27 ม.ค. 2023 เวลา 14:00 • ไลฟ์สไตล์

6 ความแตกต่างระหว่าง'สิ่งจำเป็น' กับ 'สิ่งต้องการ'

สิ่งจำเป็น กับ สิ่งต้องการ คำสองคำที่เรามักใช้แทนกัน เคยสงสัยหรือไม่ว่า อะไรคือความแตกต่างระหว่างสองคำนี้?
ถ้าคนสองคนต้องเลือกระหว่างสิ่งจำเป็นกับสิ่งต้องการ มีความเป็นไปได้สูง ที่สองคนจะเลือกต่างกัน เพราะต่างคนต่างมีอิสรภาพชีวิตที่ต่างกัน
มีค่าความสำคัญที่ให้ในชีวิตต่างกัน
รวมถึงสถานการณ์ที่เกิดขึ้นในชีวิตที่ต่างกันออกไป
ในสมัยโบราณ มนุษย์มีสิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานสามอย่างในการ'ดำรง'ชีวิต คือ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม และที่อยู่อาศัย และยังคงเป็นสิ่งจำเป็นที่ไม่เปลี่ยนแปลง จนกระทั่งปัจจุบัน
มนุษย์เราแตกต่างจากสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ตรงที่มีความสามารถในการคิดและวิเคราะห์ เมื่อเวลาผ่านไป จึงได้สร้างและประดิษฐ์สิ่งที่ช่วยให้'ดำเนิน'ชีวิตอย่างสะดวกสบายมากขึ้น รวมถึงยาและเทคโนโลยีในการวินิจฉัยและรักษาโรค
จนทำให้การดูแลสุขภาพและการศึกษา กลายเป็นองค์ประกอบที่มีบทบาทสำคัญในชีวิต เพราะสิ่งเหล่านี้ต่างช่วยพัฒนาคุณภาพชีวิตของเราให้ดีขึ้น
เรารับสิ่ง “จำเป็นหรือต้องการ” ต่างๆมากมายเข้ามาในชีวิตโดยไม่รู้ตัว ซึ่งอาจถูกปลูกฝังและเรียนรู้มาจากวัฒนธรรมครอบครัว หรืออาจรับมาจาก(ความกดดันของ)สังคมรอบตัวเรา
จนอาจทำให้เข้าใจผิดและเกิดความสับสนว่า อะไรคือสิ่งจำเป็นหรือสิ่งต้องการในชีวิตที่แท้จริง
1
6 ความแตกต่างระหว่างสิ่งจำเป็น กับ สิ่งต้องการ
1) ความสำคัญในชีวิต
'สิ่งจำเป็น' ทุกคนจำเป็นต้องมี เพราะมีความสำคัญในการ'ดำรง'ชีวิตขั้นพื้นฐาน
ได้แก่ อาหาร เครื่องนุ่งห่ม ที่อยู่อาศัย และ(ยารักษาโรค)
'สิ่งต้องการ' ส่วนบุคคลต้องการมี และให้ค่าความสำคัญต่อสิ่งนั้นๆในการ'ดำเนิน'ชีวิตสำหรับตัวเอง ได้แก่ สิ่งอื่นๆ ที่นอกเหนือจากสิ่งจำเป็นในการดำรงชีวิต
2) การเติมเต็มในชีวิต
'สิ่งจำเป็น' เป็นการตอบสนองเพื่อความปลอดภัยทางด้านร่างกาย จำเป็นต่อชีวิตที่ขาดไม่ได้ ถ้าไม่ได้รับการตอบสนองอาจนำไปสู่ผลลัพธ์ที่ไม่พึงประสงค์ เช่น ความเจ็บป่วยหรือความตาย จึงถือเป็นการ'เติมเต็มความต้องการทางกาย'
'สิ่งต้องการ' เป็นการตอบสนองเพื่อความพึงพอใจและปลอดภัยทางด้านจิตใจ ที่ไม่จำเป็นต่อชีวิต ถ้าไม่ได้รับการตอบสนองจะไม่มีผลกระทบต่อชีวิต ยังสามารถมีชีวิตอยู่ได้ แต่อาจทำให้เกิดความรู้สึกที่เป็นลบ เช่น ผิดหวัง จึงถือเป็นการ'เติมเต็มความต้องการทางอารมณ์และความรู้สึก'
3) จุดสิ้นสุด
'สิ่งจำเป็น' คือ สิ่งจำเป็นขั้นพื้นฐานที่ต้องมีต่อการดำรงชีวิต จึงมีจุดสิ้นสุด
