24 มี.ค. 2023 เวลา 12:00 • บันเทิง

รู้จัก “เศรษฐกิจใต้ดิน”...ไขปริศนา เหรียญทองในหนัง John Wick มีมูลค่าเท่าไหร่

John Wick 4 หนังภาคต่อที่ได้รับการตอบรับอย่างดีเยี่ยมมาในทุกๆ ภาค โดยหนังจะค่อยๆ พาผู้ชมดำดิ่งสู่จักรวาลนักฆ่า เปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ของหนังแอคชั่นทริลเลอร์ที่ทำให้เราเห็นโลกใต้ดินสีเทาๆ Bnomics จึงนึกถึงเรื่องของเศรษฐกิจใต้ดิน หรือ Shadow Economy ขึ้นมา
1
📌 เศรษฐกิจใต้ดิน (Shadow Economy) คืออะไร?
อาจจะเรียกว่าเป็นเศรษฐกิจใต้ดิน เศรษฐกิจนอกระบบ หรือเศรษฐกิจคู่ขนานก็ได้ ปกติแล้วเศรษฐกิจใต้ดินไม่ได้หมายความถึงแค่กิจกรรมทางเศรษฐกิจที่ผิดกฎหมายเท่านั้น แต่ยังหมายถึงการขายสินค้าและบริการที่ถูกกฎหมาย แต่ไม่ได้ทำการรายงานอย่างถูกต้องอีกด้วย ดังนั้นถ้าจะพูดให้ครบ เศรษฐกิจใต้ดินจึงหมายรวมถึงกิจกรรมทางเศรษฐกิจที่โดยทั่วไปแล้วจะต้องเสียภาษี
2
ไม่ว่าจะเป็น พนักงานโรงงานที่มีแหล่งรายได้เสริมหลังเลิกงาน คือ การขับรถแท็กซี่ที่ไม่ได้จดทะเบียน, พนักงานซ่อมท่อประปาที่ได้รับเงินเป็นเงินสดแต่ไม่แจ้งรายได้ต่อสรรพากร หรือคนขายยาบ้า เหล่านี้ก็ถือว่าเป็นเศรษฐกิจใต้ดินทั้งสิ้น
เศรษฐกิจใต้ดินเหล่านี้ กำลังเติบโตขึ้นเรื่อยๆ ทั่วโลก แม้ในหลายๆ ประเทศจะพยายามจัดการ เพราะมันส่งผลให้เกิดผลกระทบร้ายแรงหลายอย่าง ไม่ว่าจะเป็น
1) ทำให้การประมาณการตัวเลขทางสถิติ เช่น การว่างงาน รายได้แรงงาน การบริโภค มีความคลาดเคลื่อนและไม่สามารถเชื่อถือได้ ดังนั้นการออกนโยบายภาครัฐต่างๆ โดยยึดจากข้อมูลทางสถิตินี้ก็จะไม่สามารถสะท้อนภาพตามความเป็นจริงได้ จึงอาจทำให้นโยบายไม่มีความเหมาะสมกับสภาพเศรษฐกิจจริงๆ
1
2) ทำให้เกิดวงจรทำลายเศรษฐกิจ เพราะธุรกรรมต่างๆ ที่เกิดขึ้นในระบบเศรษฐกิจใต้ดินมักจะกระทำโดยเลี่ยงภาษี ทำให้รายได้ภาษีของรัฐน้อยกว่าที่ควรจะเป็น และเมื่อฐานคนเสียภาษีน้อย รัฐบาลก็อาจจะต้องขึ้นอัตราภาษีแทน กลายเป็นว่ายิ่งทำให้คนพยายามเลี่ยงภาษีและหนีไปอยู่นอกระบบกันมากขึ้นไปอีก แล้วก็ยิ่งทำให้งบประมาณรัฐที่จะใช้พัฒนาโครงสร้างพื้นฐานต่างๆ แย่ลง
3) การขยายตัวของเศรษฐกิจใต้ดิน ทำให้เกิดแรงจูงในให้ทั้งคนในประเทศและต่างชาติ พยายามหลบหนีออกไปนอกระบบเศรษฐกิจที่ถูกต้องมากยิ่งขึ้น
📌 การทำธุรกรรมในเศรษฐกิจใต้ดิน ไขข้อข้องใจ “เหรียญทอง” ในหนัง John Wick
แน่นอนว่าพอเป็นเศรษฐกิจใต้ดิน การทำธุรกรรมต่างๆ ก็มักจะนิยมใช้เป็นเงินสด เพื่อให้ไม่สามารถติดตามเส้นทางการเงินได้ ในหนัง John Wick เราก็จะเห็นได้ว่าการทำธุรกรรมต่างๆ ในโลกนักฆ่า จะใช้เหรียญทอง (Gold coins) เป็นสื่อกลางในการแลกเปลี่ยน
แต่แฟนหนังหลายคนอาจจะสงสัยว่าเหรียญทอง 1 เหรียญในเรื่อง มันมีค่าเท่าไหร่กันแน่ เพราะเหมือนว่าราคาทุกอย่างในโรงแรม Continental (โรงแรมในเรื่อง ซึ่งเป็นเขตกลางที่มีกฎห้ามฆ่ากันในนี้) คือ 1 เหรียญทอง เท่ากันหมด ไม่ว่าจะเป็นเครื่องดื่มหนึ่งแก้ว ซื้อปืน จองห้องพักโรงแรม นัดพบหมอ นั่งแท็กซี่
ทีนี้ก็มีนักเศรษฐศาสตร์จาก Moody’s Analytics ก็ได้วิเคราะห์ประเด็นนี้ให้คนหายสงสัยกันว่า น่าจะเป็นเพราะสิ่งที่ซื้อในเรื่อง ไม่ใช่แค่การซื้อสินค้าและบริการทั่วๆ ไป แต่เป็นราคาของสินค้าและบริการที่รวมค่าความปลอดภัยและการเก็บรักษาความลับของข้อมูลในโลกนักฆ่าไปด้วย ดังนั้นราคาน้ำดื่มจริงๆ อาจจะเป็นสัดส่วนไม่เท่าไหร่ของราคาที่จ่ายไป
ส่วนคำถามว่าแล้วเหรียญทอง 1 เหรียญ คิดเป็นกี่ดอลลาร์ในโลกความเป็นจริง ตอนนี้อัตราแลกเปลี่ยนทองคำอยู่ที่ราวๆ 1,900 ดอลลาร์สหรัฐฯ ต่อออนซ์ ถ้าเราคิดง่ายๆ ว่าเหรียญทอง 1เหรียญ ทำมาจากทอง 1 ออนซ์ ดังนั้นเพื่อป้องกันไม่ให้คนเอาเหรียญทองนั้นไปหลอมละลายมาขาย แปลว่าเหรียญทองนั้นจะต้องมีมูลค่ามากกว่า 1,900 ดอลลาร์สหรัฐฯ อาจจะ 2,000 หรือ 3,000 ดอลลาร์สหรัฐฯ ก็ได้
ถ้าเป็นอย่างนั้น ราคาเครื่องดื่มในเรื่อง John Wick ก็แพงมากจริงๆ…
ผู้เขียน: ชนาภา มานะเพ็ญศิริ Economist, Bnomics
ภาพประกอบ : จินดาวรรณ อรรถมานะ Graphic Designer, Bnomics
Bnomics - Bangkok Bank Economics
'Be an Economist for Everyone'
วิเคราะห์ เจาะทุกประเด็นเศรษฐกิจ ให้เป็นเรื่องง่ายสำหรับคุณ
References :

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา