[Bnomics] รักแรกโคตรลืมยาก : รู้จัก “Zeigarnik Effect” สาเหตุที่ทำไมเราถึงไม่เคยลืมรักแรก “รักแรกโคตรลืมยาก” เป็นหนังไทยใน Netflix เรื่องล่าสุดที่หยิบประเด็น “รักแรก” มาเล่น และโดยได้ดัดแปลงมาจากหนังไต้หวันเรื่

สำรวจ
ลงทุน
คำถาม

มีบัญชีอยู่แล้ว?หรือ

•

10 พ.ย. 2023 เวลา 12:00 • ภาพยนตร์ & ซีรีส์

รักแรกโคตรลืมยาก : รู้จัก “Zeigarnik Effect” สาเหตุที่ทำไมเราถึงไม่เคยลืมรักแรก

“รักแรกโคตรลืมยาก” เป็นหนังไทยใน Netflix เรื่องล่าสุดที่หยิบประเด็น “รักแรก” มาเล่น และโดยได้ดัดแปลงมาจากหนังไต้หวันเรื่อง “You Are the Apple of My Eye” หนังไต้หวันในดวงใจของใครหลายๆ คน ซึ่งในเวอร์ชั่นของไทยจะพาผู้ชมย้อนกลับไปในพ.ศ. 2542 และเรียนรู้เรื่องราวความรักในโรงเรียนของกลุ่มเด็กอายุ 16 ปี

น่าสังเกตว่า หนังรักส่วนใหญ่ ไม่ว่าของประเทศอะไร มักจะเล่นประเด็น “รักแรก” กันอยู่เสมอ อาจเพราะว่าใครหลายๆ คนที่เติบโตมา ก็มักจะเคยมีประสบการณ์เกี่ยวกับรักแรกกันทั้งนั้น จึงทำให้ทุกครั้งที่ดูหนังแนวรักแรก ก็เหมือนได้ย้อนเวลากลับไปเห็นตัวเองตอนวัยรุ่น เลยอินกับหนังแนวนี้ได้อย่างง่ายดาย

แล้วทุกคนเคยสงสัยกันมั้ยว่า ทำไมถึงเวลาจะผ่านไปนานแค่ไหน หรือแม้เราจะมีความสัมพันธ์ใหม่ไปแล้วก็ตาม แต่รักแรกยังคงคงอยู่ในความทรงจำเราเสมอ

Zeigarnik Effect สาเหตุที่ทำให้รักแรกนั้นลืมยาก

Zeigarnik Effect คือทฤษฎีที่อธิบายว่าทำไมเราถึงมักจะจดจำเรื่องที่ทำไม่เสร็จ มากกว่าเรื่องที่ทำเสร็จสมบูรณ์ไปแล้ว

ทฤษฎีนี้ถูกตีพิมพ์ขึ้นในปี 1927 โดยคุณ Bluma Zeigarnik เธอได้ทำการสังเกตในร้านอาหารแล้วพบประเด็นที่น่าสนใจว่า พนักงานเสิร์ฟมีแนวโน้มที่จะจำรายการอาหารของลูกค้าที่ยังไม่ได้จ่ายเงินมากกว่ารายการอาหารของลูกค้าที่จ่ายเงินแล้ว และเมื่อลูกค้าคนไหนจ่ายเงินเสร็จ พนักงานเสิร์ฟก็จะไม่สามารถจดจำรายการอาหารของออเดอร์นั้นๆ ได้อีกต่อไป

เพราะเมื่องานเสร็จสมบูรณ์ ความเครียดต่างๆ จะหายไป แล้วเราก็เหมือนได้เห็นผลลัพธ์ของสิ่งที่ทำไปแล้ว ทำใหัเราลืมมันไปในเวลาอันรวดเร็ว ทฤษฎีนี้จึงทำให้เราเห็นว่าสมองเรามีวิธีการจดจำเรื่องราวต่างๆ อย่างไร

ทฤษฎีนี้เลยสามารถนำมาใช้อธิบายความสัมพันธ์ที่ไม่สามารถมูฟออนได้ ถ้าลองนึกดีๆ รักแรกของหลายคนที่ไม่สมหวัง มักเป็นเรื่องราวที่เกิดขึ้นตอนยังเป็นวัยรุ่น ตอนยังเรียนมัธยม การแอบรักข้างเดียว หลายความสัมพันธ์ล้วนแล้วแต่เกิดขึ้นในวันที่เรายังอาจไม่เข้าใจความรักดีพอ และด้วยข้อจำกัดหลายๆ อย่างในวัยนั้น ทำให้ความสัมพันธ์ต้องจบลงไปอย่างค้างคาในใจ

