 และการเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นอีกครั้งในสงครามโลกครั้งที่ 2 เนื่องจากช่วงนั้นเกิดเหตุทำให้ขาดแคลนไขมัน น้ำมันจากสัตว์และพืชที่ใช้ทำสบู่ จึงถูกแทนที่ด้วยวัตถุดิบอื่นแทน
ซึ่งเป็นส่วนผสมที่ถูก “สังเคราะห์” ขึ้นด้วยสารเคมี ที่มีคุณสมบัติใกล้เคียงกัน ด้วยเหตุนี้ "ผงซักฟอก" จึงเกิดขึ้นนับแต่นั้น
ทุกวันนี้ สิ่งที่เรียกว่า "สบู่" ส่วนใหญ่กลายเป็นผงซักฟอก จึงเป็นเรื่องปกติธรรมดาที่คุณปู่ คุณย่ามักเรียกผงซักฟอกว่า "สบู่"
“การเปลี่ยนแปลง คือส่วนหนึ่งของชีวิต ที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เช่นเดียวกับสบู่ที่ถูกเปลี่ยนให้เป็นผงซักฟอง”
Marseille soap in blocks of 600 g
ติดตามเรื่องเล่าจากดาวนี้เพิ่มเติมได้ที่
หากชื่นชอบก็อย่าลืมกด Like กด Share เพื่อเป็นกำลังใจให้กันด้วยนะคะ สามารถแชร์แนวคิด มุมมองดีๆได้ใน Comments นี้เลย
#เรื่องเล่าจากดาวนี้
โฆษณา