2 มิ.ย. 2023 เวลา 02:00 • สุขภาพ

เจ็บป่วยไม่สบายจากโควิด ทำให้เราแก่ลงหรือไม่

ความแก่หรือความชราภาพเป็นวิถีของชีวิตของมนุษย์ที่มี เกิด แก่ เจ็บ และตาย เป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ในปัจจุบัน และเป็นสิ่งใครหลาย ๆ คน ไม่อยากมีหรือไม่อยากเป็น
เคยสงสัยไหมว่า ทำไมเพื่อนเราที่อายุเท่า ๆ กัน ทำไมคนนี้ถึงดูเด็ก หรือดูแก่กว่าอายุ หรือบางคนเมื่อเจ็บป่วยเข้าโรงพยาบาลออกมาแล้วดูแก่กว่าปกติ สิ่งที่ทำให้เราดูแก่ ดูมีอายุแตกต่างกัน ทั้ง ๆ ที่เวลาเกิดตรงกันนี้ มีชื่อเรียกว่า อายุทางชีวภาพ (biological age) ซึ่งไม่ใช่อายุตามปฏิทิน (chronological age)
อายุทางชีวภาพ เป็นอายุจากการแก่ตัวของเซลล์ต่าง ๆ ในร่างกาย ปัจจัยที่มีผลต่ออายุทางชีวภาพได้แก่ ปัจจัยภายใน และ ปัจจัยภายนอก สำหรับปัจจัยภายใน คือ พันธุกรรมของเรา หรือ DNA เป็นสิ่งที่ส่งต่อกันมาจากบรรพบุรุษของเรา ถ้าบ้านไหนดูแก่เร็ว เราก็มีแนวโน้มที่จะดูแก่เร็วด้วย ซึ่งปัจจัยภายในนี้เป็นสิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ยาก แต่สิ่งที่เปลี่ยนแปลงได้ง่ายกว่า คือ ปัจจัยภายนอก
ปัจจัยภายนอก คือ สิ่งอื่นนอกเหนือไปจากปัจจัยภายในร่างกาย หรือสิ่งแวดล้อมภายนอก ได้แก่ อาหาร พฤติกรรมสุขภาพ ยา ความเจ็บป่วย อุบัติเหตุ การผ่าตัด การตั้งครรภ์ หรือแม้กระทั่งอากาศที่เราหายใจ
การติดเชื้อโควิด 19 ก็เป็นเหตุหนึ่งที่ทำให้อายุทางชีวภาพของเราหมุนไปเร็วขึ้นเช่นกัน จากรายงานการวิจัยตีพิมพ์ในวารสาร Cell Metabolism เมื่อต้นเดือนพฤษภาคม 2566 ที่ผ่านมา พบว่า การติดเชื้อโควิด 19 ทำให้อายุทางชีวภาพในมนุษย์เพิ่มมากขึ้น โดยการตรวจวัดสารที่เกี่ยวข้องกับปรากฏการณ์เหนือพันธุกรรม (epigenetic) ที่เกี่ยวข้องกับการแก่คฝตัวของเซลล์ในร่างกาย นอกจากนี้ ยังพบว่า การผ่าตัดใหญ่ การตั้งครรภ์ ทำให้อายุทางชีวภาพเพิ่มมากขึ้นเช่นกัน นอกจากผลในมนุษย์แล้ว ในหนูทดลองก็ผลดังกล่าวเช่นกัน
พอได้ฟังเช่นนี้แล้ว เราคงรู้สึก “ตระหนก” หรือ “อกสั่นขวัญแขวน” กันพอสมควรว่า เจ็บป่วยก็ทำให้เราดูแก่กันเลยหรือนี่
มีข่าวดีครับ จากงานวิจัยดังกล่าว พบข้อมูลที่สำคัญ และน่าจะทำให้เราหายตกใจกันได้ ข้อมูลดังกล่าวคือ ถ้าภายหลังเจ็บป่วยโควิด การผ่าตัด หรือการตั้งครรภ์ เราหายป่วยสนิท การตรวจวัดอายุทางชีวภาพพบว่า นาฬิกาสามารถถอยหลังกลับมาอยู่ในจุดที่ควรจะเป็นได้ กล่าวคือ อายุทางชีวภาพสามารถเปลี่ยนแปลงได้ ภายหลังหายเจ็บป่วย
อย่างไรก็ตามงานวิจัยข้างต้น ยังไม่มีการศึกษาติดตามระยะยาวว่า ผลในอนาคตจะเป็นเช่นไร แต่ในระยะสั้น ความเจ็บป่วยส่งผลต่ออายุทางชีวภาพ และสามารถเปลี่ยนแปลงได้
จากผลวิจัยดังกล่าว บ่งชี้ว่า การดูแลสุขภาพให้ดี อย่าเจ็บป่วยบ่อยหรือป่วยหนัก หันมาทานอาหารสุขภาพ ออกกำลังกาย นอนพักผ่อนให้เพียงพอ และฉีดวัคซีนป้องกันโรคต่าง ๆ ก็น่าจะทำให้เราไม่แก่เร็ว แถมอาจจะมีคนชมว่า ทำไมเราดูเด็กกว่าอายุก็เป็นได้ครับ
อ้างอิง
Poganik JR, Zhang B, Baht GS, Tyshkovskiy A, Deik A, Kerepesi C, Yim SH, Lu AT, Haghani A, Gong T, Hedman AM, Andolf E, Pershagen G, Almqvist C, Clish CB, Horvath S, White JP, Gladyshev VN. Biological age is increased by stress and restored upon recovery. Cell Metab. 2023 May 2;35(5):807-820.e5. doi: 10.1016/j.cmet.2023.03.015. Epub 2023 Apr 21. PMID: 37086720.

ดูเพิ่มเติมในซีรีส์

โฆษณา