9 ม.ค. 2023 เวลา 04:06
ฎีกาที่ 8359/2561
จำเลยให้การและฟ้องแย้งว่านายบุญมีไม่เคยครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทและไม่มีสิทธิครอบครอง จำเลยได้ที่ดินพิพาทมาโดยนางดำยกให้ มิได้ให้การและฟ้องแย้งว่านายบุญมีมีสิทธิครอบครองที่ดินพิพาท แต่ได้สละเจตนาครอบครองหรือไม่ยึดถือที่ดินพิพาท คดีจึงไม่มีประเด็นว่านายบุญมีสละเจตนาครอบครองหรือไม่ยึดถือที่ดินพิพาทหรือไม่ เพราะการสละเจตนาครอบครอง ผู้ครอบครองจะต้องมีสิทธิครอบครองอยู่ก่อน ที่ศาลล่างทั้งสองวินิจฉัยว่านายบุญมีสละเจตนาครอบครองหรือไม่ยึดถือที่ดินพิพาท
การครอบครองของนายบุญมีย่อมสิ้นสุดลงตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1377 จึงเป็นการวินิจฉัยนอกประเด็น ไม่ชอบด้วยประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 142 วรรคหนึ่ง ปัญหานี้เป็นข้อกฎหมายอันเกี่ยวด้วยความสงบเรียบร้อยของประชาชน แม้ไม่มีคู่ความฝ่ายใดฎีกา ศาลฎีกามีอำนาจยกขึ้นวินิจฉัยได้ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 142 (5)
การที่นางดำและจำเลยอยู่อาศัยในที่ดินพิพาทโดยการทำนาจนกระทั่งนางดำถึงแก่ความตายในปี 2556 และจำเลยครอบครองทำประโยชน์ในที่ดินพิพาทต่อมา ต้องถือว่าจำเลยครอบครองโดยอาศัยสิทธิของนายบุญมี นอกจากนี้ในคดีที่จำเลยฟ้องนายบุญมีเป็นจำเลยขอให้เพิกถอนหนังสือรับรองการทำประโยชน์ (น.ส. 3 ก.) เลขที่ 1447 และพิพากษาว่าจำเลยได้กรรมสิทธิ์ที่ดินพิพาทโดยการครอบครองปรปักษ์นั้น ศาลฎีกาวินิจฉัยว่าการครอบครองที่ดินพิพาทของจำเลยเป็นการครอบครองแทนนายบุญมีตลอดมา
คำพิพากษาศาลฎีกาดังกล่าวย่อมผูกพันคู่ความคือจำเลยและนายบุญมีรวมทั้งโจทก์ซึ่งเป็นผู้สืบสิทธิของนายบุญมีในฐานะผู้รับโอนที่ดินพิพาทมิให้โต้เถียงเป็นอย่างอื่น ตามประมวลกฎหมายวิธีพิจารณาความแพ่ง มาตรา 145 วรรคหนึ่ง จึงต้องฟังว่าจำเลยครอบครองที่ดินพิพาทแทนนายบุญมี จำเลยจะได้สิทธิครอบครองที่ดินพิพาทก็ต่อเมื่อได้แย่งการครอบครองโดยบอกกล่าวเปลี่ยนลักษณะแห่งการยึดถือไปยังนายบุญมีว่าไม่มีเจตนาจะยึดถือที่ดินพิพาทแทนนายบุญมีต่อไปตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์มาตรา 1381
แต่ตามคำให้การและฟ้องแย้งของจำเลยอ้างว่า ที่ดินพิพาทเป็นของจำเลย จึงไม่มีประเด็นเรื่องแย่งการครอบรองเพราะการแย่งการครอบครองจะเกิดขึ้นได้ก็แต่เฉพาะที่ดินเป็นของผู้อื่นเท่านั้น เมื่อคดีไม่มีประเด็นข้อพิพาทเรื่องแย่งการครอบครองเสียแล้ว ไม่ว่าจำเลยจะครอบครองที่ดินพิพาทนานเพียงใด จำเลยย่อมไม่อาจได้สิทธิครอบครองในที่ดินพิพาท
สิทธิครอบครองที่ดินพิพาทยังเป็นของนายบุญมีซึ่งได้จดทะเบียนโอนขายที่ดินพิพาทและส่งมอบการครอบครองที่ดินให้โจทก์ และโจทก์นำที่ดินพิพาทให้นายพาดเช่าทำนา ถือได้ว่าโจทก์เข้าครอบครองที่ดินพิพาทแล้ว โจทก์จึงเป็นผู้มีสิทธิครอบครองที่ดินพิพาท

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา