22 มิ.ย. 2023 เวลา 16:13 • ครอบครัว & เด็ก

Shaken baby syndrome

Shaken baby syndrome เป็นรูปแบบหนึ่งของการบาดเจ็บทางสมอง ซึ่งเกิดจากการที่เด็กหรือทารกถูกเขย่าอย่างรุนแรง ซึ่งอาจก่อให้เกิดการบวม ช้ำ และมีเลือดออกรอบๆสมอง นอกจากนี้ยังอาจสามารถสร้างความเสียหายต่อ ตา คอ และ กระดูกสันหลังได้
ข้อมูลจาก National Center พบว่ามีรายงานการเกิด Shaken baby syndrome ในสหราชอาณาจักรอยู่ที่ 600 ถึง 1400 รายต่อปี ซึ่งนับว่าเป็นรูปแบบการทารุณเด็กที่ก่อให้เกิดการเสียชีวิตที่มากที่สุดในเด็กอายุน้อยกว่า 5 ปี
โดยการเกิด Shaken baby syndrome นั่นไม่เจาะจง โดยสามารถเกิดกับทุกครอบครัว มักเกิดกับเด็กที่มีอายุน้อยกว่า 1ปี โดยทารกที่มีอาบุระหว่าง 2 ถึง 8 เดือน จะมีความเสี่ยงสูงที่สุด
🟡 ทำไมถึงเกิดเหตุการณ์ Shaken baby syndrome
พ่อแม่ผู้ปกครอง หรือ ผู้ดูแล อาจเขย่าลูก จากสาเหตุไม่พอใจที่ลูกร้องเป็นระยะเวลาที่นานมาก ในบางคนอาจคิดว่าการเขย่าลูกอาจทำให้ลูกหยุดร้อง นอกจากนี้ในพ่อแม่หรือผู้ดูแลบางรายอาจมีความเครียดจากหลายสาเหตุ ทำให้เกิดความเก็บกดและไม่สามารถรับมือกับเด็กได้ และในบางรายอาจไม่ทราบว่าการเขย่าเด็กทารกนั้นเป็นอันตราย ซึ่งโดยปกติแล้วการร้องของเด็กเป็นเรื่องปกติ โดยทารกบางรายอาจร้องโดยที่การปลอบไม่สามารถช่วยได้เลย
ถึงแม้ว่า Shaken baby syndrome มีโอกาสเกิดได้กับทุกครอบครัว แต่ก็มีบางกรณีที่เป็นปัจจัยเสี่ยง เช่น พ่อแม่ที่อายุน้อย หรือเลี้ยงเดี่ยว ติดแอลกอฮอล์หรือสารเสพติด และมีภาวะครอบครัวที่ไม่มั่นคง
🟡 ผลกระทบจาก Shaken baby syndrome
เมื่อมีคนมาเขย่าเด็กน้อยสามารถก่อให้เกิดผลร้ายแรงได้ เนื่องมาจากสมองของเด็กนั้นนิ่ม และเส้นเอ็นยังไม่แข็งแรง คอของเด็กยังไม่พัฒนาเต็มที่ นอกจากนี้จากสัดส่วนของเด็ก ศีรษะจะค่อนข้างโตเมื่อเทียบกับลำตัว นอกจากนี้การตีที่ศีรษะ การโยน และการตั้งใจทำให้ตก ก็สามารถทำให้เกิดอาการดังกล่าวได้เช่นกัน
โดยการเขย่าเด็กมักส่งผลให้เกิดความเสียหายต่อสมอง ดวงตา และกระดูก เช่น ภาวะเลือดออกใต้เยื่อหุ้มสมอง (Subdural hematoma) การบาดเจ็บที่สมองโดยตรง สมองเสียหายและเซลล์สมองเสียหาย เลือดออกในจอประสาทตา (Retinal hemorrhages) กระดูกคอและกระดูกสันหลังเสียหาย รวมถึง กะโหลกศีรษะและ ส่วนอื่นของร่างกาย เช่น ซี่โครง กระดูกไหปลาร้า แขน และ ขาหัก
โดยอาการมักแสดงทันทีหลังจากที่เด็กถูกเขย่า โดยอาการ จะแสดงมากที่สุดภายใน 4 – 6 ชั่วโมง แต่ในบางอาการอาจแสดงภายหลัง โดยในเด็กบางคนอาจมี ปัญหาพฤติกรรม (Behavior problems) ภายหลังจากการที่ถูกเขย่าขณะเป็นทารก
🟡 อาการของ Shaken baby syndrome
ทารกที่ถูกเขย่าอาจได้รับบาดเจ็บที่สมอง ผลของอาการที่รุนแรงอาจแสดงทันที เช่น อาการชัก อาการช็อค นอกจากนี้ยังมีอาการอื่นๆ เช่น
  • ไม่ยิ้มและไม่พูด
  • ความฉุนเฉียวอย่างมาก
  • อาเจียน
  • ไม่ความอยากอาหาร มีปัญหาการกิน
