29 เม.ย. เวลา 09:49 • นิยาย เรื่องสั้น

นิทานเซน เรื่อง อักษรที่กลับด้าน

ยังมีพระเซนรูปหนึ่ง เอ่ยปากถามอาจารย์เซนด้วยความสงสัยว่า "อาจารย์ ท่านเคยสอนว่าสมณะนั้น พึงแผ่เมตตาและกรุณาแก่สัตว์ทั้งหลายโดยไม่เจาะจง แต่หากเป็นคนชั่ว แสดงว่าเขาสูญเสียความเป็นมนุษย์ไปแล้ว เช่นนั้นยังคงต้องชี้ทางพ้นทุกข์ให้เขาหรือไม่?"
อาจารย์เซนมิได้ตอบคำถามในทันที เพียงหยิบพู่กันมาเขียนตัวอักษรคำว่า "ฉัน(我)" ลงบนกระดาษ แต่ตัวอักษรนั้นกลับด้าน แล้วจึงเอ่ยถามศิษย์ว่า "นี่คืออะไร?"
ศิษย์ตอบว่า "นี่คือตัวอักษรตัวหนึ่ง ทว่าเขียนกลับด้านแล้ว"
อาจารย์เซนถามต่อไปว่า "อักษรอะไร?"
ศิษย์ตอบว่า "อักษรคำว่า 'ฉัน' "
อาจารย์เซนจึงถามอีกว่า "อักษรคำว่า 'ฉัน' เมื่อเขียนกลับด้าน ยังนับเป็นอักษรหรือไม่?"
ศิษย์ตอบว่า "ไม่นับ"
อาจารย์ถามอีกว่า "หากไม่นับเป็นอักษร เหตุใดเจ้าจึงทราบว่ามันคือคำว่า 'ฉัน' "
"นับ" ศิษย์รีบกลับคำตอบโดยพลัน
ทว่าอาจารย์เซนกลับถามต่อว่า "ในเมื่อนับเป็นอักษร แล้วทำไมเจ้าถึงบอกว่ามันกลับด้านเล่า?"
คราวนี้ศิษย์นิ่งงันไร้คำตอบ อาจารย์เซนจึงอธิบายว่า
"ตัวอักษรทั้งตัวที่เขียนถูกต้อง และตัวที่เขียนกลับด้าน เจ้าล้วนทราบว่ามันคือคำว่า 'ฉัน' ทั้งยังทราบด้วยว่าตัวไหนถูกต้อง ตัวไหนกลับด้าน นั่นเป็นเพราะว่าในใจเจ้ามีรูปแบบคำว่า 'ฉัน' ที่ถูกต้องอยู่ แต่ในทางกลับกัน หากเจ้าไม่รู้จักอักษรตัวนี้ เจ้าก็จะไม่สามารถแยกแยะได้ว่าตัวไหนเขียนถูก ยิ่งไปกว่านั้นหากเจ้ารู้จักตัวอักษรที่เขียนกลับด้านนั่นก่อน เมื่อพบเจออักษร 'ฉัน' ที่เขียนถูกต้อง เจ้าอาจคิดว่ามันเขียนกลับด้านก็เป็นได้"
"ด้วยเหตุผลเดียวกัน คนดีคือคน คนชั่วก็คือคน สำคัญที่ว่าเจ้าสามารถมองเห็นเนื้อแท้ของเขาหรือไม่ หากเจ้าพบคนเลวแล้วสามารถมองเห็นเนื้อแท้ของเขา มีเมตตาจิตต่อเขา ก็จะสามารถช่วยชี้ทางให้เขาพ้นทุกข์ได้"
#เพื่อนกัลยาณธรรม
โฆษณา