12 ก.ย. 2023 เวลา 12:24 • ประวัติศาสตร์

• รู้ไหมกว่าที่ฝรั่งเศสจะเป็นสาธารณรัฐจริง ๆ ก็คืออีก 81 ปีหลังการปฏิวัติ

นึกถึงการปฏิวัติฝรั่งเศส คุณจะนึกถึงอะไร?
2
... การทลายคุกบาสตีย์ การล้มล้างระบอบกษัตริย์ที่นำไปสู่ระบอบสาธารณรัฐ การตัดหัวพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 และพระนางมารี อังตัวเน็ตต์ ด้วยกิโยติน ...
ใช่ครับ ที่กล่าวมาทั้งหมดนี้ ต่างก็มีความเกี่ยวข้องกับการปฏิวัติฝรั่งเศส เพียงแต่มีบางประเด็นที่อาจจะไม่ถูกซะทีเดียว นั่นก็คือ ‘ล้มกษัตริย์ได้สาธารณรัฐ’
เพราะว่าหลังปฏิวัติฝรั่งเศส ฝรั่งเศสยังมีกษัตริย์ขึ้นมาปกครองอีก 3 คน เท่านั้นยังไม่พอ เพราะยังมี จักรพรรดิอีก 2 คนด้วยกัน
หลังการปฏิวัติฝรั่งเศสในปี 1789 รัฐบาลคณะปฏิวัติยังคงให้กษัตริย์อย่างพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 (Louis XVI) แห่งราชวงศ์บูร์บง ครองบัลลังก์ต่อไปในฐานะกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ
อย่างไรก็ตาม พระเจ้าหลุยส์ก็เกิดขัดแย้งกับรัฐบาลคณะปฏิวัติหลายเรื่อง โดยเฉพาะเรื่องที่ว่า พระเจ้าหลุยส์จะนำต่างชาติแทรกแซงฝรั่งเศสเพื่อยุติการปฏิวัติ และทำให้พระองค์กลับมามีอำนาจเด็ดขาดอีกครั้ง
ผลสุดท้ายพระเจ้าหลุยส์ก็ถูกจับกุมตัว และถูกพิพากษาให้ประหารชีวิตด้วยกิโยติน ในข้อหา ‘ทรยศต่อประเทศชาติ’ ในปี 1792 ส่วนพระมเหสีอย่างพระนางมารี อังตัวเน็ตต์ก็ถูกประหารในปีถัดมา
การล้มล้างพระเจ้าหลุยส์ที่ 16 นำไปสู่การสถาปนาสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 แต่ความวุ่นวายก็ยังไม่จบ เพราะนักปฏิวัติหัวรุนแรงครองอำนาจและไล่ตัดหัวนักปฏิวัติด้วยกันรวมถึงประชาชนที่ต่อต้าน ช่วงเวลาดังกล่าวถูกเรียกว่า ยุคสมัยน่าสะพรึงกลัวหรือ ‘Reign of Terror’
ความวุ่นวายดำเนินมาจนถึงปี 1799 ก็มีนายพลนามว่า นโปเลียน โบนาปาร์ต (Napoleon Bonaparte) ได้ก่อการรัฐประหารยึดอำนาจรัฐบาล นโปเลียนปกครองฝรั่งเศสในฐานะกงสุล ก่อนที่ในปี 1804 เขาจะสถาปนาตัวเองเป็นจักรพรรดินโปเลียนที่ 1 (Napoleon I) สาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 1 จึงจบลงและแทนที่ด้วยจักรวรรดิฝรั่งเศส ซึ่งถือเป็นยุคที่ยิ่งใหญ่เกรียงไกรของฝรั่งเศส
แต่ความยิ่งใหญ่นี้ ก็ทำให้ฝรั่งเศสทำสงครามกับพันธมิตรชาติต่าง ๆ ในยุโรปที่นำโดยอังกฤษ ในปี 1814 นโปเลียนพ่ายแพ้ เขาถูกเนรเทศให้ไปอยู่ที่เกาะเอลบาในอิตาลี
เมื่อนโปเลียนถูกโค่นล้ม ราชวงศ์บูร์บงก็กลับมาครองอำนาจในฝรั่งเศสอีกครั้ง ภายใต้การนำของพระเจ้าหลุยส์ที่ 18 (Louis XVIII) อนุชาของพระเจ้าหลุยส์ที่ 16
