20 ธ.ค. 2023 เวลา 06:00 • การเมือง

‘ไทยก็แค่ลูกกระจ๊อกอเมริกา’ มุมมองที่นำพาความตายสู่ ‘จิตร ภูมิศักดิ์’

ไทยในฐานะเมืองขึ้นของอเมริกา ผ่านสายตาของจิตร ภูมิศักดิ์
จิตร ภูมิศักดิ์ ปัญญาชนฝ่ายซ้ายคนสำคัญแห่งยุคสมัย ผู้ที่ส่งมอบมรดกในด้านการเมือง วรรณกรรมแปล และบทประพันธ์มากมายฝากไว้ให้คนรุ่นหลัง ทว่าอีกบทบาทสำคัญหนึ่งที่ควรได้รับการกล่าวถึงให้มากขึ้นคือแนวความคิดเกลียดชังที่มีต่ออเมริกา ดังจะเห็นได้จากงานเขียนจำนวนมากในช่วงก่อน 2500 และจนถึงช่วงก่อนเสียชีวิต ที่ได้วิพากษ์วิจารณ์ลัทธิจักรวรรดินิยมอเมริกาอย่างรุนแรง
และไม่ว่าเราจะมองจิตรในฐานะปัญญาชนฝ่ายซ้าย หรือคนไทยที่มีใจรักชาติบ้านเมือง แต่ก็ไม่อาจปฏิเสธได้ว่า เพราะการวิพากษ์วิจารณ์พฤติกรรมของอเมริกาอย่างรุนแรงนี้เอง ที่หลายคนเชื่อว่าเป็นเหตุให้จิตร ภูมิศักดิ์ ถูกชักนำไปสู่จุดจบก่อนวัยอันควร ด้วยการเสียชีวิตจากการถูกลอบยิง
ปูมหลังจิตร ก่อนที่จะเข้าป่าและจับปืนกับพรรคคอมมิวนิสต์แห่งประเทศไทย เขาคือนักเขียนและนักแปล โดยเฉพาะอย่างยิ่งงานด้านการแปลภาษาของจิตรนั้น เป็นในช่วงเวลาเดียวกับที่อิทธิพลอเมริกาอยุ่ในช่วงสูงลิ่วในไทย นับแต่การกลับเข้ามาเป็นนายกรัฐมนตรีอีกครั้งของจอมพล ป. พิบูลสงคราม ในขณะที่ในเวทีโลก มันคือช่วงเวลาของสงครามเย็นระหว่างฝ่ายเสรีประชาธิปไตย (อเมริกา) ที่กำลังขับเคี่ยวกับประชาธิปไตยประชาชน (คอมมิวนิสต์)
ซึ่งหากรัฐบาลประเทศใดสนับสนุนอเมริกา อเมริกาก็จะสนับสนุนเสถียรภาพของรัฐบาลนั้นด้วยดังเช่นที่ไทยเราในเวลานั้นได้รับการสนับสนุนจากอเมริกาอย่างเต็มที่ ด้วยเหตุที่ จอมพล ป. มีศัตรูทางการเมืองแวดล้อมจึงหวังพึ่งความช่วยเหลือจากอเมริกา ดังจะเห็นได้ชัดจากการออก พรบ.คอมมิวนิสต์หรือการส่งทหารไทยไปช่วยรบในสงครามเกาหลี
จิตรในฐานะที่รับงานแปลนี้เอง จึงได้เข้าไปมีบทบาทสำคัญกับปฏิบัติการย่ำยีเอกราชของไทยโดยอเมริกา ซึ่งเขาได้กล่าวถึงการย่ำยีไทยของอเมริกาไว้ว่า ลำพังการแปลภาษาไม่ใช่ปัญหาแต่สิ่งที่ไม่อาจยอมรับได้คือการที่เอกสารสำคัญภายใต้การออกโดยรัฐบาลไทยนั้น หลาย ๆ ครั้งกลับเป็นเอกสารที่ถูกร่างมาอย่างเสร็จสรรพโดยฝ่ายอเมริกา
เช่นกรณีหนึ่ง ที่องค์การความร่วมมืออเมริกาต้องการที่จะมอบหัวรถจักรดีเซลให้แก่ฝ่ายไทย พวกเขาได้ส่งเอกสารมาให้จิตรแปล 2 ฉบับ คือ 1 คำปราศรัยส่งมอบของอเมริกาที่ต้องแปลเป็นไทยเพื่อให้รัฐมนตรีของไทยอ่านก่อน และ 2 คือ คำตอบรับของรัฐมนตรีไทยที่ถูกเขียนขึ้นอย่าง ‘เสร็จสรรพเป็นภาษาอังกฤษ’ โดยฝ่ายอเมริกา ซึ่งจิตรก็ต้องเอามาแปลเป็นไทยให้เพื่อรัฐมนตรีท่านนั้นแสดงละคร ‘role play’ อีก ซึ่งจิตรได้เคยวิพากษ์การกระทำดังกล่าวไว้ว่า
‘….พูดง่าย ๆ ว่าอเมริกาต้องการจะให้ รมต. ไทย พูดสรรเสริญบุญคุณอย่างไรให้ประชาชนไทยฟัง ก็เขียนลงไป รมต.ไทย ต้องอ่านตามนั้น ทำท่าทีเหมือนตนเขียนมาอ่านเอง หรือเหมือนว่า ครม.ไทย ลงมติกันมาให้พูดเช่นนั้น….”
และแม้กระทั่งบางครั้งที่รัฐบาลไทยจะเขียนเอกสารเป็นภาษาอังกฤษขึ้นเอง แต่อเมริกาก็มักจะให้มีการแปลตรวจทานเนื้อหาว่าตรงตามต้นฉบับหรือไม่ อย่างนี้แล้วตามความเห็นของจิตร จึงไม่ต่างอะไรกับการที่ไทยเป็นเมืองขึ้นของอเมริกา ดังที่จิตรได้เคยกล่าวสรุปไว้ว่า
‘……ข้าพเจ้าเริ่มรู้สึกถึงการแทรกแซงและเป็นเจ้าใหญ่ของอเมริกาที่มีต่อไทย รู้สึกว่าอเมริกาไม่ไว้วางใจวงการรัฐบาลไทย ไม่ว่าอะไรก็ต้องขีดเส้นให้เดินทั้งสิ้น…. ไทยเป็นเมืองขึ้นของอเมริกาชัด ๆ ….’
ไม่ว่าเราจะมองจิตรในฐานะปัญญาชนฝ่ายซ้าย หรือคนไทยที่มีจิตใจรักชาติ แต่บทบาทที่สำคัญหนึ่งที่ควรกล่าวถึงคือแนวความคิดเกลียดชังที่มีต่ออเมริกาซึ่งบางทีอาจนำไปสู่การถูกลอบยิง อ่านเรื่องราวของ จิตร ภูมิศักดิ์ เพิ่มเติมได้ในบทความนี้ https://www.luehistory.com/?p=22465
เลือกติดตามช่องทางอื่น ๆ ของ Lue History ได้ที่นี่
#LueHistory
#อเมริกา #การเมือง #คอมมิวนิสต์
โฆษณา