สาเหตุนี้เองที่ทำให้ทฤษฎี Zeigarnik Effect ทำงาน คนเราไม่สามารถลืมบางสิ่งบางอย่างได้ จนกว่าเราจะกลับไปทำมันให้สมบูรณ์ หรือแก้ไขสถานการณ์ให้ถูกต้อง ทฤษฎีนี้จึงใช้ได้กับความสัมพันธ์ของรักแรก ที่หากเราไม่กลับไปจัดการกับเหตุการณ์บางอย่างที่ทำให้เรารู้สึกผิด หรือเสียดายที่เคยทำบางอย่างผิดพลาดไปในวันนั้น เราจะไม่สามารถมูฟออนแล้วเดินหน้าต่อไปอย่างสมบูรณ์เสียที

เมื่อได้ถกเถียงถึงปัญหา ข้อผิดพลาด ทำให้ปมที่เคยค้างคาในใจได้รับการแก้ไข เราก็จะสามารถก้าวเดินต่อไปได้อย่างไม่มีอะไรติดค้างในใจอีก รักแรกก็จะกลายเป็นเรื่องๆ หนึ่งที่อยู่ในความทรงจำเหมือนอีกหลายๆ เรื่อง

ด้วยเหตุนี้เราเลยมักจะเห็นหนังแนวรักแรก มาพร้อมกับพล็อตเรื่องแบบย้อนเวลากลับไปหารักแรก เพื่อแกัไขบางสิ่ง

การนำทฤษฎี Zeigarnik Effect มาใช้ประโยชน์กับธุรกิจ

แม้ว่าทฤษฎี Zeigarnik Effect ทำให้รักแรกนั้นลืมยาก แต่มันก็สามารถนำมาประยุกต์ใช้กับสถานการณ์ที่เราอยากให้เกิดการจดจำบางอย่างได้เช่นกัน

ยกตัวอย่างเช่น นักเรียนที่เรียนไปสักพักแล้วมีช่วงพักเบรคด้วยกิจกรรมที่ไม่เกี่ยวกับการเรียน เช่น การเรียนวิชาอื่น หรือทำกิจกรรมอื่นที่ไม่เกี่ยวข้องกับวิชาที่เรียน มีแนวโน้มจดจำเนื้อหาที่เรียนไปได้ดีกว่าคนที่เรียนยาวๆ แบบไม่มีพัก

รายการทีวีหรือซีรีส์ที่อยากให้คนจำได้แล้วดูต่อ ก็มักจะทิ้งท้ายตอนจบไว้แบบค้างคา ให้รู้สึกตื่นเต้นและลุ้นว่าจะเป็นอย่างไรต่อไป

ในแอพ Online Shopping ก็ใช้หลักการนี้เช่นกัน โดยมักจะกระตุ้นให้เราเพิ่มสินค้าที่อยากได้ไว้ในตะกร้าสินค้าก่อนโดยที่คิดว่าเดี๋ยวจะกลับมาซื้อทีหลัง แล้วสิ่งนี้ก็จะติดอยู่ในความรู้สึกเราว่าเรายังไม่ได้ซื้อ นำไปสู่การซื้อสินค้าในที่สุด

หรืออย่าง IKEA ที่ให้ลูกค้าในลองออกแบบห้องออนไลน์ ก็มักจะให้ Layout ห้องที่ยังตกแต่งไม่เสร็จมา เพื่อให้เราเลือกเฟอร์นิเจอร์และจัดวางเอง แล้วก็มีการแนะนำสินค้าที่เหมาะกับห้องที่เราตกแต่ง ทางลูกค้าก็สามารถเซฟการตกแต่งไว้แล้วกลับมาทำต่อได้ โดยที่ IKEA เองก็จะมีการส่งเมลมาเตือนความจำเราว่าเรายังตกแต่งห้องค้างเอาไว้ ส่งผลให้เราอยากจะทำให้เสร็จ และนำไปสู่การซื้อสินค้าเพื่อตกแต่งห้องจริงๆ ในที่สุด

บางทีสมองคนเราก็แปลก บางอย่างที่อยากจำกลับลืม บางสิ่งที่อยากลืมกลับจำ แต่อย่างหนึ่งในทฤษฎี Zeigarnik Effect บอกเราได้อีกอย่างหนึ่งคือ หากมีสิ่งที่ค้างคา หรือความรู้สึกที่ติดอยู่ในใจ การลบไม่ได้ช่วยให้ลืม แต่การกลับไปแก้ไขสิ่งที่เคยทำผิดพลาดในอดีตต่างหาก ที่จะทำให้เราทิ้งอดีตไว้เป็นบทเรียน แล้วก้าวต่อข้างหน้าได้อย่างไม่ติดค้างอะไรอีกต่อไป

แล้วคุณล่ะ ยังจำรักแรกของคุณได้อยู่มั้ย?

ผู้เขียน: ชนาภา มานะเพ็ญศิริ Economist, Bnomics

ภาพประกอบ : บริษัท ก่อการดี จำกัด

════════════════

▶︎ ติดตามช่องทางของ Bnomics ได้ที่

Website : https://www.bnomics.co

Facebook : https://www.facebook.com/Bnomics.co

Blockdit : https://www.blockdit.com/bnomics

Line OA : @Bnomics https://bit.ly/3eYkTJC

Youtube : https://www.youtube.com/bnomics

Twitter : https://twitter.com/bnomics_co

════════════════