ปรากฏว่าพระเจ้าหลุยส์ที่ 18 ครองบัลลังก์ได้ไม่นาน นโปเลียนก็กลับมามีอำนาจอีกครั้ง ช่วงเวลาที่นโปเลียนกลับมามีอำนาจนี้ เรียกว่า ‘สมัยร้อยวัน’ แต่สุดท้ายนโปเลียนก็แพ้อีกครั้งในการรบที่วอเตอร์ลู (Waterloo) เขาถูกเนรเทศไปที่เกาะเซนต์เฮเลน่าอันห่างไกล ส่วนฝรั่งเศส พระเจ้าหลุยส์ที่ 18 ก็กลับมาครองบัลลังก์อีกครั้ง
1
พระเจ้าหลุยส์ที่ 18 ครองราชย์จนสวรรคตในปี 1824 พระเจ้าชาร์ลส์ที่ 10 (Charles X) พระอนุชาจึงครองราชย์ต่อ แต่พระเจ้าชาร์ลส์ก็ถูกประชาชนฝรั่งเศสปฏิวัติในปี 1830 จากการที่พระเจ้าชาร์ลส์ต้องการให้ฝรั่งเศสเป็นรัฐสมบูรณาญาสิทธิราชย์อีกครั้ง การปฏิวัติครั้งนี้ถูกเรียกว่า ‘July Revolution‘
หลังปฏิวัติ เจ้าชายหลุยส์ ฟิลิปป์ แห่งออร์เลอ็อง (Louis Philippe of Orléans) เชื้อสายราชวงศ์ฝรั่งเศสที่ประชาชนสนับสนุน ก็ได้ถูกอัญเชิญให้เป็นกษัตริย์องค์ใหม่ แต่ดูเหมือนจะซ้ำรอย เพราะในปี 1848 พระองค์ก็ถูกประชาชนปฏิวัติเช่นกัน เรียกว่า ‘February Revolution’ ทำให้เกิดการสถาปนาสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 2
1
แต่พอถึงปี 1852 หลุยส์ นโปเลียน (Louis Napoleon) ประธานาธิบดีของฝรั่งเศสตอนนั้น แถมยังเป็นหลาของนโปเลียน โบนาปาร์ต ก็ได้สถาปนาตัวเองเป็นจักรพรรดินโปเลียนที่ 3 (Napoleon III) นำไปสู่จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2
แต่จักรวรรดิฝรั่งเศสที่เกิดขึ้นใหม่นี้ ก็ไม่ได้แข็งแกร่งเหมือนกับยุคจักรวรรดิแรก ในปี 1871 การพ่ายแพ้สงครามต่อปรัสเซีย ทำให้จักรวรรดิฝรั่งเศสที่ 2 ต้องจบลง เกิดการสถาปนาสาธารณรัฐฝรั่งเศสที่ 3 และนับแต่นั้นมา ฝรั่งเศสจะถูกปกครองโดยระบอบสาธารณรัฐมาจนถึงตอนนี้ ซึ่งปัจจุบันฝรั่งเศสก็อยู่ในยุคสาธารณรัฐที่ 5 ที่เริ่มต้นตั้งแต่ปี 1958
เท่ากับว่านับตั้งแต่เกิดการปฏิวัติในปี 1789 ฝรั่งเศสพึ่งจะเป็นสาธารณรัฐจริง ๆ ก็คืออีกราว 81 ปีต่อมา
ส่วนที่หลายคนอาจสงสัยว่า แล้วทำไมถึงไม่มีพระเจ้าหลุยส์ที่ 17 (Louis XVII) และจักรพรรดินโปเลียนที่ 2 (Napoleon II) ก็เพราะหลุยส์ที่ 17 โอรสของหลุยส์ที่ 16 สิ้นพระชนม์ในที่จองจำระหว่างช่วงปฏิวัติ ส่วนนโปเลียนที่ 2 โอรสของนโปเลียนที่ 1 ก็สิ้นพระชนม์โดยที่ไม่ได้ครองราชย์เช่นกัน
*** References
Study.com. Brief History of France. https://bit.ly/3anuDxr
• ThoughtCo. Historical Profile of France. https://bit.ly/3LIwZDI
• Ducksters. France
Timeline and History Overview. https://bit.ly/38G9bmP
• Insightguides. France history and timeline. https://bit.ly/3MGsdbl
#HistofunDeluxe
โฆษณา