กระแสธรรมต่อไปจะไปรู้จักกับ สฬายตนะ
“เพราะมีนามรูป เป็นปัจจัยจึงมี สฬายตนะ”
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย ก็สฬายตนะ เป็นอย่างไรเล่า จักขะวายตนะ, โสตายตนะ, ฆานายตนะ, ชิวหายตนะ, กายายตนะ, มนายตนะ ภิกษุทั้งหลาย นี้เรียก สฬายตนะ”
ซึ่งก็คือ อายตนะ ภายในที่เรียกว่า ตา,หู,จมูก,ลิ้น,กาย,ใจ
อายตนะ คือจุดตั้งต้นของปฏิจจสมุปบาท
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อมือทั้งหลาย มีอยู่ การจับและวาง ก็ปรากฏ, เมื่อเท้าทั้งหลาย มีอยู่ การก้าวไปและการถอยกลับ ก็ปรากฏ,เมื่อข้อแขนขาทั้งหลาย มีอยู่ การคู้เข้าและการเหยียดออก ก็ปรากฏ, เมื่อท้องไส้ มีอยู่ ความหิวและความกระหาย ก็ปรากฏ,นี้ฉันใด”
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อจักษุ มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะจักขุสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อโสตะ มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะโสตสัมผัสสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อฆานะ มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะฆานสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อชิวหา มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะชิวหาสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อกายะ มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะกายสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อมโน มีอยู่ สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมเกิดขึ้น เพราะมโนสัมผัสเป็นปัจจัย ฉันนั้นเหมือนกัน”
และปฏิปักขนัย ดังนี้...
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อมือทั้งหลาย ไม่มี การจับและวาง ก็ไม่ปรากฏ, เมื่อเท้าทั้งหลาย ไม่มี การก้าวไปและการถอยกลับ ก็ไม่ปรากฏ,เมื่อข้อแขนขาทั้งหลาย ไม่มี การคู้เข้าและการเหยียดออก ก็ไม่ปรากฏ, เมื่อท้องไส้ ไม่มี ความหิวและความกระหาย ก็ไม่ปรากฏ,นี้ฉันใด”
“ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย เมื่อจักษุ ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะจักขุสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อโสตะ ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะโสตสัมผัสสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อฆานะ ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะฆานสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อชิวหา ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะชิวหาสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อกายะ ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะกายสัมผัสเป็นปัจจัย,
เมื่อมโน ไม่มี สุขและทุกข์ อันเป็นภายใน ย่อมไม่เกิดขึ้น เพราะมโนสัมผัสเป็นปัจจัย ฉันนั้นเหมือนกัน”
“เมื่อสิ่งนี้ มี สิ่งนี้ ย่อมมี เพราะความเกิดขึ้นแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงเกิดขึ้น เมื่อสิ่งนี้ ไม่มี สิ่งนี้ย่อมไม่มี เพราะความดับไปแห่งสิ่งนี้ สิ่งนี้จึงดับไป”
ขอให้ท่านผู้สนใจพึงสังเกตให้เห็นว่า อายตนะมีจักษุเป็นต้นเป็นจุดตั้งต้นของการปรุงแต่งทุกชนิด เป็นปัจจัยให้เกิดซึ่งเวทนา ทั้งที่เป็นสุข และเป็นทุกข์ ถ้าไม่มีสติสัมปชัญญะในตอนนี้ ก็เป็นที่แน่นอนว่า จะเกิดซึ่งตัณหา เกิดอุปาทาน เป็นลำดับไปจนเกิดกองทุกข์ในที่สุด
#ปฏิจจสมุปบาทจากพระโอษฐ์
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
