#พระสมเด็จปิลันท์
ศิษย์ของท่านเจ้าประคุณสมเด็จ ที่เจริญตามรอยอาจารย์มากที่สุดคือ สมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด) วัดพระเชตุพน ท่านเป็นหม่อมเจ้าในพระสัมพันธวงศ์เธอ กรมหลวงเสนีบริรักษ์ (พระองค์เจ้าชายแตง) ในกรมพระราชวังบวรสถานภิมุข (วังหลัง) ต้นตระกูล เสนีวงศ์ ประสูติเมื่อวันพุธ แรม ๙ ค่ำ เดือน ๑๑ พ.ศ. ๒๓๖๕ ในรัชสมัยสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ ๒
ในรัชสมัยของรัชกาลที่ ๓ ท่านบวชเณรที่วัดพระแก้ว แล้วมาเล่าเรียนวิชากับ “พระมหาโต” จนอายุครบบวชในปี พ.ศ. ๒๓๘๕ จึงบวชเป็นพระภิกษุที่วัดพระแก้ว สมเด็จพระอริยวงษญาณ (ด่อน) เป็นพระอุปัชฌาย์ “พระมหาโต” เป็นพระกรรมวาจาจารย์ ประทับที่วัดระฆังเหมือนเดิม พ.ศ. ๒๔๐๗ ท่านครองสมณศักดิ์ที่ หม่อมเจ้าพุทธุปบาทปิลันทน์ ท่านเป็นเจ้าอาวาสวัดระฆัง สืบต่อจากท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ
รูปบนท่านเจ้าประคุณสมเด็จฯ ถัดลงมา "สมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด)
พ.ศ. ๒๔๓๐ ทรงเลื่อนเป็นพระราชาคณะผู้ใหญ่มีราชทินนามว่า หม่อมเจ้าพระพุทธบาทปิลันท์ธรรมเจดีย์ ต่อมา พ.ศ.๒๔๓๕ ทรงเลื่อนสมณศักดิ์เป็นหม่อมเจ้าพระพิมลธรรม โปรดให้ไปครองวัดพระเชตุพนในปีนั้น ต่อมาอีก ๒ ปี ทรงสถาปนาเป็นหม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ เจ้าคณะใหญ่หนกลาง สิ้นชีพตักษัยเมื่อวันที่ ๑๐ มิถุนายน ๒๔๔๓ ชนมายุ ๗๙ ปี ท่านอาลัยวัดระฆังอยู่มาก จึงอยู่วัดพระเชตุพนเฉพาะในพรรษาออกพรรษาแล้วท่านมาประทับที่วัดระฆัง
ท่านสร้างพระสมเด็จเช่นกัน นิยมเรียกกันว่าพระสมเด็จปิลันท์ ส่วนใหญ่เป็นเนื้อผง (ปูนปั้น) ผสมผงใบลาน ออกสีเทาดำ เจ้าคุณธรรมถาวรเล่าว่า “เมื่อหม่อมเจ้าพระสมเด็จพระพุฒาจารย์ (ทัด) แต่ยังดำรงสมณศักดิ์ที่พระพุทธุปบาทปิลันท์ จะทำผงดำทุกคราวได้มาขอผงขาวจากเจ้าประคุณสมเด็จฯ ไปผสมกับผงของท่านด้วย”(1) ในหนังสือของท่านอาจารย์ประชุมประมาณปีที่สร้างเอาที่ พ.ศ. ๒๔๑๘
พระปิลันท์จึงน่าใช้มากเพราะมีผงวิเศษของสมเด็จผสมอยู่เยอะ และราคาย่อมเยากว่าวัดระฆังเข้าถึงได้ง่ายกว่า ที่เขียนถึงท่านเพราะผมมีข้อมูลใหม่มาบอก เมื่อวันที่ ๒๖ กันยายน ๒๕๖๖ ผมนำพระสมเด็จปิลันท์พิมพ์ปรกโพธิ์ไปวิเคราะห์หาอายุ ปูนที่ใช้สร้างท่านมีอายุราว 154 ปี ร่วมสมัยกับพระสมเด็จวัดระฆังครับ
#ใบลานที่นำมาทำผงสันนิษฐานว่าเป็นใบลานเก่า เมื่อครั้งสังคายนาพระไตรปิฏกในสมัยรัชกาลที่ ๑ ซึ่งถูกนำมาเก็บไว้ที่วัดระฆัง
อ้างอิง : ประวัติสมเด็จพระพุฒาจารย์ (โต) พฺรหมฺรํสี, พระครูกัลยาณานุกูล (เฮง อิฎฐาจาโร), ๒๔๙๕, น.๒๙
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