'สิ่งต้องการ' คือ ความต้องมีในสิ่งที่ต้องการ จึงไม่มีจุดสิ้นสุด - เพราะความต้องการของมนุษย์ไม่มีที่สิ้นสุด นั่นเอง
4) การเปลี่ยนแปลง
'สิ่งจำเป็น' มีผลต่อความเป็นอยู่ของมนุษย์เราโดยตรง จะยังคงอยู่และไม่เปลี่ยนแปลง
'สิ่งต้องการ' มีผลต่อส่วนบุคคล ที่อาจเปลี่ยนแปลงไป'ตามสภาพแวดล้อมรอบตัว' ในขณะที่ชีวิตดำเนินอยู่
5) รูปธรรมและนามธรรม
'สิ่งจำเป็น' เป็นรูปธรรม - สิ่งที่จับต้องสัมผัสและวัดค่าได้ ที่ให้คุณค่าโดยตรงต่อร่างกาย และให้คุณค่าทางอ้อมต่อจิตใจ
เช่น ข้าวไข่เจียว(อาหาร) เสื้อกันหนาว(เครื่องนุ่งห่ม) เป็นต้น
'สิ่งต้องการ' เป็นทั้งรูปธรรมและนามธรรม - สิ่งที่จับต้องได้และไม่ได้ ทั้งที่วัดค่าได้และไม่ได้ แต่ต่างให้คุณค่าต่อร่างกายและจิตใจทั้งทางตรงและทางอ้อม
เช่น ความรัก(นามธรรม) ความเชื่อและศรัทธา (นามธรรม) ดัมเบลล์ออกกำลังกาย (รูปธรรม) คอลเลคชั่นสะสมนาฬิกายี่ห้อหรู (รูปธรรม) เป็นต้น
6) ความสุขและสงบในชีวิต
'สิ่งจำเป็น' เมื่อได้รับการเติมเต็มความต้องการขั้นพื้นฐานทางกาย จะส่งผลให้รู้สึกได้ถึงสภาวะที่มีความสุข (Happiness) เช่น ได้กินอิ่มสบายท้อง มีเสื้อผ้าอุ่นๆใส่กันหนาว เป็นต้น
'สิ่งต้องการ' เมื่อได้รับการเติมเต็มในสื่งที่ตัวเองต้องการในชีวิต'อย่างแท้จริง' จะส่งผลให้ได้รับความพึงพอใจและทำให้รู้สึกได้ถึงสภาวะที่มีความสุขสงบในชีวิต (Contentment) เช่น มีความรักและความสัมพันธ์ที่ดี ได้ทำงานที่ตัวเองรัก เป็นต้น
ถ้าเราต้องตัดสินใจเลือกระหว่างสิ่งจำเป็นกับสิ่งต้องการ เรามักตั้งการ'ตัดสินใจเลือก'ให้อยู่บนพื้นฐานของอารมณ์ - ในรูปแบบของความปรารถนาหรือความอยาก แทนการมองความเป็นจริงอย่างตรงไปตรงมา เพื่อให้เห็นอิสรภาพชีวิตที่ตัวเองมี ซึ่งเป็นเงื่อนไขที่ถูกจำกัด ที่เราต่างมีไม่เหมือนกัน
บางคนจึงใช้ชีวิตตามคนอื่นและเข้าใจผิดว่า นั่นคือสิ่งจำเป็นและสิ่งต้องการสำหรับตัวเอง
บางคนจึงใช้วิถีทางที่ผิดศีลธรรม เพื่อให้ได้มากับสิ่งที่จำเป็นหรือต้องการนั้นๆ เพื่อตอบสนองความอยากมี-อยากได้ของตัวเอง
จนทำให้ชีวิตสิงสถิตอยู่ใน'วงจรความทุกข์(ยาก)'อย่างไม่จบสิ้น
ถ้าฝึกมองการใช้ชีวิตให้เป็นไปตามธรรมชาติและปฏิบัติได้จริง และวางความรู้สึกไว้ในมุมที่เรามองไม่เห็นชั่วคราว
จะเห็นได้ว่า สิ่งต่างๆที่มีอยู่บนโลกมีเพียงแค่สองอย่าง คือ สิ่งที่จับต้องได้และจับต้องไม่ได้ ที่ต่างให้คุณค่าสำคัญต่อร่างกายและจิตใจ
ที่เราสามารถตัดสินใจ'ให้ค่าและเลือก'รับเข้ามาไว้ในชีวิตเอง
ถ้าฝึกมองแบบนี้ ก็อาจช่วยให้เข้าใจชัดเจนขึ้น ระหว่างสิ่งจำเป็นและสิ่งต้องการในชีวิต และอาจช่วยให้ตัดสินใจเลือกได้อย่างมีเหตุมีผล เพื่อให้สอดคล้องกับอิสรภาพชีวิต ณ ปัจจุบันอย่างเหมาะสมและดีที่สุดสำหรับตัวเอง

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา