8 ต.ค. 2023 เวลา 12:03 • ประวัติศาสตร์

ปราสาทธม พีระมิดขั้นบันไดปริศนาแห่งเกาะแกร์

.
จากการประกาศผลมรดกโลกในช่วงกลางเดือนกันยายนที่ผ่านมา นอกจากชาวไทยจะได้เฮกับเมืองโบราณศรีเทพ ซึ่งเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมแห่งที่ 4 แล้ว ทางเพื่อนบ้านกัมพูชาเองก็ได้เฮกับ พีระมิดเกาะแกร์
1
ซึ่งเป็นแหล่งมรดกโลกทางวัฒนธรรมแห่งที่ 4 ของกัมพูชาไม่ต่างกัน โดยพีระมิดขั้นบันไดในเกาะแกร์นับว่าเป็นโบราณสถานปริศนาที่มีหน้าตาคล้ายกับโบราณสถานอีกซีกโลกหนึ่งอย่างในเม็กซิโก
พีระมิดขั้นบันไดในตระกูลศิลปะเกาะแกร์ไม่ได้มีแค่ที่ “ปราสาทธม” หรือพีระมิดเกาะแกร์เพียงอย่างเดียว หากแต่มี “ปราสาทปักษีจำกรง” ในเมืองพระนครด้วยซึ่งเป็นต้นแบบของปราสาททั้งหลายในศิลปะเกาะแกร์
โดยปราสาทปักษีจำกรงนี้สร้างขึ้นโดยพระเจ้าหรรษวรมันที่ 1 โอรสของพระเจ้ายโศวรมัน ส่วนปราสาทธมนั้นถูกสร้างโดยพระเจ้าชัยวรมันที่ 4 เพื่อใช้เป็นฐานและศูนย์การชิงอำนาจจากเมืองพระนคร
ปราสาทธมนั้นถูกสร้างขั้นมาหลังจากปักษีจำกรงและสร้างขึ้นมาให้ใหญ่กว่าด้วย เพื่อที่จะเป็นการข่มพระเจ้าหรรษวรมันที่ 1 อย่างไรก็ดี ในท้ายที่สุดแล้ว เกาะแกร์ก็ไม่ได้เป็นราชธานีนานนัก สุดท้ายศูนย์กลางการปกครองของเขมรโบราณก็ยังคงอยู่ที่พระนครเป็นหลัก
จริง ๆ แล้วปราสาทธมก็ไม่ได้เป็นพีระมิดแบบที่เห็นมาตั้งแต่แรก เดิมทีปราสาทธมก็เป็นเหมือนกับปราสาทปักษีจำกรง คือเป็นปรางค์ปราสาทที่ตั้งอยู่บนยอดของฐานราบซ้อน 7 ชั้น ซึ่งในกาลต่อมาตัวปรางค์ปราสาทก็ได้พังทลายลงไป
ทำให้กลายสภาพมาคล้ายกันกับพีระมิดขั้นบันไดเม็กซิโกอย่าง ชิเชนอิตซา ซึ่งก็อาจจะไขปริศนาความเหมือนกันของทั้งสองซีกโลกได้ว่า มันไม่ได้เหมือนกันเสียทีเดียว แต่ทว่ามันดันบังเอิญเหมือนกันในช่วงระยะเวลาหลังต่างหาก
เกาะแกร์ นับว่าเป็นแหล่งโบราณสถานที่ไม่ได้มีการสำรวจอย่างถี่ถ้วนนักเนื่องจากเป็นพื้นที่ที่ยังคงหลงเหลือทุ่นระเบิดอยู่เป็นจำนวนมากตั้งแต่สมัยสงครามกลางเมืองกัมพูชา
โดยโบราณสถานในเกาะแกร์ที่เปิดให้เข้าชมได้นั้นมีอยู่เพียงไม่กี่แห่งเท่านั้น ได้แต่หวังว่าจะมีการกำจัดทุ่นระเบิดทั้งหมดและสามารถเปิดผนึกความเร้นลับที่ซ่อนอยู่ในเกาะแกร์ ออกสู้สายตาชาวโลกได้ในเร็ววัน
.
#ที่โปรด #กัมพูชา #เกาะแกร์ #มรดกโลก #ประวัติศาสตร์
อ้างอิง:
เชษฐ์ ติงสัญชลี, ประวัติศาสตร์ศิลปะอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้, นนทบุรี:Museum press, 2560
โฆษณา