HRV คืออะไร
โพสต์หลายวันก่อนในคอมเมนต์มีถามถึง HRV เลยมาเขียนเล่าให้ฟังแบบสั้นๆ ง่ายๆ นะครับ
หลายคนที่ใช้พวก wearable มันจะวัดค่านึงที่เรียกว่า HRV ให้มาด้วย มันคืออะไร ? บอกอะไร ?
เริ่มจากนิยามก่อน HRV ย่อมาจาก Herart rate variability ซึ่งก็แปลตามชื่อ (แต่เข้าใจยาก) เลยว่า
“การเปลี่ยนแปลงของระยะเวลาระหว่างการเต้นของหัวใจแต่ละครั้ง” แปลให้รู้เรื่องขึ้น อาจจะเทียบได้แบบนี้ครับ ปกติเวลาเราบอกว่า หัวใจคุณเต้น 60 ครั้งต่อนาที
เราจะนึกภาพว่า หัวใจเราจะเต้นวินาทีละหนึ่งครั้ง แบบเป๊ะๆ 60 วินาที ก็ครบ 60 ครั้งพอดี
แต่ในความเป็นจริงแล้ว หัวใจเราจะเต้นไม่ตรงเป๊ะๆ ทุกวินาที แต่จะเต้นเหมือนคนที่เคาะจังหวะไม่ตรง บางครั้งก็เคาะเร็วไป บางครั้งก็เคาะช้าไป
ซึ่งการเคาะแบบไม่ตรงนี้ (มี variability) เป็นเรื่องดี เพราะบอกว่า ร่างกายของเราทำงานได้ดี มีความยืดหยุ่น
ในทางตรงกันข้าม การเต้นแบบเป๊ะๆ เลย บ่งถึงปัญหาทางสุขภาพ
คราวนี้มาดูว่าค่านี้บอกอะไร แล้วทำไมเต้นไม่ เท่ากันเป๊ะ จึงเป็นเรื่องดี
หมอและนักวิทยาศาสตร์ พยายามจะหาดัชนี ต่างๆ ที่จะมาใช้บอกว่า ร่างกายของเราโดยรวมทำงานได้ดีแค่ไหน หรือปกติแค่ไหน ดัชนีที่ใช้กัน ในปัจจุบันมีหลายตัว เช่น BMI, VO2 max และอีกหนึ่งค่า ที่ใช้บอกสุขภาพโดยรวมคือค่า HRV
แล้วทำไมการเต้นไม่เท่ากันเป๊ะ จึงเป็นเรื่องดี ?
เพราะปกติ หัวใจเราจะเต้นเร็ว หรือช้า ขึ้น กับการควบคุมของระบบประสาทอัตโนมัติ ซึ่ง จะมีสองส่วนคือ ระบบซิมพาเทติก (ทำให้หัวใจเต้นเร็ว) และระบบ พาราซิมพาเทติก (ทำให้หัวใจเต้นช้าลง)
การที่หัวใจ เต้น ไม่ตรงเป๊ะ ๆ มันสะท้อนว่า ระบบทั้งสองระบบนี้ สมดุลกัน หรือ อาจจะเทียบได้เหมือนกับ ชักเย่อ แล้ว สูสีกัน ผลัดกันดึงไปดึงมา แต่ไม่มีใครแพ้ชนะเด็ดขาด การที่สองระบบนี้ สมดุลกัน มันจึงทำให้ การเต้นของหัวใจเรามีความยืดหยุ่น ปรับให้เร็วและช้าต่อสิ่งแวดล้อมได้ดี ถ้าจำเป็นต้องให้เต้นเร็ว ก็ทำได้ดี ถ้าต้องให้เต้นช้าลง ก็ทำได้ดี เช่นกัน
ค่าปกติ คือเท่าไหร่ ? โดยทั่วไป การคำนวณค่า HRV ทำได้หลายแบบ ทำให้ไม่มีค่าปกติ เหมือนค่าอื่นๆ อย่าง ความดันเลือด อุณหภูมิร่างกาย
ส่วนใหญ่ถ้าใครใช้ wearable ตัวไหน มันจะมีบอกว่าเครื่องนั้น คำนวนยังไง แล้วค่าปกติอยู่ที่เท่าไหร่ อย่างไรก็ตาม ค่านี้ จะมีประโยชน์สุดคือ วัดเทียบผลของตัวเองในระยะยาว ว่าเปลี่ยนแปลงไปทางไหน ถ้ามากขึ้น มักจะบอกสุขภาพที่ดีขึ้น แต่ถ้าน้อยลง อาจจะสะท้อนว่าช่วงนั้นสุขภาพไม่ดี
คำถามถัดไป คือ แล้วทำยังไง ถึงจะทำให้ค่านี้ดีขึ้น ?
ด้วยความที่ค่านี้ จะสะท้อนสุขภาพโดยรวม ดังนั้น อะไรที่มีผลกับสุขภาพโดยรวม ก็จะมีผลต่อค่านี้ได้ เช่น การกิน การนอน การออกกำลัง ความเครียด รวมไปถึงโรคอื่นๆ อย่างโรคหัวใจ โรคเบาหวานก็มีผลต่อค่า HRV ได้ ดังนั้น ถ้าอยากให้ค่า HRV ดีขึ้น ก็ต้องทำสิ่งเหล่านี้ครับ
โดยสรุป ค่านี้ก็เป็นดัชนีอีกตัว ที่ดีประมาณนึง เพื่อใช้ร่วมกับค่าอื่นๆ เพื่อช่วยบอกสุขภาพโดยรวมได้ ถ้าเราตามดูไปยาวๆ ครับ
หนังสือเล่มใหม่ล่าสุดของหมอเอ้ว "พันธุกรรมข้ามกาลเวลา"
สามารถสั่งซื้อออนไลน์ได้แล้ววันนี้
- 2
โฆษณา
- ดาวน์โหลดแอปพลิเคชัน
- © 2025 Blockdit