  • หายใจลำบาก
  • ความเซื่องซึม (มีอาการอ่อนเพลียอย่างมาก, ไม่ค่อยเคลื่อนไหว, ไม่สามารถทำให้ตัวเองตื่นตัวได้)
  • ผิวซีดหรือมีสีน้ำเงิน
  • มีรอยฟกซ้ำตามแขนหรือหน้าอก
  • มีจุดปูดที่หัว
  • ไม่สามารถยกหัวขึ้นได้
  • รูม่านตาขยาย
  • ไม่สามารถจดจ่อหรือจ้องตามการเคลื่อนไหวได้
  • ร่างกายสั่นเทา
  • โคม่า
บางครั้งอาจไม่มีอาการภายนอกที่ชัดเจนของอาการบาดเจ็บทำให้แพทย์หรือผู้ที่ให้บริการดูแลด้านสุขภาพ ไม่ได้ตระหนักว่าเป็นผลจากการที่เด็กได้ถูกเขย่า ทำให้ระบุสาเหตุไม่ถูกต้อง
🟡 เหตุการณ์อื่นๆ ที่ไม่ก่อให้เกิด Shaken baby syndrome
เพื่อป้องการการเข้าใจผิด จะขอยกตัวอย่างกิจกรรมที่ไม่ก่อให้เกิด Shaken baby syndrome
  • เล่นกับลูกโดยการเด้งลูกโดยใช้เข่าของตัวเอง
  • โยนเด็กในอากาศ
  • ปั่นจักรยานกับลูก
  • ตกจากเฟอร์นิเจอร์โดยไม่ได้ตั้งใจ
  • หยุดรถหรือโดนลูกระนาดกะทันหัน
เหตุการณ์ที่กล่าวมาข้างต้นไม่ได้ก่อให้เกิดการบาดเจ็บที่พบได้ใน shaken baby syndrome แต่เหตุการณ์ดังกล่าวก็อาจเป็นอันตรายได้ ดังนั้นจังไม่แนะนำให้ทำ
🟡 การักษา Shaken baby syndrome
หากทารกแสดงอาการของ Shaken baby syndrome ควรเข้ารับการรักษาโดยเร็วที่สุด หากในรายที่ไม่รุนแรงอาจใช้ยาและเฝ้าดูอาการที่โรงพยาบาล หากเป็นรายที่รุนแรงการรักษาอาจต้องใส่ท่อช่วยหายใจ และอาจมีการผ่าตัดเพื่อหยุดเลือดหรือลดการบวมของสมอง
โดยผลกระทบก็แตกต่างกับไปตามความรุนแรงของการบาดเจ็บ แต่ปกติแล้วจะมีอาการที่ค่อนข้างหนัก ซึ่งร้อยละ 25 โดยประมาณมักเสียชีวิตจากการบาดเจ็บ
จากเด็กที่รอดชีวิตจาก Shaken baby syndrome กว่าร้อยละ 80 มักพบกับภาวะผิดปกติต่างๆ และมักเป็นตลอดชีวิต ถึงแม้ในรายที่ไม่รุนแรงก็อาจแสดงถึงการมีพัฒนาการล่าช้า
นอกจากนี้ยังมีภาวะผิดปกติอื่นๆ ที่เป็นผลมาจาก Shaken baby syndrome เช่น การพูดและพัฒนาการช้า ภาวการณ์เรียนรู้บกพร่อง สูญเสียการมองเห็นหรือการได้ยิน สมองพิการ (cerebral palsy) โรคลมชัก และ อัมพาต
🟡 การป้องกันการเกิด Shaken baby syndrome
Shaken baby syndrome มักเกิดกับพ่อแม่หรือผู้ดูแลที่รู้สึกโกรธหรือไม่ได้ดั่งใจกับเด็ก เนื่องมาจากการที่เด็กร้องไห้ ซึ่งจากที่กล่าวมาข้างต้นจะเห็นว่าการที่เขย่าเด็กเพียงไม่กี่วินาที ก็ส่งผลที่รุนแรงกับเด็กได้ โดยการป้องกันการเกิด Shaken baby syndrome จึงเป็นการป้องกันที่พ่อแม่หรือผู้ดูแล เช่น ลองขอให้คนที่ไว้ใจได้ดูลูกให้สักครู่ เพื่อให้คุณได้พักบ้าง หรือถ้าหากไม่มีคนที่จะฝากได้จริงๆ ขณะที่คุณออกไปพักเพื่อให้ใจเย็นลง ก็ควรมั่นใจว่าทารกอยู่ในเปลอย่างปลอดภัย
สุดท้ายนี้ขอขอบคุณผู้อ่านที่ติดตามจนจบ หากมีข้อผิดพลาดประการใด ขออภัยไว้ ณ ที่นี้ด้วย โดยบทความต้นฉบับได้ถูกแนบไว้ด้านล่าง หากมีข้อติชมสามารถคอมเมนต์กันได้ด้านล่าง พบกันใหม่โอกาสหน้า สวัสดีครับ...
เอกสารอ้างอิง
โฆษณา