30 ต.ค. 2023 เวลา 10:11 • ศิลปะ & ออกแบบ

บันทึก พระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ดาวดึงส์ (ภาคจบ)

ยังไม่พบหลักฐานจิตรกรรมตอนที่พระพุทธองค์ขณะเสด็จขึ้นไปโปรดพุทธมารดา แต่มักพบนายช่างเมื่อครั้งต้นกรุงรัตนโกสินทร์ลงมา นิยมเขียนภาพเหตุการณ์นี้เป็นบรรยากาศทรงประทับนั่งในช่วงเวลาที่แสดงธรรมโปรดพุทธมารดา (คือเสด็จขึ้นไปเรียบร้อยแล้ว) และมักกำหนดให้เป็นฉากใหญ่ เช่นวาดเต็มผนังด้านสกัดเหนือช่องประตู หน้าต่าง ฯลฯ
ภาพในจิตรกรรมโบสถ์ “วัดระฆัง” นี้ ช่างได้ออกแบบให้พระพุทธองค์ทรงประทับอยู่เหนือพุทธบัลลังก์ ใต้ต้นปาริชาต (ต้นไม้สำคัญบนสวรรค์ดาวดึงส์) โดยมีความน่าสนใจคือ นายช่างแห่งกรุงรัตนโกสินทร์ ได้จำลองเหตุการณ์ บรรยากาศ เหมือนเมื่อครั้งที่พระพุทธองค์กำลังตรัสรู้อยู่ใต้ต้นพระศรีมหาโพธิ์ โดยประทับนั่งอยู่บนวัชรอาสน์เมื่อครั้งที่ทรงประทับอยู่บนโลกมนุษย์
ภาพฝาผนังนี้ จึงเป็นการเล่าเหตุการณ์ขึ้นมาใหม่ เหมือนช่างอยากให้พุทธมารดา “อิน” (Passion) กับเหตุการณ์เมื่อครั้งเจ้าชายสิทธัตถะทรงกำลังบรรลุพระอนุตรสัมมมาสัมโพธิญาน และให้มีพระอินทร์อยู่ในเหตุการณ์ด้วย จึงวางองค์ประกอบภาพให้พุทธมารดามาอยู่ที่เดียวกับท้าวสักกะด้วยกัน โดยเปลี่ยนโพธิบัลลังก์บนโลกมนุษย์ให้กลายเป็น “ปาริชาตบัลลังก์” (ศัพท์บัญญัติเอง 😂😆) บนสวรรค์ดาวดึงส์ เพื่อให้จิตรกรรมมีความงดงาม น่าประทับใจบนผนังด้านนี้ โดยมีบุคคลสำคัญในฉากคือ
๑ พระพุทธเจ้า เป็นประธานของภาพ ประทับนั่งกลางผนังเหนือช่องทางเข้าออกของหมู่เทวดา (ชุดประตูกลางบานใหญ่)
๒ พุทธมารดา เป็นรองประธานของภาพ โดยประนมมือประทับนั่งอยู่ทางซ้ายใกล้พระพุทธองค์
๓ ท้าวสักกะ (พระอินทร์) ในฐานะเจ้าภาพ หรือเจ้าบ้านแห่งดาวดึงส์นคร ทรงประทับนั่งตรงด้านหน้าของพระพุทธเจ้า (อยู่กลางภาพ) แต่หันหลังให้คนดูที่มองขึ้นไปจากโลก 😆😍😊
เมื่อพระพุทธองค์ทรงแสดงธรรมโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ดาวดึงส์ (ตรงกับช่วงเวลาเข้าพรรษาในโลกมนุษย์) แล้ว ก็เสด็จกลับลงมายังโลกผ่านบันไดแก้ว บันไดทอง บันไดเงิน (ประมาณบันไดนาค ๗ เศียรที่พระพุทธบาทสระบุรี ฯลฯ) มีพระอินทร์และเหล่าเทวดาน้อย-ใหญ่เสด็จตามมาส่งในวันแรม ๑ ค่ำ เดือน ๑๑ ณ เมืองสังกัสสะ โดยช่างวาดให้ปลายล่างของบันไดไปจรดกับทิวไม้ ชายป่าในโลกมนุษย์ได้อย่างลงตัว (ส่วนในภาพที่คัดลอกนี้ใช้วิธีทำให้ค่อยๆจางไป🤩😁)
วันนี้จึงเป็นอีกหนึ่งวันสำคัญ ที่ชาวบ้าน ชาวเมืองพร้อมใจกันรอพระพุทธองค์เสด็จลงมาจากสวรรค์ ที่บ้านเราก็มีการจำลองเหตุการณ์ในวันนี้เรียกว่า “ตักบาตรเทโว” บางบ้านถึงกับโดดงาน หรือลาพักร้อนเชียวนะ 👀😃✨
เดินไป-วาดไป: บันทึกพระพุทธเจ้าเสด็จโปรดพุทธมารดาบนสวรรค์ดาวดึงส์ (ภาคจบ)
บันทึกสด ด้วยลายเส้นจากภาพจิตรกรรมฝาผนังฝั่งตรงข้ามพระประธาน
ในอุโบสถวัดระฆังโฆษิตาราม (วัดบางหว้าใหญ่)
ปรับปรุง บรรยากาศสีสันให้ต่างจากภาพจิตรกรรมฝาผนัง
ป.ล. ทริปวัดบางหว้าใหญ่ (วันที่ ๑๑ เดือน ๑๑) จะเล่าเพิ่มรายละเอียดแบบสดๆให้ฟังกันเลยนะ 🤗🤩
โฆษณา