2 มิ.ย. 2023 เวลา 11:51 • สุขภาพ

การเติมโพรไบโอติกส์ให้ร่างกาย บทความนี้จะช่วยให้คุณรู้ว่าจะต้องเลือกกินยังไง

เราควรมีเข้าใจก่อนว่า โพรไบโอติกส์กินไปเพื่ออะไร
ทำไมเราถึงต้องเติมโพรไบโอติกส์?
ร่างกายเรามีจุลินทรีย์ที่หลากหลายชนิด และมีจำนวนมากกว่าเซลส์ของเราเองด้วยซ้ำ จึงพูดได้ไม่เต็มปากว่าจริงๆแล้วร่างกายนี้เป็นของเรา หรือเป็นของจุลินทรีย์กันแน่
ความหลากหลายของจุลินทรีย์นี้เป็นเหมือนลายนิ้วมือที่มีความแตกต่างไม่ซ้ำกันในแต่ละบุคคล ซึ่งส่วนที่มีจุลินทรีย์มากที่สุดอยู่ในลำไส้ของเรา
จุลินทรีย์ในลำไส้มีหน้าที่ในการย่อยอาหาร สร้างระบบภูมิคุ้มกัน ดูแลลำไส้ สื่อสารกับสมองมีผลความคิดและอารมณ์ซึ่งมีความสำคัญต่อสุขภาพเรามากกว่าที่เราเคยเข้าใจกัน
จุลินทรีย์เหล่านี้อยู่กันเป็นระบบนิเวศน์ ซึ่งแต่ละสายพันธุ์ก็มีหน้าที่ช่วยเหลือกันและต้องพึ่งพาอาศัยกันและกัน ถ้าจะเปรียบเทียบให้เห็นภาพ ก็เป็นเหมือนป่าไม้ที่มีสัตว์ป่า พันธุ์พืชหลายชนิดอยู่ร่วมกัน
ป่าไม้ที่มีความอุดมสมบูรณ์ จะมีความหลากหลายของสายพันธุ์สัตว์ป่า แมลง พันธุ์ไม้ที่อาศัยอยู่ ป่านี้จะแข็งแรงและมีภูมิต้านทานในตัวมันเอง เมื่อโดนทำลายนิดหน่อยจะสามารถฟื้นฟูกลับมาได้ไม่ยาก
ส่วนป่าไม้ที่ไม่สมบูรณ์ คือ ไม่มีความหลากหลายของสายพันธุ์สัตว์ป่า มีพืชไม่กี่ชนิด ระบบนิเวศน์ไม่สามารถเกื้อกูลกันได้ เมื่อโดนอะไรกระทบนิดหน่อย ป่าไม่ก็ไม่สามารถฟื้นฟูได้
ลำไส้ก็เช่นเดียวกัน ที่ต้องมีความหลากหลาย (Diversity) และความสมดุลของจุลินทรีย์ (Balance)
Slide from Understanding The Microbiome, Erica Sonnenburg, PhD
ความหลากหลาย (Diversity)
ความหลากหลายของสายพันธุ์จุลินทรีย์ จะช่วยให้ลำไส้แข็งแรงมีความทนทานต่อสิ่งแปลกปลอมชนิดต่างๆที่เข้ามาได้ ภูมิคุ้มกันจะแข็งแรงขึ้น ความแพ้อาหารจะน้อยลง ป่วยน้อยลง
ความหลายหลายไม่ได้ขึ้นอยู่กับจำนวนสายพันธุ์โพรไบโอติกส์ที่เราทานเข้าไปเพียงอย่างเดียว แต่ขึ้นอยู่กับอาหารที่เราทานเป็นประจำด้วย เมื่อเราทานอาหารที่เป็นผักผลไม้ ที่มีไฟเบอร์ธรรมชาติเป็นประจำ จะเป็นการสร้างสภาพแวดล้อมที่สมบูรณ์สำหรับจุลินทรีย์ให้เติบโตและขยายพันธุ์ที่ได้ดี คล้ายกับการฟื้นฟูป่า เมื่อเราฟื้นฟูป่าได้ดีมีต้นไม้ มีอาหาร มีแหล่งน้ำ สัตว์ต่างๆจะโผล่มาขึ้นเองตามธรรมชาติ
ความสมดุลของจุลินทรีย์ (Balance)
จุลินทรีย์ในลำไส้นั้นอยู่กันเป็นระบบนิเวศน์ที่ต้องพึ่งพาอาศัยกัน ซึ่งความสมดุลนี้ใช้เวลาในการปรับจูน ทุกอย่างที่เราทานเข้าไปจะส่งผลต่อความสมดุลของระบบนิเวศน์ ลำไส้ที่แข็งแรงจะไม่ถูกกระทบมาก สามารถกับมาสู่สมดุลของตัวเองได้ง่าย ลำไส้ที่อ่อนแอจะถูกกระทบหนัก บางคนทานโพรไบโอติกส์แล้วอาการหนักกว่าเดิม เพราะปรับหาความสมดุลไม่ได้ การที่จะสร้างความสมดุลให้ลำไส้จำเป็นต้องใส่ใจไปถึงไลฟ์สไตล์ที่สมดุล
ในไลฟ์สไตล์ปัจจุบันที่ร่างกายต้องเจอกับมลพิษ ยาปฏิชีวนะ อาหารแปรรูป (processed food) ความเครียด ผักผ่อนน้อย ปัจจัยเหล่านี้ทำลายความสมุดลและความหลากหลายของจุลินทรีย์ในลำไส้ จุลินทรีย์บางชนิดที่โดนยาปฏิชีวนะเข้าไปก็ไม่สามารถฟื้นฟูกลับมาได้เหมือนเดิม เพียงแค่เติมโพรไบโอติกส์เข้าไปจึงไม่ใช่คำตอบของการสร้างความหลากหลายและสมดุลให้ลำไส้
เริ่มต้นดูแลลำไส้ง่ายๆ
เราสามารถสร้างความหลากหลายและความสมดุลของลำไส้ได้ โดยเริ่มจากการสังเกตุในแต่ละวัน ว่าร่างกายเราโดนสารพิษจากแหล่งไหนบ้าง และหลีกเลี่ยงการเอาพิษเข้าร่างกาย ซึ่งส่วนใหญ่นั้นจะมาจากอาหารการกิน
ลองถ่ายรูปอาหารที่เราทานทุกมื้อสักอาทิตย์นึงดู เมื่อดูรวมกันก็จะสามารถรู้ได้ว่าเรากำลังเลี้ยงจุลินทรีย์ที่ดีหรือไม่ดีอยู่ ทุกๆอย่างที่เราทานเข้าไป จะมีส่วนไปเลี้ยงจุลินทรีย์ในร่างกาย ยิ่งเราทานอาหารประเภทไหนมาก จุลินทรีย์ที่ชอบอาหารนั้นจะเติบโตได้ดีและยึดพื้นได้ในลำไส้ได้มาก มันจะส่งสัญญาณให้เราอยากอาหารประเภทนั้นอยู่เรื่อยๆ
อาหารที่เหมาะต่อจุลินทรีย์ที่ดีจะเป็นพวกที่มีไฟเบอร์ธรรมชาติสูง “whole food plant based” เช่น ผักผลไม้ ถ้าหาออแกนนิคก็ควรเลือกออแกนนิค และควรหลีกเลี่ยงอาหารแปรรูป อาหารสำเร็จรูป สารปรุงแต่งอาหารต่างๆ
นอกจากอาหารที่มีไฟเบอร์สูงแล้ว เราสามารถเติมโพรไบโอติกส์ที่มีความสมดุลในตัวคือ อาหารหมักดอง (fermented food) เช่น คีเฟอร์ นัตโตะ กิมจิ จุลินทรีย์ในอาหารนี้จะเป็นจุลินทรีย์ที่เติบโตตามธรรมชาติ จะมีความสมดุลในตัว มีความแข็งแรงและพร้อมที่จะเติบโตต่อในลำไส้ คล้ายกับเราเอากลุ่มสัตว์หลากหลายชนิดที่แข็งแรง สามารถอยู่ร่วมกันได้อยู่แล้ว มาใส่ไว้ในป่าก็จะมีโอกาสรอดและเจริญเติบโตได้สูง
ซึ่งการเพิ่มอาหารหมักดองเข้ามาในไดเอท จะใช้เวลาในการปรับสมดุล อาจใช้เวลาเป็นอาทิตยถึงเดือน แต่ละคนจะแตกต่างกัน หากทานแล้วเกิดลมเยอะก็ควรลดปริมาณต่อครั้ง และเนื่องจากอาหารหมักดองจะมี histamine สูง จึงเป็นข้อควรระวังสำหรับผู้ที่แพ้ histamine
หากเราแค่เติมโพรไบโอติกส์ แต่ไม่ได้สร้างสภาพแวดล้อมที่เหมาะสม มันก็เจริญเติบโตไม่ได้ การทานโพรไบโอติกส์จะไม่เกิดประโยชน์
อ้างอิง:
โฆษณา